Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Otel biznesində idarəetmə uçotunun təşkili və onun təkmilləşdirilməsi

NƏTİCƏ VƏ TƏKLİFLƏR…………………………………………………60

ƏDƏBİYYAT SİYAHISI…………………………………………………….63


GİRİŞ

Müasir dövrümüzdə otel və yerləşdirmə sənayesində rəqabətin artması daha aşkar hala gəlmişdir. İdarəetmə uçotu idarəetmə və rəqabət iqtisadiyyatı tərəfindən yaranan çətinliklərin qarşısını almaq məqsədi ilə daha da inkişaf etmişdir. Bu isə otel və yerləşdirmə sənayesində idarəetmə uçotuna olan marağı artırır və bu idarəetmə qərarlarının qəbul edilməsi prosesini dəstəkləyir. Müasir xidmət sənayesində turist səfərləri, qonaq evləri, nəqliyyat xidmətləri, ərzaq ilə bağlı xidmətlərin göstərilməsinə yönəldilmiş otelçilik sənayesi mühüm yer tutur. Otellər qonaqpərvərlik sektorunun bir hissəsidir, onlar turizm fəaliyyətinin inkişafında mühüm bir amildir. Otelləri əhatə edən yaşayış məskənləri daxili turizm üçün mühüm obyektlərdir. Otel xidmətləri bazarı daha rəqabətli olur, daha çox yeni otel müəssisələri mövcuddur, beləliklə hər bir otel potensial müştərilərə cəlbedici olmağa imkan verən müəyyən idarəetmə məsələlərini inkişaf etdirmək və tətbiq etmək istəyir.

İdarə baxımından otel müəssisəsi xidmətlə bağlı bir çox funksiyaları yerinə yetirir. Əsas funksiyası qonaqların ehtiyaclarına uyğun yaşayışın təmin edilməsidir və bu xidmətin həyata keçirilməsi üçün sifariş nömrələri, giriş zamanı qeydiyyat sənədləri, ödəniş variantları, hərtərəfli xidmət prosedurları kimi bir sıra xidmətlərin təminatı mövcuddur. İdarəetmə uçotu müəssisənin idarə olunmasının müasir modeli, xərcləri və nəticələrini mənşə yerindən asılı olaraq vaxtında və effektiv şəkildə müəyyənləşdirməyə imkan verir. İdarəetmə uçotu məlumatların toplanması sürətini artırır, onun emalı və idarəsinin şərhi səmərəliyini dəstəkləyir. Otel biznesi üçün bu tapşırıq nisbətən yenidir, qanunvericiliyin çox zəif tənzimlənməsindən və nəzəri inkişafın xarici mehmanxanaların fəaliyyətinə görə əsaslanması faktı isə daha mürəkkəbdir. Bu isə tədqiqat mövzusunun vacibliyini müəyyənləşdirir.

Tədqiqat mövzusu əsasən təşkilati struktur və mədəni faktorlara fokuslanmışdır. Ümumi təyinatlı idarəetmə hesabatlarının hazırlanması ilə yanaşı, qonaqpərvərlik sənayesinin müxtəlif seqmentləri üçün əmlak səviyyəsində məlumatların verilməsi standartı hazırlanmışdır. Ümumiyyətlə, hesabatların vahid sistemi olaraq adlandırılan bu standartlaşdırılmış hesabatlara Yerləşdirmə Sənayesi üçün Vahid Hesablama Sistemi (USALI), Restoranlar üçün Vahid Hesablama Sistemi (USAR), Klublar üçün Vahid Maliyyə Hesabatı Sistemi (USFPC) aiddir.

Qonaqpərvərlik sənayesinin müxtəlif seqmentlərində idarəetmə mütəxəssisləri bunların hər bir vahidini inkişaf etdirmişdir. Təkamül sistemləri ötən əsrdə dəfələrlə yenidən nəzərdən keçirilmişdir. Yerləşdirmə və ərzaq xidməti seqmentləri üçün vahid sistemlər ilk olaraq 1920-ci ildə hazırlanmışdır. Bundan əlavə bu sistemlərin tətbiqi idarəetmə rəhbərliyinə könüllü olaraq əməliyyat fəaliyyətinin idarəetmə performansını müqayisə etməyə imkan yaradır.

Diplom işi 2 fəsil və 8 bölmədən təşkil olunmuşdur. Otel müəssisələrində idarəetmə uçotunun təşkilinin daha əhatəli təsviri üçün sxem, cədvəl və şəkillərdəb istifadə olunmuşdur. Tədqiqat mövzusunun araşdırılmasında Azərcaycan, ingilis və rus dilində olan mənbələrdən, həmçinin Avropanın Ticarət, Kommersiya və Sənaye üzrə İqtisadi Şurasının hesabatlarından, qonaqpərvərlik üzrə qanunlardan və internetdə otelçiliyə aid məqalə və sayt resurslarından istifadə edilmişdir.