Bankacılık Sektöründe Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi, Değerlendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi Doktora Tezi

Kaynak: Alman Ekonomi ve İstihdam Bakanlığı, “Intellectual Capital Statement - Made in Germany”, Arbeitskreis Wissensbilanz Araştırma Grubu Websitesi, Ağustos 2004, s. 29, http://www.akwissensbilanz.org/Infoservice/Infomaterial/Leitfaden_ english.pdf, (19 Şubat 2009).
Seibersdorf Avusturya Araştırma Merkezi’nin entelektüel sermaye tablosunda da görüldüğü gibi, göstergelerle ilgili değerlendirmelere yer verilmesi son derece faydalıdır. Zira, bu sayede işletme yönetimi, yatırımcılar ve diğer paydaşlar işletmenin rekabet etme gücü ile ilgili olan entelektüel sermayesi hakkında isabetli bir görüş elde edebilmektedir.⁴²⁴ Ayrıca işletme yönetimi, firmanın gelişmesi ve ilerlemesi için öncelikler belirlemekte, önlemler almaktadır.
Entelektüel sermaye tabloları, firmaların entelektüel sermayesi hakkında bir dizi fikir sunmakta, yorum yapabilme şansı tanımaktadır. Örneğin Seibersdorf Avusturya Araştırma Merkezi’nin entelektüel sermaye tablosu incelendiğine, firmanın insan sermayesi

0. 
   Alman Ekonomi ve İstihdam Bakanlığı, s. 29.
   

159

kapsamında 21 akademisyenin işletmede çalıştığı görülmektedir. Şirketin bu konudaki değerlendirmesi ise normaldir. Diğer bir ifadeyle, işletmeye göre halihazırdaki tablo iç açıcı olmamakla birlikte karamsar da değildir. Bir başka firma bünyesinde doktora derecesine sahip 21 akademisyenin çalışmasını pozitif anlamda yorumlayabilir, fakat Seibersdorf bir araştırma merkezi olması ve çoğu firmaya göre farklı bir yapı arz etmesi nedeniyle bu husustaki değerlendirmesini normal olarak sunmuştur.

İşletmenin personel başına ileri eğitim tutarı ise 1.014 €’dur. İşletmenin belirtilen tutarla ilgili değerlendirmesi negatiftir ve Seibersdorf Avusturya Araştırma Merkezi, personel başına ileri eğitim tutarlarının yükseltilmesini hedeflemektedir. Böylece işletme personelinin daha fazla ve iyi eğitilmesi mümkün olacaktır.
Gün bazında personel başına ileri eğitim periyodu ise 2002 yılında ortalama 2,6 günken 2003 yılında 3,3 gün olmuştur. Şirketin bu durumla ilgili değerlendirmesi negatiftir. Gün bazında personel başına ortalama ileri eğitim periyodu yıllar itibariyle artmaktadır, fakat bu işletmeye göre henüz yeterli seviyeye ulaşmamıştır. Bu nedenle değerlendirme negatif olup, gelecek yıllarda mevcut durumun iyileştirilmesi hedeflenmektedir.
Firmanın yıl bazında ortalama personel tecrübesi hakkındaki değerlendirmesi de normaldir. Seibersdorf Avusturya Araştırma Merkezi’nde personel ortalama olarak 4,7 yıl çalışmaktadır ve bu durum firmaya göre ne iyi, ne de kötüdür.⁴²⁵
İşletme personelinin işe devamsızlığı ise artmaktadır. 2002 yılında personelin işe devamsızlığı ortalama 5,6 günken 2003 yılında 5,7 gün olmuştur. Dolayısıyla firmanın bu konudaki değerlendirmesi negatiftir.⁴²⁶
Ayrıca firmanın müşteri sayısı 2003 yılı itibariyle 27’dir. İşletmenin bu konudaki değerlendirmesi normaldir, ancak müşteri sayısının arttırılması ve durumun iyileştirilmesi hedeflenmektedir.

0. 
   Alman Ekonomi ve İstihdam Bakanlığı, s. 29.
   
1. 
   Alman Ekonomi ve İstihdam Bakanlığı, s. 29.
   

160

Şirket, 2003 yılında 8 yeni müşteri kazanmıştır ve firmanın bu husustaki değerlendirmesi pozitiftir. Yine de gelecek yıllarda bu sayısının daha da arttırılması amaçlanmaktadır.

İşletmenin müşteri memnuniyeti 2003 yılında % 82,8 olarak tespit edilmiştir. Belirtilen yüzde konusunda firmanın değerlendirmesi normal olup, sonraki yıllarda müşteri memnuniyetinin arttırılması hedefler arasındadır.
2003 yılında müşteriler, firma yetkilileri tarafından ortalama 6,9 kez ziyaret edilmiştir. İşletmenin bu konudaki değerlendirmesi de normaldir. Müşteri ziyaretleri işletmeye göre ne sık, ne de seyrektir.
Seibersdorf Avusturya Araştırma Merkezi’nin işbirliği yaptığı firmaların sayısı ise 3’tür. Firmanın bu durumla ilgili değerlendirmesi negatif olup, işbriliklerinin arttrılması öncelikler ve hedefler arasındadır.
Entelektüel sermaye tablosu firmaların entelektüel sermayeleriyle ilgili faydalı bilgiler sunmakta, değerlendirme ve yorum yapabilme, geleceğe yönelik hedefler saptama imkanını sunmaktadır.
3.1.4.2 Danimarka Ticaret ve Sanayi Bakanlığı ile Danimarka Bilim, Teknoloji ve Yenilik Bakanlığı tarafından önerilen Entelektüel Sermaye Tablosu Analiz Modeli
Danimarka Ticaret ve Sanayi Bakanlığı ile Danimarka Bilim, Teknoloji ve Yenilik Bakanlığı da entelektüel sermayenin muhasebeleştirilmesine ciddi anlamda eğilmektedir. Belirtilen örgütler, “Entelektüel Sermaye Tablosu Analiz Modeli”nin kullanılmasını tavsiye etmektedir. “Entelektüel Sermaye Tablosu Analiz Modeli”, entelektüel sermaye göstergelerini iki boyutla konumlandıran bir muhasebe sistemidir. Birinci boyutta dört farklı bilgi kaynağı yer almakta, ikinci boyutta ise üç farklı değerlendirme kriteri bulunmaktadır. Belirtilen bilgi kaynakları çalışanlar, müşteriler, süreçler ve teknolojidir. Vurgulanan değerlendirme kriterleri ise etkiler, faaliyetler ve kaynaklardır. Bu yapısıyla model dörde üçlük bir matristir. Aşağıda, Danimarka’nın

161

mühendislik, çevre bilimi, finans ile ekonomi alanlarında danışmanlık sunan COWI A/S firmasına ait ve 1997-2000 yıllarını kapsayan bir entelektüel sermaye tablosu analiz modeli uygulaması yer almaktadır.⁴²⁷

0. 
   Danish Ministry of Science, Technology and Innovation, “Analyzing Intellectual Capital Statements”, Danimarka Bilim, Teknoloji ve Yenilik Bakanlığı Websitesi, Mart 2003, s. 20, http://en.vtu.dk/publications/2003/analysing-intellectual-capital-statements/analysing-intellectual-capital-statements.pdf, (21 Şubat 2009).
   

162

Tablo 3.1.5
Entelektüel Sermaye Tablosu Analiz Modeli Uygulaması
(Etkiler ve Faaliyetler)
(COWI A/S)

	Etkiler	97	98	99	00		Faaliyetler	97	98	99	00
Çalışanlar	Personel Devamsızlığı (Gün)	2,1	2,5	2,2	2,6		Profesyonel Ağların		29	33	32
							(Newtork) Sayısı
	Kaybedilen Personel (%)		13	13	11		İleri Eğitim İçin Harcanan	0,6	0,5	1,1	1,1
							Çalışma Saatlerinin Oranı (%)
	COWI Hisselerine Sahip Personel Oranı (%)			79	70
	İşletmenin Mühendislik Öğrencileri Gözündeki			2.	2.
	İmajı
Müşteriler	İşletmenin Medayada Yer Alış Sayısı			238	131		Personel Başına	7,5	3,5	19	13
							Sunum Sayısı (%)
	Yeni Müşterilerin Yüzdesi				24		Personel Başına	8,8	6,2	17	6
							Yayın Sayısı (%)
	Kaybedilen Müşterilerin Yüzdesi				8
Süreçler	Kalite Denetimi Başına Sunulan Görüş Sayısı			5,1	5,7		Toplam Zaman İçinde		7,2	5,7	5,9
							Gelişime Harcanan Süre (%)
							• Firma İçinden	5,2	5,8	4,1	4,2
							Finanse Edilen
							• Firma Dışından		1,4	1,6	1,7
							Finanse Edilen
							Yürütülmüş Olan			49	83
							Kalite Denetimlerinin Sayısı
Teknoloji

Kaynak: Danish Ministry of Science, Technology and Innovation, “Analyzing Intellectual Capital Statements”, Danimarka Bilim, Tekoloji ve Yenilik Bakanlığı Websitesi, Mart 2003, s. 20, http://en.vtu.dk/publications/2003/analysing-intellectual-capital-statements/analysing-intellectual-capital-statements.pdf, (21 Şubat 2009).

163