2.2.1.11. İstihdam ve Çalışma Hayatı
a) Mevcut Durum
İstihdam ve çalışma hayatının geliştirilmesine yönelik alınan tedbirlerin ve GSYH’da son yıllarda devam eden artış eğiliminin olumlu etkilerinin işgücü piyasasına yansımaları 2012 yılında da sürmüştür. Hanehalkı İşgücü Anketi verilerine göre 2012 yılında bir önceki yıla göre işgücü yüzde 2,3 artarken, istihdam yüzde 2,9’luk bir artış göstermiş, işsiz sayısı ise yüzde 3,7 azalmıştır. 2012 yılında büyümenin istihdam oluşturma kapasitesi yükselmiştir. 2004-2011 döneminde yıllık ortalama 0,6 olan büyümenin istihdam esnekliği 2012 yılında 1,3 olarak gerçekleşmiştir.
2012 yılında yüzde 9,2 olan işsizlik oranı, 2013 yılı Haziran dönemi itibarıyla yüzde 8,8’e gerileyerek 2002 yılındaki seviyenin altında gerçekleşmiştir. Türkiye OECD ülkeleri arasında 2009 yılına göre 2012 yılında işsizlik oranını en fazla azaltan ülke olarak ön plana çıkmaktadır. Söz konusu olumlu tablo tarım dışı ve genç işsizliği oranlarına da yansımıştır. 2011 yılında yüzde 12,4 olan tarım dışı işsizlik oranı 2012 yılında yüzde 11,5’e, genç işsizliği oranı da aynı dönemde yüzde 18,4’ten yüzde 17,5’e düşmüştür. 2013 yılı Haziran dönemi itibarıyla bu oranlar sırasıyla yüzde 11 ve yüzde 17,1 olmuştur. Bununla birlikte, 2012 yılında bir önceki yıla göre işgücüne dâhil olmayan nüfus yüzde 2 artmıştır. Bu artışın önemli kısmı öğrenciler ve emeklilerdeki artıştan kaynaklanırken, iş aramayıp, çalışmaya hazır olanların sayısında da yüzde 2,4’lik bir artış kaydedilmiştir.
AB ortalamasına göre düşük seviyede olmakla birlikte artış eğiliminde olan toplam işgücüne katılma ve istihdam oranlarının erkeklerde AB ortalamasına yakın, kadınlarda ise AB ortalamasının oldukça altında kaldığı görülmektedir. 2012 yılında bir önceki yıla göre kadın işgücüne katılma oranı AB’de yüzde 50,5’ten yüzde 50,9’a ve ülkemizde yüzde 28,8’den yüzde 29,5’e yükselmiştir. Kadınlarda istihdam oranı ise AB’de aynı dönemde sabit kalırken ülkemizde 0,7 puan artmıştır.
TABLO II: - Temel İstihdam ve İşgücü Göstergeleri
(15 + Yaş, Yüzde)
|
Türkiye
|
AB-28
|
2010
|
2011
|
2012
|
2010
|
2011
|
2012
|
İşgücüne Katılma Oranı (İKO)
|
48,8
|
49,9
|
50,0
|
57,3
|
57,3
|
57,6
|
İKO (Kadın)
|
27,6
|
28,8
|
29,5
|
50,3
|
50,5
|
50,9
|
İKO (Erkek)
|
70,8
|
71,7
|
71,0
|
64,8
|
64,6
|
64,7
|
İstihdam Oranı
|
43,0
|
45,0
|
45,4
|
51,8
|
51,8
|
51,6
|
İstihdam Oranı (Kadın)
|
24,0
|
25,6
|
26,3
|
45,5
|
45,6
|
45,6
|
İstihdam Oranı (Erkek)
|
62,7
|
65,1
|
65,0
|
58,6
|
58,5
|
58,0
|
İşsizlik Oranı
|
11,9
|
9,8
|
9,2
|
9,6
|
9,4
|
10,2
|
İşsizlik Oranı (Kadın)
|
13,0
|
11,3
|
10,8
|
9,7
|
9,7
|
10,4
|
İşsizlik Oranı (Erkek)
|
11,4
|
9,2
|
8,5
|
9,6
|
9,2
|
10,0
|
İşsizlik Oranı (Kır)
|
7,3
|
5,8
|
5,5
|
-
|
-
|
-
|
İşsizlik Oranı (Kent)
|
14,2
|
11,9
|
11,1
|
-
|
-
|
-
|
Genç İşsizliği Oranı (15-24)
|
21,7
|
18,4
|
17,5
|
20,3
|
20,0
|
21,4
|
Tarım Dışı İşsizlik Oranı
|
14,8
|
12,4
|
11,5
|
-
|
-
|
-
|
Kaynak: TÜİK, Eurostat, OECD
Sektörel ayrımda istihdam incelendiğinde en fazla iş yaratan sektörün hizmetler olduğu göze çarpmaktadır. 2012 yılında sektörel ekonomik büyüme hızları inşaatta binde 6, sanayide yüzde 1,9, hizmetlerde yüzde 2,6 ve tarımda yüzde 3,1 olarak gerçekleşmiştir. İstihdam artış hızı ise inşaat sektöründe yüzde 2, sanayi sektöründe yüzde 1 ve hizmetler sektöründe yüzde 5,9 olurken, tarım sektöründe istihdam binde 7 azalmıştır. 2007 yılından bu yana artış gösteren tarım istihdamı yanı sıra inşaat ve sanayi sektörleri istihdam payları 2012 yılında bir önceki yıla göre azalırken, hizmetlersektörünün istihdam içerisindeki payı artış göstermiştir.
TABLO II: - İstihdamın Sektörel Dağılımı
|
|
|
(Yüzde)
|
|
2010
|
2011
|
2012
|
Tarım
|
25,2
|
25,5
|
24,6
|
Sanayi
|
19,9
|
19,5
|
19,1
|
Hizmetler
|
48,6
|
48,0
|
49,4
|
İnşaat
|
6,3
|
7,0
|
6,9
|
Kaynak: TÜİK, NACE Rev. 2
İşgücü piyasasında meydana gelen olumlu gelişmelerin başlıca nedenleri, kriz sonrası ekonomideki hızlı toparlanma, uygulamaya konulan istihdam paketleri, 6111 sayılı Kanunda yer alan istihdam tedbirleri ve uygulanan projelerin yansıması olarak sıralanabilir.
Ülkemizde işgücü verimliliği, son dönemde artış göstermekle beraber, özellikle mesleki eğitim kalitesinin düşüklüğü, hizmet içi eğitim ve yaşam boyu eğitim faaliyetlerinin yetersizliği, sermaye birikimi ve teknolojik yenilenme süreçlerindeki eksiklikler gibi nedenlerle, AB ülkelerine göre daha düşüktür. ILO verilerinde, çalışılan saat başına satın alma gücü paritesine göre GSYH olarak hesaplanan işgücü verimliliği, ülkemizde, 2002-2012 yılları arasında, 10 ABD dolarından 24,3 ABD dolarına yükselmiştir. Ancak bu rakam, 2012 yılı için, Fransa’da 55,9, İspanya’da 48,4, İtalya’da 46,3, İngiltere’de 42,6 ve Almanya’da 44,8 ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca ülkemizin bu kapsamda uluslararası sıralamadaki yeri 2011 yılında 39 iken 2012 yılında işgücü verimliliğindeki artışa rağmen 42 olmuştur.
Ortalama net memur maaşları nominal olarak 2013 yılında yüzde 7,3 oranında artarken ortalama kamu işçi ücretleri nominal olarak yüzde 8,4 oranında artmıştır. Reel olarak ise, 2013 yılında memur maaşlarının yüzde 0,1 azalacağı, kamu işçi ücretlerinin yüzde 1 oranında artacağı tahmin edilmektedir. 2012 yılında ortalama özel kesim net işçi ücretlerinin nominal olarak yüzde 9,4, reel olarak ise 0,5 oranında artacağı tahmin edilmektedir. Söz konusu ücretler 2011 yılında ise nominal olarak yüzde 4,4 oranında artmış, reel olarak ise yüzde 2 oranında azalmıştır.
2013 yılında ortalama aylık brüt asgari ücret 16 yaşından büyük işçiler için 1.000,05 TL, 16 yaşından küçük işçiler için ise 858,3 TL olmuştur. 2013 yılında 16 yaş ve üstü ortalama aylık net asgari ücret nominal olarak yüzde 9,4 oranında artmış olup reel olarak yüzde 2 oranında artacağı tahmin edilmektedir.
İşgücü piyasasının geliştirilmesi, işsizliğin azaltılması ve nitelikli istihdamın artırılması amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının (ÇSGB) koordinasyonunda ilgili tarafların katılımıyla yürütülmekte olan Ulusal İstihdam Stratejisi çalışmaları devam etmektedir. Diğer yandan Anayasa’da yapılan değişiklikle anayasal güvence altına alınan Ekonomik ve Sosyal Konseyin (ESK) işlevinde etkinliğin artırılması ihtiyacı önemini korumaktadır.
Mevsimlik gezici tarım işçilerinin çalışma ve sosyal hayatlarının iyileştirilmesine yönelik hazırlanan eylem planı kapsamında ÇSGB tarafından yürütülen Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Çalışma ve Sosyal Hayatlarının İyileştirilmesi Projesi 2013 yılında tamamlanmıştır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun (İSG) yürürlüğe girmesinin ardından ilgili ikincil mevzuatın hazırlanmasına, kıdem tazminatı fonu oluşturulmasına ve alt işverenlik uygulamasının çalışanlar açısından sosyal ve ekonomik hak kayıplarını önleyecek şekilde iyileştirilmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir.
TABLO II: - İşgücü Maliyetlerinde ve Net Ele Geçen Ücretlerdeki Gelişmeler
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2005
|
2006
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
2012
|
2013(6)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
İŞGÜCÜ MALİYETİ (1)
|
|
|
|
Reel İşgücü Maliyeti Endeksi (1994=100)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
İşçi (3)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kamu
|
|
|
107,4
|
104,4
|
111,9
|
105,2
|
111,9
|
110,3
|
105,7
|
106,7
|
111,6
|
Özel
|
|
|
114,9
|
114,0
|
118,3
|
113,1
|
120,8
|
119,3
|
112,1
|
115,6
|
-
|
Memur
|
|
|
|
134,5
|
140,2
|
148,4
|
147,0
|
164,7
|
162,4
|
163,7
|
174,5
|
179,3
|
Asgari Ücret (4)
|
|
|
181,8
|
180,7
|
183,6
|
177,1
|
190,6
|
192,5
|
190,0
|
192,1
|
201,4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bir Önceki Yıla Göre Reel Yüzde Değişim
|
İşçi (3)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kamu
|
|
|
1,9
|
-2,8
|
7,2
|
-6,0
|
6,4
|
-1,5
|
-4,2
|
1,0
|
4,6
|
Özel
|
|
|
3,4
|
-0,8
|
3,8
|
-4,4
|
6,8
|
-1,2
|
-6,0
|
3,1
|
-
|
Memur
|
|
|
|
5,2
|
4,2
|
5,8
|
-0,9
|
12,0
|
-1,4
|
0,8
|
6,6
|
2,7
|
Asgari Ücret (4)
|
|
|
6,4
|
-0,6
|
1,6
|
-3,6
|
7,6
|
1,0
|
-1,3
|
1,1
|
4,9
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
NET ELE GEÇEN ÜCRETLER (2)
|
|
|
|
Reel Net Ele Geçen Ücret Endeksi (1994=100)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
İşçi (3)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kamu
|
|
|
90,7
|
88,3
|
91,1
|
89,3
|
88,8
|
85,6
|
87,1
|
85,8
|
86,7
|
Özel
|
|
|
97,7
|
97,0
|
99,4
|
96,9
|
99,1
|
99,4
|
97,5
|
97,9
|
-
|
Memur
|
|
|
|
115,7
|
122,9
|
127,7
|
136,0
|
147,2
|
145,1
|
154,3
|
161,1
|
161,0
|
Asgari Ücret (5)
|
|
|
165,3
|
163,9
|
162,8
|
176,6
|
181,2
|
182,9
|
188,1
|
193,2
|
196,9
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bir Önceki Yıla Göre Reel Yüzde Değişim
|
İşçi (3)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kamu
|
|
|
2,7
|
-2,7
|
3,1
|
-1,9
|
-0,5
|
-3,6
|
1,7
|
-1,4
|
1,0
|
Özel
|
|
|
0,5
|
-0,7
|
2,5
|
-2,5
|
2,3
|
0,3
|
-2,0
|
0,5
|
-
|
Memur
|
|
|
|
2,6
|
6,2
|
3,9
|
6,5
|
8,2
|
-1,4
|
6,3
|
4,5
|
-0,1
|
Asgari Ücret (5)
|
|
|
4,2
|
-0,9
|
-0,7
|
8,5
|
2,6
|
0,9
|
2,9
|
2,7
|
2,0
|
Kaynak: Maliye Bakanlığı, ÇSGB, Kalkınma Bakanlığı, TİSK ve Kamu İşveren Sendikaları
(1) Reel hesaplamalarda 1994-2004 yılları arasında TEFE (1994=100), 2005 yılından sonra ise ÜFE (2003=100) bazlı endeks kullanılmıştır. ÜFE 2013 yılı için tahmini yüzde 4,40 alınmıştır.
(2) Reel hesaplamalarda 1994-2004 yılları arasında TÜFE (1994=100), 2005 yılından sonra ise TÜFE (2003=100) bazlı endeks kullanılmıştır. TÜFE 2013 yılı için tahmini yüzde 7,32 alınmıştır.
(3) TİSK ve Kamu İşveren Sendikaları verilerinden hesaplanmıştır. 2012 yılı özel kesim işçi ücretleri tahmindir.
(4) 16 ve üstü yaş asgari ücretin işgücü maliyetinin yıllık ortalamaları esas alınmıştır.
(5) 16 ve üstü yaş net asgari ücretin yıllık ortalamaları esas alınmıştır.
(6) Gerçekleşme tahmini
Not: 2008 yılından itibaren net ele geçen ücretlere bekâr çalışan için asgari geçim indirimi dahildir.
Engellilerin istihdamı konusunda uygulanan zorunlu kota sisteminin özel sektörde ve özellikle de kamu sektöründe daha etkin bir şekilde hayata geçirilmesi ihtiyacı bulunmaktadır. Zorunlu engelli istihdamı kapsamında Hazine Müsteşarlığı tarafından sosyal sigorta primi işveren payı karşılanan engelli sigortalı sayısı 2013 yılı Ocak ayı itibarıyla 48.765’tir. 2013 yılı Haziran ayı itibarıyla kamuda çalışan engelli memur sayısı 32.021 olup açık kontenjan sayısı 23.545’tir. Bununla birlikte, engellilerin merkezi sınavla devlet memurluğuna alınması amacıyla 2012 yılında ilk defa Özürlü Memur Seçme Sınavı yapılmış olup sınav ve kura sonuçlarına göre yerleştirmeler yapılmaktadır. 2013 yılında öngörülen 6.121 kadroya karşılık kamuda işe yerleştirilen engelli sayısı Eylül ayı itibarıyla 5.926 olarak gerçekleşmiştir.
Nitelik düzeyi düşük ve işgücü piyasasına girişte zorluk yaşayan bireylerin niteliklerinin artırılmasını, iş yaratmayı, kamu istihdam hizmetlerini ve işgücünün eğitimini içeren aktif işgücü politikalarına ayrılan kaynaklar son yıllarda önemli ölçüde artırılmıştır. İŞKUR’un aktif işgücü programları kapsamında yaptığı harcamalar, 2012 yılında bir önceki yıla göre 1,5 kattan fazla artmıştır. 2013 yılı Ağustos ayı itibarıyla söz konusu harcamalar yaklaşık 704 milyon TL’ye ulaşmıştır.
TABLO II: - İŞKUR Tarafından Düzenlenen Aktif İşgücü Programlarına Yapılan Harcama ve Yararlanan Kişi Sayısı
Yıllar
|
Mesleki Eğitim Kursları (Kişi)
|
Toplum Yararına Programlar (Kişi)
|
İşbaşı Eğitim Programı
(Kişi)
|
Girişimcilik Eğitim Programı
(Kişi)
|
Toplam (Kişi)
|
Harcama (Bin TL)
|
2006
|
17 106
|
-
|
-
|
-
|
17 106
|
27 974
|
2007
|
22 834
|
-
|
-
|
-
|
22 834
|
29 672
|
2008
|
31 788
|
139
|
-
|
-
|
31 927
|
35 511
|
2009
|
167 081
|
45 467
|
1 285
|
19
|
213 852
|
306 366
|
2010
|
156 584
|
42 066
|
4 671
|
8 306
|
211 627
|
392 644
|
2011
|
145 393
|
64 085
|
16 393
|
24 145
|
250 016
|
408 597
|
2012
|
215 399
|
191 998
|
31 773
|
25 475
|
464 645
|
1 102 864
|
2013 (1)
|
108 395
|
87 044
|
49 312
|
11 239
|
255 990
|
703 991
|
Kaynak: İŞKUR
(1) Ocak-Ağustos 2013 verileridir.
İŞKUR’un işgücü yetiştirme programları ve mesleki rehabilitasyon faaliyetlerinden 2012 yılında toplam 27.351 kursta 464.645 kişi ve 2013 Ağustos ayı itibarıyla da 26.936 kursta 255.990 kişi faydalanmıştır.
Aktif işgücü programlarının öncelikli yürütücüsü olan İŞKUR’un bu hizmetleri daha etkin ve verimli olarak yürütebilmesine yönelik olarak 3.914 iş ve meslek danışmanı istihdam edilmiştir. Buna karşın, İŞKUR’un nitelikli eleman sayısının artırılmasının yanı sıra iş ve meslek danışmanlarının performansları takip edilerek fiziki çalışma koşullarının iyileştirilmesi ihtiyacı devam etmektedir.
Ülkemizde, aktif işgücü programları altında aracılık hizmetleri özel istihdam büroları tarafından da verilmektedir. 2013 yılı Ekim ayı itibarıyla faaliyetine devam eden özel istihdam bürosu sayısı 351’dir.
Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Operasyonel Programı çerçevesinde, 2008-2013 döneminde İŞKUR tarafından yürütülen Genç İşsizliğinin Azaltılması, Kamu İstihdam Hizmetlerinin Kalitesinin Artırılması ve Kadın İstihdamının Desteklenmesi Operasyonları tamamlanmıştır.
İstihdam ve eğitim arasındaki bağın yeterince kurulamaması ve mesleki eğitimin işgücü piyasası ihtiyaçları doğrultusunda istenilen ölçüde verilememesi, insan gücü niteliği ile işgücü piyasasının talebi arasında dengesizliklere yol açmakta ve eş zamanlı olarak hem işsizliğe hem de boş iş pozisyonlarına neden olmaktadır. Bu çerçevede eğitim sisteminde yer alanların ve sistem dışına çıkmış olanların bilgi ve becerilerinin iş piyasasına uygun olarak geliştirilmesi önem arz etmektedir.
2010 yılı itibarıyla ülkemizde 15-29 yaş grubu genç nüfus içerisinde istihdamda ve eğitimde yer almayanların oranı yüzde 36,6 ve OECD ortalaması yüzde 15,8 iken bu oranlar sırasıyla 2011 yılında yüzde 35 ve yüzde 15 olarak gerçekleşmiştir. Diğer yandan söz konusu oran Türkiye’de kadınlar için daha yüksek olup kadınlarda eğitim ve istihdamın dışında olma durumunun erkeklere göre daha kalıcı olduğu görülmektedir.
2012 yılında işgücünün yüzde 61,5’i, istihdamın yüzde 62’si ve işsizlerin yüzde 55,9’u lise altı eğitim seviyesindekilerden ve okur-yazar olmayanlardan oluşmaktadır. Mevcut işgücünün niteliği ve verimliliğinin düşük olması nedeniyle işgücü arz ve talebi arasında yaşanan uyumsuzluk işgücü piyasasının etkinliğini azaltan önemli bir faktördür.
TABLO II: - 2012 Yılında İşgücünün Eğitim Düzeyi
(Yüzde)
|
İşgücü
|
İstihdam
|
İşsiz
|
İKO
|
İstihdam
Oranı
|
İşsizlik
Oranı
|
Okur-yazar Olmayanlar
|
4,3
|
4,5
|
1,8
|
19,7
|
18,9
|
3,9
|
Lise altı Eğitimliler
|
57,2
|
57,5
|
54,1
|
47,6
|
43,5
|
8,7
|
Lise
|
10,4
|
10,1
|
13,3
|
51,9
|
45,8
|
11,8
|
Mesleki ve Teknik Lise
|
9,8
|
9,7
|
10,8
|
64,6
|
58,1
|
10,1
|
Yükseköğretim
|
18,3
|
18,1
|
20,0
|
79,1
|
71,1
|
10,1
|
Toplam
|
100,0
|
100,0
|
100,0
|
50,0
|
45,4
|
9,2
|
Kaynak: TÜİK
Ülke genelinde işgücü piyasasında önemli gelişmeler yaşanmakla birlikte, başta gençler ve kadınlarda olmak üzere işgücüne katılımın ve istihdamın artırılması, işsizliğin azaltılması, iş kazalarının ve kayıt dışı istihdamın önlenmesi, işgücü niteliğinin yükseltilmesi, eğitim ile istihdam ve sosyal yardımlar ile istihdam arasındaki ilişkilerin zayıflığı ve kırılgan istihdamın azaltılması hususları önemini korumaktadır. İşgücü piyasasında etkinliğin artırılması amacıyla güvenceli esnek çalışma, kıdem tazminatı, alt işverenlik, özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulması, aktif ve pasif işgücü programları gibi alanlarda sosyal diyalog mekanizmaları güçlendirilerek ilerleme kaydedilmesi ihtiyacı devam etmektedir.
Eğitimle birlikte özellikle yabancı dil, iletişim, problem çözme, ekip çalışmasına yatkınlık, eleştirel ve analitik düşünme, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanabilme gibi temel beceriler istihdam edilebilirlik açısından önemini korumaktadır.
2007 yılından itibaren İŞKUR tarafından yapılan işgücü piyasası ihtiyaç analizleri temelinde, aktif işgücü programlarının piyasanın ihtiyaçlarına göre tasarlanması ve uygulanması ihtiyacı sürmektedir. Ayrıca başta Toplum Yararına Programlar olmak üzere İŞKUR tarafından yürütülen aktif işgücü programlarının etkilerinin değerlendirilmesi gerekliliği devam etmektedir.
b) Amaç ve Hedefler
Toplumun tüm kesimlerine insana yaraşır iş fırsatlarının sunulduğu, işgücünün niteliğinin yükseltilip etkin kullanıldığı, toplumsal cinsiyet eşitliği ile iş sağlığı ve güvenliği şartlarının iyileştirildiği, güvenceli esneklik yaklaşımının benimsendiği bir işgücü piyasasının oluşturulması temel amaçtır.
Esneklik ile güvence arasındaki dengenin sağlandığı, verimliliği esas alan ücret sisteminin oluşturulduğu, teknolojik gelişme ve değişime uyum sağlayabilecek istihdam olanaklarıyla herkese cinsiyet eşitliğine dayalı hak ve fırsatların sunulduğu etkin bir işgücü piyasası oluşturulacaktır.
c) Politika ve Tedbirler
Öncelik/Tedbir
|
Sorumlu / İşbirliği
Yapılacak Kuruluşlar
|
Süre
|
Yapılacak İşlem ve Açıklama
|
Çoğulcu ve katılımcı demokratik siyasal süreç çerçevesinde STK’ların ve ilgili toplum kesimlerinin görüş ve önerilerinin alınmasına yönelik mekanizmalar güçlendirilecek; Ekonomik ve Sosyal Konseyin uyum yasası çıkarılarak etkili çalışması sağlanacaktır. (Kalkınma Planı p.233)
| -
Ülkemizdeki mevcut sosyal diyalog mekanizmalarının etkinliğini artırmaya yönelik olarak ESK yeniden yapılandırılacaktır.
|
Kalkınma Bakanlığı (S), İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonları, Kamu Görevlileri Sendikaları Konfederasyonları, Meslek Kuruluşları, STK’lar
|
Aralık sonu
|
Anayasadaki değişiklikler doğrultusunda, ESK’nın yasal ve fonksiyonel altyapısını güçlendirecek birincil ve ikincil mevzuat düzenlemeleri yapılacaktır. Bu kapsamda ESK'nın yapısı, geniş toplum kesimlerini içerecek ve kamunun ağırlığı azaltılacak şekilde gözden geçirilecektir.
|
Bölgesel, yerel ve sektörel işgücü dinamikleri dikkate alınarak, başta kadın ve gençler olmak üzere tüm kesimler için nitelikli istihdam imkânları geliştirilmeye devam edilecektir. (Kalkınma Planı p.314)
| -
İşsizlikle mücadele kapsamında Ulusal İstihdam Stratejisi uygulamaya konulacaktır.
|
ÇSGB (S), Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, MEB, Hazine Müsteşarlığı, SGK, MYK, KOSGEB, İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonları, Üniversiteler, Meslek Kuruluşları, STK’lar
|
Aralık sonu
|
İstihdamın artırılması ve işsizliğin azaltılmasına yönelik, değişen piyasa koşullarını göz önüne alan bütüncül bir istihdam stratejisi YPK onayına sunulmuş olup 2013 yılı sonuna kadar yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Bu kapsamda hazırlanan Ulusal İstihdam Stratejisi ve Eylem Planı uygulamaya konulacaktır.
| -
Genç işsizliği azaltılacaktır.
|
İŞKUR (S), ÇSGB, MEB, Kalkınma Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, SGK, YÖK, KOSGEB, İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonları, Meslek Kuruluşları
|
Aralık Sonu
|
Başta staj ve iş başı eğitim programları olmak üzere gençlerin işgücü piyasasında deneyim kazanmalarını sağlayıcı programlar yaygınlaştırılarak bu programların etkinliği artırılacaktır. Genç işsizlere sunulan iş kurma konusunda mesleki eğitim, bilgi, rehberlik ve danışmanlık hizmetleri geliştirilecektir. Üniversiteler ve meslek kuruluşları ile işbirliği içinde gençler için iş kurma ve geliştirme merkezleri kurulacaktır.
| -
Kadınların işgücüne ve istihdama katılımları artırılacaktır.
|
ÇSGB (S), Maliye Bakanlığı, MEB, Kalkınma Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, İŞKUR, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Personel Başkanlığı, SGK, KOSGEB, Yerel Yönetimler, İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonları, Meslek Kuruluşları
|
Aralık Sonu
|
İşgücü piyasasına girişlerinin kolaylaştırılması amacıyla kadınlar için esnek çalışma biçimleri yaygınlaştırılacaktır. Kadınlara iş kurma alanında verilen mesleki bilgi, rehberlik ve danışmanlık hizmetleri geliştirilecektir. Kadınların çalışma hayatına katılımını artırmak amacıyla evde bakım, bakımevi ve kreş hizmetlerinin erişilebilirliği artırılacaktır. İşe alımlarda cinsiyet ayrımcılığını azaltmaya yönelik bilinçlendirme faaliyetleri yürütülecektir.
|
İşgücüne ve istihdama katılımın artırılması amacıyla iş ve aile yaşamını uyumlaştırma politikaları hayata geçirilecek ve istihdam teşvikleri etkinleştirilecektir. (Kalkınma Planı p.315)
| -
İstihdamı teşvik düzenlemelerinin sade ve etkin bir yapıya kavuşturulmasına yönelik olarak etki analizi çalışması yapılacaktır.
|
ÇSGB (S), Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, SGK
|
Aralık Sonu
|
Çeşitli düzenlemelerle farklı süre ve oranlarda uygulanan istihdam teşviklerinin, daha anlaşılır ve bütüncül bir biçimde uygulanmasına ve bu teşviklerden yararlanmanın kolaylaştırılmasına olanak sağlayacak basit, anlaşılır bir düzenleme yapılacaktır. Ayrıca, işletmelerin bu alandaki farkındalığı artırılarak teşviklerden yaygın bir biçimde faydalanmaları için bilgilendirme faaliyetleri yürütülecektir. Bu kapsamda İstihdam Teşviklerinin Etki Analizi Projesi yürütülecektir.
|
Kayıt dışı istihdamla etkin mücadele edilecek, bu kapsamda elde edilen kazanımlar işgücü maliyetlerinin azaltılmasında kullanılacaktır. (Kalkınma Planı p.316)
| -
İşçilerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve kayıt dışılıkla mücadele kapsamında önleyici teftiş yaklaşımı yaygınlaştırılacaktır.
|
ÇSGB (S), Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Kamu İhale Kurumu, İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonları, Meslek Kuruluşları, STK’lar
|
Aralık Sonu
|
İlgili tüm sosyal tarafları kapsayan, eğitim ve bilgilendirmeye ağırlık veren, çözüm odaklı, risk esaslı, işkolu/sektör ve alan esaslı teftişler yapılması suretiyle başlatılmış olan programlı teftişler yaygınlaştırılacaktır. Yapılan teftişlerde kayıt dışının ve fazla çalışma saatlerinin önüne geçilmesine ağırlık verilecektir.
|
Mesleki rehberlik ve danışmanlık hizmetleri başta olmak üzere aktif işgücü politikaları etki analizlerine dayandırılarak yaygınlaştırılacaktır. (Kalkınma Planı p.317)
| -
Mesleki ve teknik eğitim ve yükseköğretim mezunlarının işgücü piyasasındaki durumunun izlenmesine yönelik sistematik ve güncellenebilir bir model tasarlanacaktır.
|
ÇSGB (S), MEB, Kalkınma Bakanlığı, İŞKUR, YÖK Kalkınma Ajansları, TOBB, Meslek Kuruluşları
|
Aralık Sonu
|
Eğitim bölümleri ve programlarının kalitesinin değerlendirilmesi ve yeniden yapılandırılmasıyla öğrencilerin kariyer tercihlerine ışık tutulması, eğitimle kazandırılan yeterliliklerin iş hayatıyla uyumunun değerlendirilmesi, sistemin güçlü ve zayıf yanlarının belirlenmesi için, veri temin etmek ve analize dayalı politika oluşturmak amacıyla araştırmalar yapılacak ve bir model tasarlanacaktır. Kurumlar arasında veri paylaşımı ve entegrasyonu ile nitel ve nicel çalışmalarla veri üretimi sağlanacaktır.
| -
Aktif işgücü programları izleme ve değerlendirme sistemi oluşturulacaktır.
|
İŞKUR (S), Kalkınma Bakanlığı, ÇSGB, MEB, Hazine Müsteşarlığı, MYK, KOSGEB, Kalkınma Ajansları, Yerel Yönetimler, İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonları, Üniversiteler, Meslek Kuruluşları
|
Aralık Sonu
|
Aktif işgücü programlarının amaçlarına ulaşıp ulaşmadığını ve bu programlara yapılan harcamaların etkinliği düzenli bir şekilde izlenecek, program türü ve il bazında izlemeye imkân veren çalışmalar tamamlanacaktır. Uygulanacak olan aktif işgücü programları söz konusu izleme ve değerlendirme çalışmalarının sonuçları dikkate alınarak tasarlanacaktır.
|
İşgücünün eğitim düzeyi yükseltilerek istihdam edilebilirliği artırılacak ve işgücü piyasasının talep ettiği becerilerin kazandırılması için yaşam boyu eğitim faaliyetlerine önem verilecektir. (Kalkınma Planı p.318)
| -
İşgücü piyasasında talep edilen temel beceriler ile gençlerin sahip olduğu yetkinlikler belirlenerek ülkemizdeki beceri açığı tespit edilecektir.
|
ÇSGB (S), Kalkınma Bakanlığı, MEB, TÜİK, YÖK, İŞKUR, MYK, Kalkınma Ajansları, İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonları, Meslek Kuruluşları, STK’lar
|
Aralık Sonu
|
İşgücü piyasasındaki beceri düzeyinin tespitine yönelik Uluslararası Yetişkin Becerilerinin Ölçülmesi Programı (PIAAC) ve benzeri çalışmalar yapılarak işgücünün beceri düzeyi belirlenecektir. Ayrıca işverenlerin işgücü piyasasından talep ettikleri beceriler tespit edilerek bir önceki araştırmalarla kıyaslanarak beceri açığı ortaya konulacaktır.
|
Sosyal taraflarla diyalog içerisinde tüm işçiler açısından erişilebilirliğin sağlanacağı, bireysel hesaba dayanan bir kıdem tazminatı sistemi oluşturulacaktır. (Kalkınma Planı p.320)
| -
Tüm işçiler açısından erişilebilir, bireysel hesaba dayanan, işlevsel bir kıdem tazminatı sistemi oluşturulacaktır.
|
ÇSGB (S), Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Kamu İhale Kurumu, İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonları, Meslek Kuruluşları, STK’lar
|
Aralık Sonu
|
Sosyal tarafların katılımıyla işçilerin kazanılmış haklarını korumak suretiyle istihdam üzerindeki mali yükleri azaltacak, rekabet gücünü artıracak sürdürülebilir bir kıdem tazminatı fonu oluşturulacaktır.
|
Alt işverenlik uygulaması işçi haklarını dikkate alacak şekilde gözden geçirilecektir. (Kalkınma Planı p. 321)
| -
Alt işverenlikle ilgili mevzuat çalışmaları tamamlanacak ve bu alandaki denetimler etkinleştirilecektir.
|
ÇSGB (S), Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Kamu İhale Kurumu, İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonları, Meslek Kuruluşları, STK’lar
|
Aralık Sonu
|
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinde işveren ve işçi kesimlerinin yaşadığı sorunların çözümüne ve işçilerin uğramış oldukları sosyal ve ekonomik hak kayıplarının giderilmesine yönelik ilgili mevzuatta değişiklik yapılacak ve bu alandaki denetimler etkinleştirilecektir.
|
AB normları çerçevesinde özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi uygulamaları yaygınlaştırılacaktır. (Kalkınma Planı p. 322)
| -
Özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulabilmesi için gerekli mevzuat değişikliği yapılacaktır.
|
ÇSGB (S), İŞKUR, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, MYK, İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonları, Özel İstihdam Büroları, Meslek Kuruluşları
|
Aralık Sonu
|
Özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulabilmesi için gerekli mevzuat değişikliği yapılacaktır. Sosyal taraflardan görüş alma sürecinin tamamlanmasını takiben görüşler doğrultusunda mevzuat çalışmasına yön verilecektir.
|
Çalışma hayatında iş sağlığı ve güvenliği kültürü geliştirilecek, denetim ve teşvik uygulamaları ile iş sağlığı ve güvenliği standartlarına uyum artırılacak ve bu alanda yeterli sayı ve nitelikte uzman personel yetiştirilecektir. (Kalkınma Planı p.323)
| -
İş sağlığı ve güvenliği kültürünün yaygınlaştırılmasına yönelik ikincil mevzuat çalışmaları sonuçlandırılacak ve bu alandaki bilinçlendirme faaliyetleri yaygınlaştırılacaktır.
|
ÇSGB (S), Kalkınma Bakanlığı, Bilim, Teknoloji Sanayi Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı, KOSGEB, İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonları, Meslek Kuruluşları, STK’lar
|
Aralık Sonu
|
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun uygulanmasına yönelik ikincil mevzuat çalışmaları tamamlanacak, toplumda iş sağlığı ve güvenliği kültürünün yaygınlaştırılmasına yönelik bilinçlendirme faaliyetleri ve projeler yürütülecek, ilgili denetim çalışmaları güçlendirilecek ve tespit edilen sorunlara ilişkin bir rapor hazırlanacaktır.
|
Dostları ilə paylaş: |
