BÜYÜKÇEKMECE KERVANSARAYI
16. yy'da, Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Trakya'dan batıya uzanan yollar üzerinde Büyükçekmece ilk büyük menzil (konak yeri) olmaktaydı. Bu yol üzerinde günümüze ulaşan bir menzil külliyesi içinde mescit, namazgah, üç kemerli çeşme, dört bölüm halindeki köprü ile kervansaray yapısı yer almaktadır. Zaman zaman yapılan onarımlarla bu e-serler günümüze ulaşabilmiştir.
I. Süleyman (Kanuni) (hd 1520-1566) tarafından Mimar Sinan'a inşa ettirilen bu külliyede, kervansarayın ilk inşa edilen yapı olduğu kaynaklarda belirtilmekte ise de kitabesi olmayan yapının tarih-lendirilmesi, aynı külliye içindeki üç kemerli çeşme kitabesine dayandırılmaktadır. Bu kitabe 974/1566 tarihini vermektedir. Ve kitabe metninden Kanuni' nin Zigetvar seferine çıkarken, bu ö-nemli menzil külliyesini Mimar Sinan'a inşa ettirdiği anlaşılmaktadır.
Büyükçekmece Köprüsü'nün doğu u-cundaki düzlükte inşa edilen kervansaray yapısı 48x22,30 m ölçüsünde bir a-lanı kaplar.
Yapı, kuzeydoğu ve güneybatı yönünde, uzun eksene göre dikdörtgen bir plana sahiptir. Güneybatı cephesi giriş cephesi olarak belirlenmişse de orijinal durumunda değildir. Bu dikdörtgen kapalı ahır mekânına, dar kenarındaki yay kemerli bir kapı ile girilir. Bu kapının açıldığı bir ara mekân ise tuğladan sivri kemerli, iki dikdörtgen pencereli, iki duvarı ile varlığını belirtmektedir.
Uzun dikdörtgen bir mekân halinde uzanan ahır mekânı, ortada bir destek dizisi ile ikiye ayrılır. Bu destek dizisi ve ekseni oluşturan bağlantı hatılı, orijinalinde ahşap olması gerekirken, 1965-1966'daki tamiriyle betonarme kolon ve kirişe dönüştürülmüştür.
Kervansarayda üç sıra halinde yer a-lan taşıyıcı sistemin iki yan sırası, yapının içinde duvar boyunca uzanan 2,40 m genişliğindeki taş sekilerin kenarından yükselir.
Üst örtü sistemi çift meyilli çatı olan yapının örtü sistemini ahşap direklere bağlı bir konstrüksiyon taşır. Çatının o-rijinal hali kurşunla kaplı olduğundan "Kurşunlu Han" diye de tanınan yapının içinde, iki uzun duvarında dönüşümlü o-larak 12 ocak ve 24 niş yer alır. Ocaklar yay kemerli ve üçgen şekilli taşkın alınlıklara sahiptirler.
Yapının kuzey ve güneyde yer alan uzun cepheleri düz yüzeyler halinde olup, üstten bir saçak bordürü ile sınırlanır. Kuzeydoğu cephesi ise farklı bir yoruma sahiptir. Bu cephede sonradan bir giriş açılmışsa da iki sıra halindeki mazgal açıklıkları orijinaldir. Bu mazgal sıraları üzerinde de altta 7, üstte 4 adet tuğla sivri kemerli mazgal pencereler, bezemeli taş şebekeli olarak, cepheyi zenginleştirirler. Taş mazgal pencere şebekeleri, geometrik geçme bezeme örne-
Dostları ilə paylaş: |