BiSMİllahirrahmanirrahiM قال الله تعالى

2–Şii Şairlerin Emevi ve Abbasi Şairlerle Karşılaşması

Şii şairlerin şiirlerini okudukları yerlerden biri de Ben-i Ümeyye ve Ben-i Abbas şairlerine karşı olmuştur. Osman’ın öldürüldüğü hicri otuz beş yılından sonra Ben-i Ümeyye uğursuz hedeflerine ulaşmak ve halkı Emire’l-Müminin Ali (a.s) aleyhine tahrik etmek için şiir silahından faydalandılar. Osman’ın anneden kardeşi olan Velit b. Ukbe, Hz. Ali (a.s) aleyhinde ilk şiir okuyanlardandır. O, Kur’an-ı Kerim’de günahkâr olarak nitelendirilmektedir. O, Ben-i Haşim’i, başta da Hz. Ali (a.s)’yi Osman’ın katili olmak ve mallarını yağmalamakla itham etmiş ve şöyle demiştir:

“Beni Haşim! Kız kardeşinizin oğlunun silahını geri getirin

ve malını yağmalamayın. Malı size helal değil.

Beni Haşim! Osman’ın zırhı ve develeri Ali’nin yanında oldukça,

sizinle bizim aramızda nasıl barış sağlanacak?

Beni Haşim! İbn-i Erva’nın (Osman) mızrağı sizde olduğu halde

nasıl sizin dostluğunuzu kabul edelim?”¹

Bu sırada Abdullah b. Ebi Süfyan b. Haris b. Abdülmüttalip cevabını verirken okuduğu şiirde şunları söyledi:

“Bizden kılıcınızı istemeyin.

Zira sahibi korktuğu zaman onu attı ve kayboldu.

Onu Kisra’ya benzettin. Gerçekte de aynı onun gibiydi.

Binitleri ve vergileri tıpkı Kisra gibiydi.

İnsanların en hayırlısı olan Ali bizdendir.

Düşman ordusunu mağlup ederek Hayber ve Bedr’i fethedendir.

Muhammed (s.a.a’den sonra emir sahibi Ali (a.s)’dir.

Bütün savaşlarda Peygamber (s.a.a)’in yanında olandır.

Hz. Mustafa (s.a.a)’nın halefi, amcasının oğludur.

İlk namaz kılan kişidir ve çok güzel ahlak sahibi olandır.”²

Onun, Emire’l-Müminin Ali (a.s)aleyhindeki ikinci şiiri de, Kûfe’de yaşayan kardeşi İmare b. Velid’i, Hz. Ali (a.s) aleyhine tahrik etmek için yazdığı şiirdir. O şöyle demiştir:

“Eğer İmare hakkındaki zannım doğruysa,

O yatıyor ama öç almayı düşünmüyor.

Osman’ın katilleri Hurnek ve Kasr arasında çadır kurduğu halde

O rahat bir şekilde yatıyor.

Ebu Amr’ın (Osman) katledildiğini duymamış gibi gönlün rahat,

sağlıklı bir şekilde geziyorsun.

Bilmelisin ki, üç kişiden sonra insanların en iyisi

Mısır’dan gelenin öldürdüğü kimsedir.”³

Onun cevabını da Fazl b. Abbas b. Abdülmüttalip verdi ve şu şiiri okudu:

“Acaba sen hiçbir akrabalık bağın olmayan birinin mi öcünü almaya kalkıyorsun?

İbn-i Zikran Safuri’nin Osman’ın intikamını almayla ne alakası var?

Sen tıpkı bir katır gibisin.

Övüneceğin zaman merkep olan babanı unutup katır olan annenle övünüyorsun.

Bilmelisiniz ki, Allah katında Peygamber’den sonra

halkın en iyisi Hz. Mustafa’nın halefidir.

O ilk namaz kılan kişidir.

Peygamber (s.a.a)’in kardeşi ve zulüm ordularını Bedir’de püskürten ilk kişidir.”¹

Cemel savaşı esnasında Beni Ümeyye taraftarları diğer bir tabirle Osmanîler hareketlerini teyit edici nitelikte recezler okuyor, arkadaşlarını galeyana getiriyorlardı. Hz. Ali (a.s)’nin ashabı da onların cevabını veriyordu. Malik Eşter ve Ammar Yasir bunlardandır. Mesela Ben-i Dabbe kabile fertlerinden bir grup, Ayşe’nin devesinin etrafını çevirmişti. Devenin yularını tutuyorlar ve öldürülüyorlardı. Devenin yularını tutan son kişi şöyle dedi:

“Biz Beni Dabbe, Cemel’in yardımcılarıyız ve mızraklarımızla

Osman’ın intikamını almak istiyoruz. Şeyhimizi bize geri getirin.”²

Malik Eşter ona doğru koşarak şöyle dedi:

“Çürümüş olduğu, kılıçlar vücuduna saplandığı

ve öldüğü halde biz Na’sel’i nasıl geri getirebiliriz?”

Sonra bir darbeyle onu öldürdü.³

Sıffin savaşının uzun sürmesinden dolayı iki ordu arasında sıcak çatışmanın yanında şiirle mücadele de tam anlamıyla sürmekteydi. Nasr b. Mezahim Şamlı şairlere karşı şiir okuyan Şia’nın önde gelenlerinin içinde Malik Eşter, Huzeyme b. Sabit, Fazl b. Abbas, Kays b. Sad, Adiyy b. Hatem, Amr b. Humk Huzai, Hucr b. Adiyy Kindi, Numan b. İclan Ensari, Muhammed b. Ebi Sebura Kureyşi, Mugayre b. Haris b. Abdülmüttalip, Cündeb b. Züheyr, Ebu Zübeyd Tâi, Irak şairi Ahmer, Ebu Habbe b. Gaziyye el-Ensari gibi isimleri zikretmiştir. Hz. Ali (a.s) de, Amr b. As gibi adamlara cevaben şiir okumuştur.

İbn-i Ebi’l-Hadid şöyle diyor:

“Iraklı şairler zümresinden Neccaşi Sıffin’de idi. Hz. Ali (a.s) onlara, Kab b. Cüeyl gibi Şamlı şairlere cevap vermelerini emretti.”¹

Yirmi Sekizinci Dersin Özeti

Şii şairler çeşitli yerlerde şiirler okumuşlardır.

1- İhticac (kanıt getirme): Sakife’nin teşkilinden sonra Şia’nın gerçekleri dile getiren şairleri, Emir’el-Müminin (a.s)’in hakkını korumak için feryat etmişlerdir. Abdullah b. Ebi Süfyan b. Haris b. Abdu’l-Muttalip ve Muğire b. Haris b. Abdülmüttalip gibi Beni Haşim’in güzel konuşmacıları bunlardandır.

2- Emevi ve Abbasi şairlerinin karşısında: Osman’ın hicri 35 yılında katledilmesinden sonra Ümeyye oğulları Emire’l-Müminin (a.s) aleyhinde şiirler okuyunca Şii şairlerde bunlara cevaben bu zamandan itibaren şiirler okumaya başlamışlardır. Sıffin savaşında iki taraf arasında şiir okuma savaşı olması bunun örneklerindendir.

Yirmi Sekizinci Ders Soruları

1-Allame Emini’nin Şii şairlerin kanıt getirmesi hususundaki görüşü nedir?

2-Şii şairlerin düşmanlarına bağlı olan şairlerle karşılaşması ne zaman başlamıştır?

YİRMİ DOKUZUNCU DERS