| A) BEKİR SAMİ PAŞA/PAŞA DAİRESİ MEDRESESİ (1846-1909)
19. asırda Konya’da inşa edilen ve Bekir Sami Paşa Hankâh’ı olarak da bilinen Nakşî-Halidî Zaviyesi, tekke olarak tesis edilen bir kurumun “Konya Islah-ı Medaris-i İslamiye Medresesi” ismiyle modern bir eğitim ve öğretim müessesesine dönüşmesi bakımından calibi dikkat bir örnektir. Zira Bekir Sami Paşa Nakşî-Halidî Zaviyesi, Naşbendî tarikatına mensup şeyh ve müderrisler yönetiminde çalışmalarını devam ettiren medrese görünümünde bir müessesedir.23
1262/1846 yılında Konya’da açılan Bekir Sami Paşa diğer adıyla Paşa Dairesi Medresesi’nin kurucusu Konya valilerinden Ebubekir Sami Paşa (ö. 1265/1849)’dır. Babası Mustafa Efendi (ö. 1260/1844)’dir. Tanzimat döneminde Konya’nın onuncu valisi olarak görev yapan Sami Paşa’nın valilik dönemi kısa sürmüştür. Ebubekir Sami Paşa Selanik Valisi iken 1265/1849 yılında vefat etmiştir.24
Ebubekir Sami Paşa iki yıla yakın valiliği sırasında medreseyi yaptırdığı gibi kurduğu para vakfı ile de destekleyerek ismini, eğitime yaptığı yatırımla iyi andıran şahsiyetlerden olmuştur. Osmanlı devletinde, devlet adamları, eğitim konusunda özel duyarlılığa sahip olduğu ve pek çok hayır eseri yanında mektep ve medrese de yaptırdıkları vakidir. Medrese başlangıçta kendisi de Nakşbendî Tarikatına mensup olan Ebubekir Sami Paşa tarafından bir zaviye olarak yaptırılmıştır. Medrese, vakfiyesine göre “hariciye ve dahiliye”dir. On dört hücresi, bir dersliği ve cadde üzerinde bir mescidi bulunan Bekir Sami Paşa Medresesinin tek orijinal kalıntısı olan medresenin giriş kapısı üzerindeki kitabesi,25 yapılışındaki ruh halini yansıtmaktadır. Hayırları diriltmek için, her türlü masraftan çekinmeyen Sami Paşa’yı öven ilk beyitten sonra, medrese için “güzel ibadethane” (ziba ibadethane), “ilim ve irfanın yayıldığı ibadet evi” (ibadet hane-i daru’l-füyûz-i ilm ü irfan) tabirleri kullanılmaktadır.26
Dostları ilə paylaş: |
