BÜYÜKÇEKMECE İLÇESİ
İlin batı yarısında, Çatalca Yarımadası'n-da yer alır. 1987'de Çatalca İlçesi'nden ayrılarak bağımsız ilçe haline gelmiştir. İlçeyi batısından Silivri, kuzeyinden Çatalca, doğusundan Küçükçekmece ve Avcılar ilçeleri ile güneyinden Marmara Denizi çevreler. Bu alan içinde yüzölçümü 213 knı2'dir. Merkez bucağına bağlı 13 köyü vardır.
Büyükçekmece İlçesi'ne bağlı köyler, Ahmediye, Çakmaklı, Esenyurt, Gürpınar, Hoşdere, Karaağaç, Kavaklı, Kıraç,
Büyükçekmece Gölü'nden bir görünüm. Bünyad Dinç
Tablo I
Büyükçekmece İlçesi'nin Nüfus Gelişimi
Yıllar
|
Erkek
|
Kadın
|
Toplam
|
1935
|
3.769
|
3.358
|
7.127
|
1940 1945
|
9.160 12.037
|
3.655
|
12.815
|
|
|
4.207
|
16.244
|
1950
|
?
|
?
|
8.337
|
1955
|
7.724
|
4.297
|
12.021
|
1960
|
8.143
|
4.918
|
13.061
|
1965
|
6.400
|
5.552
|
11.952
|
1970
|
7.884
|
6.052
|
13.936
|
1975
|
11.241
|
8.822
|
20.063
|
1980
|
18.317
|
15.475
|
33.792
|
1985
|
31.125
|
25.874
|
56.999
|
1990
|
66.782
|
53.734
|
120.516
|
Kumburgaz, Mimarsinan, Tepecik, Tür-koba, Yakuplu'dur.
İdari bölünüş açısından 1987'ye kadar Çatalca İlçesi'nin bir bucağı olan Büyükçekmece bu tarihten sonra bağlı köyleri ile beraber ayrı bir ilçe durumuna gelmiştir. Büyükçekmece sınırları içinde kalan sahanın nüfus gelişimi Tablo I'de-ki gibidir.
1935-1990 arasında Büyükçekmece İlçesi'nin nüfusu 7.000'den 120.000'e çıkmıştır. II. Dünya Savaşı yıllarında askeri birliklerin hareketleri sonucunda nüfus hızla artmış, 1950'de söz konusu askeri birliklerin ayrılmasıyla yarı yarıya azalmıştır. Bu tarihten sonra nüfus, İstanbul'a olan yakınlık, sanayi ve turizm fonksiyonlarının gelişimi nedeniyle artmaya başlamıştır. İlçede 1985'te iki yerleşmenin nüfusu ilk defa 10.000'in üzerine çıkmıştır. 10.000 nüfus, genel kabule göre şehirsel fonksiyonların meydana çıktığı bir nüfus eşiğidir. Böylece Büyükçekmece ve Esenyurt, nüfus büyüklüğü açısından şehir yerleşmeleri arasına girmiştir. 1990'da bu yerleşmelere Tepecik ve Gürpınar da katılmıştır.
Büyükçekmece İlçesi'nde nüfusun artması, doğal artıştan çok, dışarıdan gelen göçlerle ilgilidir. Önce Büyükçekmece ve Esenyurt yerleşmelerinin gelişmesi bunun bir göstergesidir. Her iki yerleşme de anayollar üzerinde veya çok yakınında yer almaktadır. Daha sonra bu gruba katılan Tepecik, Büyükçekmece yerleşmesinin hemen kuzeyinde, bu yerleşmeye fonksiyonel ve fiziki açıdan birleşmiş olarak gelişmiştir. Gürpınar ise sayfiye evlerine bağlı olarak gelişimini sürdüren bir yerleşmedir. Bu yerleşmelerden Esenyurt'un bir özelliği de Büyükçekmece ilçe merkezinden daha fazla nüfusa sahip olmasıdır.
1990'da Büyükçekmece İlçesi'nde 120.516 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun yüzde 55,4'ünü erkekler, yüzde 44,6'sını ise kadınlar oluşturuyordu. İlçe merkezinde, çoğunlukla 25-29 yaş grubunda yer alan insanlar yaşamaktadır. 65 yaşına ka-
Büyükçekmece
istanbul Ansiklopedisi
dar erkek nüfusta gözlenen fazlalık, 65 yaş ve üzerindeki nüfusta yerini kadın nüfus fazlalığına bırakır.
Büyükçekmece ilçe merkezinde 6 yaşın üzerindeki okuryazarlık oranı yüzde 94,1'dir. Bu değer, il genelinden yüksektir. Ancak ilçe merkezi dışındaki nüfus da dahil edildiğinde bu oranın azalması doğaldır. İlçe merkezinde okuma yazma bilenlerin yüzde 88,8'i bir öğretim kurumundan mezun olmuştur. Bunlardan yüzde 54'ü ilkokulu, yüzde 19'u ortaokul ve dengi okulları, yüzde 20,6'sı ise lise ve dengi okulları, yüzde 6,4'ü ise yükseköğrenim kurumlarını bitirmiştir. Çoğunluğun ilköğrenim mezunu olması, zorunlu eğitimden sonra çocukların genellikle okumaya devam etmediğini göstermektedir.
Büyükçekmece ilçe merkezinde çalışan nüfus (9.674), çalışma çağındaki nü-
fusun (12 ve yukarı yaştaki faal nüfus) yüzde 52,5'ini oluşturur. Bu oran nüfusun çoğunluğunun iş hayatına atıldığını göstermektedir. Büyükçekmece ilçe merkezinde iktisaden faal olmayan grubun başında ev kadınları ve öğrenciler gelmektedir.
İktisaden faal olan grup çoğunlukla tarım dışı faaliyetlerde çalışır. Nüfusun önemli kesiminin (1990'a göre yüzde 95,5'i) kırsal alanlar dışında yaşaması nedeniyle, ilçe merkezinde iktisaden faal olan nüfusun işkollarına göre dağılımı ilçe bütünü hakkında da fikir vermektedir. İlçe merkezindeki faal nüfusun ekonomik faaliyet kollarına göre dağılımı Tablo H'de görülmektedir.
Kırsal kesim de dahil edildiğinde tarım ve hayvancılıkla uğraşan nüfusta küçük bir artışın olması beklenmelidir.
Kadın Toplam
Erkek
SEDAT AVCI
Dostları ilə paylaş: |