BiRİNCİ BÖLÜm dünya ekonomiSİnde geliŞmeler

2.2.2.6. Maliye Politikası

a) Amaç

Maliye politikası, sürdürülebilir ve güçlü bir büyüme performansının tesis edilmesine yönelik olarak, para ve gelirler politikasıyla uyumlu bir şekilde yürütülecektir. Program döneminde uygulanacak harcama ve gelir politikalarıyla yurtiçi tasarrufların artırılması ve cari açığın azaltılması stratejisi desteklenecek, geçmiş dönemlerde elde edilen kazanımların gelecekte de korunması amacıyla kamu açığı kontrol altında tutulacaktır.

b) Politika ve Tedbirler

Politika / Tedbir	Sorumlu / İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar	Süre	Yapılacak İşlem ve Açıklama
İsrafın önlenmesi, verimlilik artışı sağlanması ve harcama programlarının önceliklendirilmesi suretiyle kamu harcamaları kontrol altında tutulacaktır. Kamu harcamalarının etkinleştirilmesiyle elde edilecek tasarruf ve tahsis edilecek ilave kaynaklar; büyümeyi destekleyecek yatırım harcamalarında, teşviklerde ve Ar-Ge desteklerinde kullanılacaktır. (Kalkınma Planı p.534)
Kamu harcamalarına ödenek tahsisinde sıfır tabanlı bütçeleme altyapısı oluşturulacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	e-Bütçe sistemine detaylı analiz imkânı sağlayacak modüller oluşturulacaktır. Sıfır tabanlı bütçeleme konusunda kuruluşlarla teknik ve idari kapasitenin artırılmasına yönelik çalışmalar yürütülecektir.
Kamuda taşıt tedariki ve kullanımında yerindelik ve etkinlik artırılacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Taşıt Kanunu günün şartlarına uygun olarak yenilenecek, kamuda sağlıklı bir taşıt envanteri oluşturulacak ve hizmet alımı yoluyla taşıt tedarikinde tasarrufu temel alan kriterler geliştirilecektir.
Kalkınma Planıyla bağlantılı beş yıllık Kamu İstihdam Planı hazırlanacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Beş yıllık Kamu İstihdam Planının hazırlanmasından sorumlu bir komisyon oluşturulacaktır ve plan hazırlanacaktır.
Kamu personel ihtiyacı öncelikli olarak ihtiyaç fazlası personel kullanılarak karşılanacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Genel yönetim kapsamındaki idarelerde ihtiyaç fazlası personel tespit edilecek ve ihtiyaç fazlası personelin nakline ilişkin yasal ve idari düzenlemeler yapılacaktır.
Bilişim harcamalarında tasarruf sağlanacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Kamu kurumlarında bilgi işlem ve bilgi teknolojileri konusunda tek bir birimin sorumlu ve koordinatör olması sağlanacak, kurumların yazılım ve donanım giderlerinin ayrıca izlenebilmesine yönelik çalışmalar yapılacak ve benzer nitelikteki donanım, yazılım ve lisansların toplu alım yöntemiyle tedarik edilmesine ilişkin usul ve esaslar belirlenecektir.
Kamu hizmet alımlarında fayda-maliyet analizleri yapılabilmesine yönelik altyapı çalışmaları tamamlanacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Fayda-maliyet analizi raporlarının hazırlanmasında kullanılmak üzere rehber çıkarılacaktır.
Kamu hizmet binası temini ihtiyaca uygun ve maliyet etkin şekilde yapılacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Hizmet binalarının kiralama, satın alma veya yapımıyla ilgili kararların ekonomiklik, hizmet standartlarına uygunluk, enerji verimliliği gibi hususları da içerecek şekilde fayda-maliyet analizlerine dayandırılmasını temin etmek üzere gerekli hukuki-teknik altyapı oluşturulacaktır.
Sosyal amaçlı programlar ile tarım sektörüne yönelik transferler başta olmak üzere harcamalar etkinlik artışını temin etmek amacıyla gözden geçirilecektir. (Kalkınma Planı p. 535)
Sosyal amaçlı programların amaçlanan faydayı sağlayıp sağlamadığı değerlendirilecektir.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, SGK, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı	Eylül Sonu	Her programın yararlanıcı havuzunu, aktif yararlanıcı sayısını ve programın başlatılma amacına göre uygulama sonuçlarının değerlendirilmesini içeren envanter çalışması tamamlanacaktır. Farklı kurumlar tarafından yürütülen sosyal amaçlı programlar arasında koordinasyon sağlanarak mükerrerlikler önlenecek ve amaçlarla uyumlu bütünleşik bir program yapısı tesis edilecektir.
Vergiye gönüllü uyumun artırılması ve kayıt dışı ekonominin azaltılmasıyla sağlanacak ilave kaynaklar, işlem vergilerinin düşürülmesi başta olmak üzere üretim ve istihdamı teşvik ederek büyümeye katkı sağlayacak şekilde değerlendirilecektir. (Kalkınma Planı p. 536)
Damga Vergisi Kanunu ve Harçlar Kanunu gözden geçirilerek yatırımcılar üzerindeki mali yükler hafifletilecektir.	Maliye Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Damga Vergisi Kanunu ve Harçlar Kanununda gerekli düzenlemeler yapılacaktır.
Vergilemenin daha adil olmasını ve mali fonksiyonunu yerine getirmesini sağlayacak şekilde vergi tabanı genişletilecektir. (Kalkınma Planı p. 537)
Vergi harcamaları sağlıklı bir şekilde tespit edilecek, mali etkilerin ölçülebilmesine ilişkin kapasite artırılacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), Gelir İdaresi Başkanlığı	Aralık Sonu	Vergi harcamalarının sağlıklı olarak tespit edilerek mali etkilerinin ölçülebilmesine ilişkin kapasite geliştirme ve modelleme sistemleri altyapısı oluşturulacaktır.
Vergi kanunlarındaki istisna, muafiyet ve indirimlerde revizyonlar yapılacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), Gelir İdaresi Başkanlığı	Aralık Sonu	Katma Değer Vergisi Kanunu ve Damga Vergisi Kanunundaki istisna, muafiyet ve indirimler kademeli olarak revize edilecektir.
Vergi politikası, üretim faktörlerinin etkin dağılımını sağlamaya yönelik olarak kullanılacaktır. (Kalkınma Planı p. 538)
Katma değeri yüksek üretimin artırılması için Ar-Ge'ye yönelik teşviklerin etkinliği artırılacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK, İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Sivil Toplum Kuruluşları	Aralık Sonu	193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunlarla ilgili uygulama birliği sağlanacaktır.
Temel vergi mevzuatı; ekonomik ve sosyal politikalar çerçevesinde sade ve uyum sağlanabilir hale getirilecek şekilde yeniden yazılacaktır. (Kalkınma Planı p. 539)
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu tebliğleri tek bir tebliğ haline getirilecektir.	Gelir İdaresi Başkanlığı	Aralık Sonu	KDV tebliğlerinin tasnifi tamamlanacak ve tek bir metin üstünde uzlaşma sağlanacaktır.
Vergi Usul Kanunu mükellef haklarını gözeten bir anlayışla revize edilecektir.	Maliye Bakanlığı (S), Gelir İdaresi Başkanlığı	Aralık Sonu	Mükellef hakları ve vergi idaresinin bu haklar karşısındaki yükümlülüklerinin kanunda ayrıntılı olarak belirtilmesi sağlanacaktır. Vergi uygulamalarında öngörülebilirliğin artırılması için mevzuat değişikliklerinin uygulamaya konulmadan makul bir süre önce yayımlanmasını sağlamaya yönelik düzenlemeler yapılacaktır.
Yasal düzenlemeler, kısa ve uzun dönem mali sonuçları hesap edilerek yapılacaktır. (Kalkınma Planı p.541)
Yasal düzenlemeler kamu maliyesi üzerinde oluşturacakları kısa ve orta dönemli yükleri göz önünde bulundurularak hazırlanacaktır.	Başbakanlık (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	TBMM’ye sunulacak kanun tasarılarının 5018 sayılı Kanunun 14’üncü maddesinde öngörüldüğü gibi kısa ve orta dönemli mali yüklerine ilişkin analizlerin yapılabilmesine yönelik olarak kurumların teknik kapasitesi artırılacaktır. Bu konuda pilot kuruluşlar seçilerek teknik kapasite geliştirilecektir.
Kamu harcamalarının program bazlı sınıflandırma çalışmaları tamamlanarak kamu hizmetlerini program yaklaşımıyla ele alan bütçe yapısına geçilecektir. (Kalkınma Planı p.542)
Kamu hizmetlerini program yaklaşımıyla ele alan bütçe yapısına kademeli bir şekilde geçiş sağlanacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Seçilecek pilot kuruluşlarla, kamu hizmetlerinin maliyet çıktı ve sonuçları itibarıyla daha objektif değerlendirilebilmesini temin etmek ve hesap verebilirliği artırmak üzere mevcut bütçe yapısının etkinliğinin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır.
Kaynak tahsis sürecinin stratejik planlar ve performans esaslı bütçeleme sistemiyle ilişkisi güçlendirilerek, sürecin planlama, programlama, bütçeleme, uygulama, izleme ve değerlendirme etkinliği artırılacaktır. (Kalkınma Planı p.543)
Kamu mali yönetimi bilgi sistemlerinin etkinliği artırılacaktır.	Maliye Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Sayıştay tarafından işletilen bilgi sistemlerinin birbirleriyle entegre ve etkin şekilde işlemesini sağlamaya yönelik kurumlararası protokol yapılacaktır.
Kayıt dışılıkla mücadelede, kurumlar arası koordinasyon ve veri paylaşımı artırılacaktır. Önleyici ve risk odaklı denetim anlayışı çerçevesinde idarelerin beşeri ve teknolojik altyapısı güçlendirilecektir. (Kalkınma Planı p. 544)
Elektronik Yoklama Sistemi hayata geçirilecektir.	Gelir İdaresi Başkanlığı	Aralık Sonu	Vergileme işlemlerinde performansın artırılması amacını güden Elektronik Yoklama Sistemini hayata geçirmek üzere, model oluşturulacak ve bilgisayar yazılımı geliştirilecektir.
Vergisel Uyum Analiz Modeli ve Mükellef Değerlendirme Sistemi geliştirilecektir.	Gelir İdaresi Başkanlığı	Aralık Sonu	Vergisel Uyum Analiz Modelinin kapsamının ve bilgisayar yazılımının geliştirilmesi tamamlanacaktır.
Sektörler itibarıyla mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu artıracak analizleri yapmak ve sonuçlarını raporlamak üzere Sektör Bilgi Sistemi kurulacaktır.	Gelir İdaresi Başkanlığı	Ocak Sonu	Mükelleflerin ilgili yıla ait uyumsuzluklarının tespiti ve kaçak girdi kullanan mükelleflere yönelik analizler yapılacaktır. Vergi uygulamaları ve teşviklerine yönelik kilit sektör, kilit mükellef analizleri yapılarak raporlanacaktır. 81 ile ait kayıt dışılık kapsamında bölgesel analiz raporu, 22 adet sektör analiz raporu ve Türkiye raporu hazırlanacaktır.
e-Fatura, e-Arşiv ve e-Defter uygulamaları hayata geçirilecek ve mevcut uygulamalar geliştirilecektir.	Gelir İdaresi Başkanlığı	Aralık Sonu	Fatura ve diğer belgelerin elektronik ortamda arşivlenmesine imkân tanıyacak teknik ve hukuki altyapı oluşturulacaktır. e-Bilet uygulamasının kapsamı genişletilerek etkinlik biletlerinin de elektronik ortamda düzenlenebilmesi sağlanacaktır. e-Arşiv uygulaması tebliği yayımlanacak, sisteme geçen mükelleflerin periyodik raporları analiz edilecektir.
Vergilemede mükellef hizmetleri etkinleştirilecektir.	Gelir İdaresi Başkanlığı (S), Gümrük ve Ticaret Bakanlığı	Aralık Sonu	Beyanname, bildirim ve formlar gözden geçirilecek, gerekli düzenlemeler yapılarak mükellef işlem yükü azaltılacaktır.
Akaryakıt ve LPG piyasası ile akaryakıt kaçakçılığına ilişkin analiz kapasitesi artırılacak ve kurumlararası veri paylaşımı güçlendirilecektir.	Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (S), İçişleri Bakanlığı, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı	Haziran Sonu	Denetim yapılan istasyon ve tesislerin, ele geçirilen akaryakıt türlerinin miktarlarının ve zanlılar ile taşıtlara ait bilgilerin, piyasaya sunulan ve tüketilen petrol ürünleri miktarının tespitine yönelik dönemsel bilgileri içeren bir veri tabanı kurulacak ve ilgili kurumların veri tabanına erişimi sağlanacaktır.
Yerel yönetimlerin mali imkânlarını güçlendirmek için kentsel rantların değerlendirilmesi ve emlak vergisi dâhil olmak üzere yerel yönetim öz gelirleri artırılacaktır. (Kalkınma Planı p.545)
Yerel yönetim özgelirleri artırılacaktır.	İçişleri Bakanlığı (S), Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı	Aralık Sonu	Kentsel rantların değerlendirilmesi ve emlak vergisi dâhil olmak üzere yerel yönetimlerin özgelirlerini artıracak yasal düzenleme yapılacaktır.