Azərbaycan respublikasi təhsil nazirliyi sumqayit döVLƏt universitetiNİn nəZDİNDƏ sumqayit döVLƏt texniki kolleci

3.  Tərif.  Bir  düz  xətt  üzərində  olmayan  dörd  nöqtədən  və  həmin  nöqtələri  ardıcıl 

birləşdirən parçalardan ibarət olan həndəsi fiqura dördbucaqlı deyilir. Verilmiş nöqtələr 

dördbucaqlının  təpələri,  onları  birləşdirən  parçalar  isə  tərəfləri  adlanır.  Biz  yalnız 

qabarıq dördbucaqlıları şərh edəcəyik. 

Hər bir qabarıq dördbucaqlının  4 təpəsi, 4 tərəfi və 4 daxili bucaqları , 2 diaqonalı var. 

Qonşu  olmayan  iki  tərəfə  qarşı  tərəflər  deyilir,  iki  təpəyə  isə  qarşı  təpələr  deyilir. 

Qabarıq  dördbucaqlının  hər  bir  diaqonalı  onu  iki  üçbucağa  ayırdığından,  qabarıq 

dördbucaqlının    daxili  bucaqlarının  cəmi 

                 olur.  Beləliklə,  ixtiyari  qabarıq 

dördbucaqlının  daxili bucaqlarının cəmi 

      

Qabarıq dördbucaqlının mühüm növlərindən biri paraleloqramdır. 

Tərif. Qarşı tərəfləri cüt-cüt paralel olan dördbucaqlıya paraleloqram deyilir. 

T

ərifə görə ABCD qabarıq dördbucaqlını tərəfləri 

                   

münasibətlərini ödədikdə  ABCD paraleloqramdır. 

 

 

B                                  C 

  

 

                                               A 

                            D 

Paraleloqramı ixtiyari qabarıq dördbucaqlıdan fərqləndirən bir neçə xarakterik xassələrə 

baxaq. 

Xassə 1. Paraleloqramın qarşı tərəfləri və qarşı bucaqları bərabərdir. 

---

51 

 

ABCD paraleloqramdır. AC diaqonalı  paraleloqramı ABC və ACD üçbucaqlarına ayırır.  

 

 

 

                                                        B 

             C 

 

 

A 

       D 

  

        olduğundan                                       

            olar.  

AC  t

ərəfi  isə  ortaq  olduğundan   

             olar.  Buradan  AB=DC,  BC=AD  və 

                  olar. 

Xassə 2. Paraleloqramın diaqonalları kəsişir və kəsişmə nöqtəsində yarıya bölünür. 

ABCD paraleloqramını və onun diaqonallarını çəkək. AC və BD diaqonallarının kəsişmə 

nöqtəsi O olsun. Onda 

                 və  BC=AD olduğu üçün             olar. 

Buradan, OA=OC və OB=OD olar. 

 

                                                B   

C