##book id= 250//book name= Konstruksiya materialları texnologiyası

##num= 9// level= 1// sumtest=20 // name= Poladın termiki emal nəzəriyyəsi. Qızma və soyuma zamanı poladlarda müşahidə olunan çevrilmələr. Poladın termiki emalının əsas növləri //

1. Poladın fiziki - mexaniki xassələrinin yaxşılaşması onun hansı xassəsini dəyişməsindən asılıdır?

A) strukturunun

B) kimyəvi

C) fiziki

D) texnoloji

E) tərkibini

2. Dəmir - karbon hal diaqramında evtoktoid çevrilmə hansı xətt üzrə baş verir?

A) GSP

B) PSK

C) GPQ

D) SEA

E) ACE

3. Soyutma sürətinin artması nələrə səbəb olur?

A) mexaniki xassələrin dəyişməsinə

B) kristal quruluşunun dəyişməsinə

C) kimyəvi tərkibin dəyişməsinə

D) böhran nöqtələrinin aşağı düşməsinə

E) fiziki xassələrin dəyişməsinə

4. Çevrilmənin başlanğıcı və sonu əyriləri A nöqtəsinə yazınlaşıb və onu sonsuzluqda kəsərsə belə çevrilmə necə adlanır?

A) perlitin austenitə çevrilməsi sabit temperaturda olur

B) perlitin austenitə çevrilməsi sonsuzluqda olur

C) perlitin austenitə çevrilməsi aşağı temperaturda olur

D) perlitin austenitə çevrilməsi yuxarı temperaturda olur

E) perlitin austenitə çevrilməsi olmur

5. Diffuziyasız yerindən tərpənmə mexanizmi üzrə poladda gedən çevrilmənin xüsusi faza növü necə adlanır?

A) martensit mexanizmi

B) martensit məhlulu

C) martensit çevrilməsi

D) faza çevrilməsi

E) yeni məhsul istehsalı

6. Metalların və ərintilərin termiki emalı nədən ibarətdir?

1 - onların qızdırılmasından

2 - onların emalından

3 - bu və ya digər sürətlə soyudulması

4 - strukturun dəyişməsindən

5 - böhran nöqtələrindən

6 - onların tökülməsindən

A) 2, 3, 4

B) 6, 5, 2

C) 3, 2, 5

D) 4, 3, 6

E) 1, 3, 4

7. Poladın termiki emalının əsas amilləri hansıdır?

1 - temperatur

2 - tərkib

3 - quruluş

4 - vaxt

A) 2, 3

B) 1, 4

C) 4, 2

D) 3, 1

E) 4, 3

8. Struktura görə iki fazalı qarışığı, ferrit və sementiti hansı birləşmələr əmələ gətirir?

1 - perlit

2 - ferlit

3 - sorbit

4 - sementit

5 - troostit

6 - martensit

A) 5, 3, 1

B) 6, 4, 2

C) 1, 2, 3

D) 4, 5, 6

E) 3, 4, 5

9. Dəmir - karbon diaqramında perlitin - austenitə çevrilməsi hansı qanunauyğunluqla və ardıcıllıqla gedir?

1 - çoxqızmanın dərəcəsindən asılıdır

2 - böhran nöqtəsindən yüksək qızma

3 - 727⁰S - dən yüksək

4 - 768⁰S - dən yüksək

5 - 911⁰S - dən yüksək

6 - 1147⁰S - dən yüksək

A) 2, 4, 6, 1, 3, 5

B) 1, 2, 3, 4, 5, 6

C) 6, 5, 4, 3, 2, 1

D) 3, 4, 5, 6, 1, 2

E) 5, 3, 1, 6, 2, 4

10. Poladın termiki emalının əsas növləri hansılardır?

1 - bişirmə

2 - əritmə

3 - normallaşdırma

4 - suvermə

5 - soyutma

6 - suyunualma

7 - qızdırma

8 - döymə

A) 1, 3, 4, 6

B) 2, 5, 7, 8

C) 1, 2, 3, 4

D) 5, 6, 7, 8

E) 8, 1, 7, 2

11. Evtektoid poladın yavaş soyudulmasında proseslər hansı ardıcıllıqla baş verir?

1 - austenitin tam dağılması

2 - I kristallaşmanın qurtarması

3 - pertitin əmələ gəlməsi

4 - sementit lövhəcikləri əmələ gəlir

5 - ferrit əmələ gəlir

6 - II kristallaşma başa çatır

A) 6, 5, 4

B) 2, 5, 6

C) 1, 3, 5

D) 2, 4, 6

E) 1, 3, 4

12. Tərkibinə görə eynicinsli (homogen) austenit almaq üçün qızmanı hansı ardıcıllıqla yerinə yetirməli?

1 - çevrilmənin qurtarması nöqtəsindən keçmək

2 - poladı bu nöqtədən yüksək temperaturda qızdırmalı

3 - poladın qızma sürətindən asılı olaraq

4 - böhran nöqtəsindən yüksək qızmış halda

5 - soyuma sürətini tədricən azaltmaq

A) 5, 1, 3, 4, 2

B) 1, 2, 3, 4, 5

C) 4, 2, 1, 3, 5

D) 3, 4, 5, 2, 1

E) 2, 4, 5, 1, 3

13. Fe(C) Fe(C) – yəni yeni faza martensit almaq üçün hansı proseslər ardıcıllıqla yerinə yetirilir?

1 - poladı böhran nöqtəsindən yüksək qızdırmaq

2 - poladı yüksək temperaturdan soyutmaq

3 - soyuma sürəti kifayət qədər böyük olarsa

4 - soyuma sürəti böyük olduqda austenit - martensit çevrilməsinə uğrayır

5 - yeni faza martensit yaranır

A) 1, 2, 3, 4, 5

B) 5, 4, 3, 2, 1

C) 5, 3, 1, 2, 4

D) 4, 3, 1, 5, 2

E) 3, 2, 5, 1, 4

14. Poladın martensit çevrilməsini xarakterik xüsusiyyətlərinin xronoloji ardıcıllığı necədir?

1 - martensit bir kristalının əmələ gəlməsi vaxtı 10 ^{- 7} saniyədən az, onun böyümə sürəti 10⁵ sm/san olub, çevrilmə temperaturundan asılı deyildir

2 - AM çevrilməsi müəyyən temperaturlar intervalında gedir: M₆ temperaturunda başlanır və daha aşağı M_q temperaturunda qurtarır

3 - AM çevrilməsini hətta soyumanın ən böyük sürətlərində saxlamaq mümkün olmur

4 - martensit çevrilməsi axıra kimi getmir. Poladda həmişə qalıq austeniti olur.

5 - xarici elastiklik gərginliyinin və ya deformasiyanın olması, əmələ gələn martensitin miqdarını artırır və onun əmələgəlmə temperaturunu çoxaldır

6 - diffuziyasız martensit çevrilməsi Martensitdə olan karbonun konsentrasiyası ilk austenitdə olduğu kimi olur

7 - çevrilmənin AM mexanizmi yerindən tərpənmə xarakterlidir. Bu zaman istənilən atomun austenitdə olan qonşuları martensitdə də qalır

8 - atomların yerdəyişməsinin kiçik olmasına baxmayaraq martensit çevrilməsində atomların mütləq yerdəyişmələri xeyli böyük makroskopik ölçüyə çata bilir

9 - poladlarda martensitin kristallik qəfəsi Fe - da olduğu kimi kub şəkilli deyil, tetroqonal olur

10 - martensitin kristalının daha tipik forması lövhə və ya mürəkkəb daxili quruluşlu linza formasında olur

A) 2, 4, 6, 8, 10, 1, 3, 5, 7, 9

B) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

C) 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1

D) 6, 7, 8, 9, 10, 1, 2, 3, 4, 5

E) 9, 2, 10, 1, 6, 5, 4, 7, 8, 3

15. Birinci növ bişirməyə hansılar aiddir və ardıcıllığı necədir?

1 - natamam bişirmə

2 - tam bişirmə

3 - diffuziya

4 - yenidən kristallaşma

5 - qayıtma

A) 2, 4, 1, 5, 3

B) 1, 2, 3, 4, 5

C) 5, 4, 3, 2, 1

D) 3, 5, 1, 2, 4

E) 4, 3, 1, 5, 2

16. Poladın soyudulmasının hansı sürətlərində uyğun olaraq I sorbit, II troostit və III martensit adlanır?

1 - 10⁰S – 30⁰S

2 - 50⁰S – 60⁰S

3 - 10⁰S – 40⁰S

4 - 60⁰S – 90⁰S

5 - 10⁰S – 50⁰S

6 - 50⁰S – 100⁰S

7 - 100⁰S – 150⁰S

8 - 150⁰S – 170⁰S

9 - 150⁰S – 200⁰S

A) I(1, 3, 5) ; II(2, 4, 6) ; III(7, 8, 9)

B) I(1, 2, 3) ; II(4, 5, 9) ; III(6, 7, 8)

C) I(9, 3, 7) ; II(8, 4, 6) ; III(1, 2, 5)

D) I(8, 6, 4) ; II(1, 3, 5) ; III(2, 9, 7)

E) I(7, 4, 1) ; II(8, 3, 2) ; III(6, 5, 9)

17. Tərkibində 0, 86% karbonu olan polad üçün perlitin austenitə çevrilməsi hansı qanunauyğunluqla gedir? I temperatur, II vaxt.

1 - 800⁰S

2 - 1 dəqiqədən az

3 - 780⁰S

4 - 2 dəqiqə

5 - 740⁰S

6 - 8 dəqiqə

A) I(1, 2, 6) ; II(3, 4, 5)

B) I(6, 4, 2) ; II(5, 3, 1)

C) I(5, 4, 3) ; II(6, 2, 1)

D) I(5, 3, 1) ; II(6, 4, 2)

E) I(4, 3, 1) ; II(5, 2, 6)

18. Poladları suvermənin sadə, fasiləli, pilləli və izotermik suvermə növləri ilə emal etdikdə onlarda olan I oxşar və II fərqli xüsusiyyətlər hansılardır?

1 - poladın böhran nöqtəsindən yuxarı temperatura qədər qızdırılır

2 - kifayət qədər bu temperaturda saxlanılır

3 - austenitin perlitə çevrilməsinin qarşısı alınır

4 - su məhlullarında detal tam soyumaya qədər batırılır

5 - soyutma iki mühitdə aparılır, birinci mühitdə soyuducu maye (adətən su) , ikinci mühit hava və ya yağdan ibarətdir

6 - detal xlorid turşusuna batırılır

7 - martensit çevrilməsinin başlanmasından bir qədər yüksək temperaturda soyutma aparılır

8 - böhran temperaturundan yüksək temperaturda detalın nazik səth təbəqəsi qızdırılır

A) I(1, 2, 3, 4) ; II(8, 7, 6, 5)

B) I(5, 6, 7, 8) ; II(4, 3, 2, 1)

C) I(2, 4, 6, 8) ; II(1, 3, 5, 7)

D) I(8, 1, 7, 2) ; II(3, 6, 5, 4)

E) I(3, 6, 5, 4) ; II(8, 1, 7, 2)

19. Poladın suyunualmada I aşağı suyunualma, II orta suyunualma və III yuxarı suyunualma hansı temperatur intervalında aparılır?

1 - 100⁰ – 150⁰ s

2 - 500⁰ – 600⁰ s

3 - 100⁰ – 200⁰ s

4 - 600⁰ – 650⁰ s

5 - 200⁰ – 300⁰ s

6 - 300⁰ – 400⁰ s

7 - 500⁰ – 700⁰ s

8 - 300⁰ – 450⁰ s

9 - 300⁰ – 500⁰ s

A) I(9, 1, 4) ; II(8, 2, 5) ; III(7, 3, 6)

B) I(1, 2, 3) ; II(4, 5, 6) ; III(7, 8, 9)

C) I(5, 3, 1) ; II(9, 8, 6) ; III(7, 4, 2)

D) I(4, 6, 3) ; II(2, 9, 1) ; III(8, 7, 5)

E) I(6, 7, 2) ; II(4, 8, 3) ; III(5, 9, 1)

20. Poladın suyunu alarkən orta suyunu almada I və yuxarı suyunu almada II, poladın hansı xassələri dəyişir?

1 - yüksək möhkəmliyi

2 - elastiklik yüksəlir

3 - plastiklik artır

4 - sərtlik artır

5 - özlülük artır

6 - martensit - troostit və sorbit halına keçir

A) I(1, 2, 3) II(4, 5, 6)

B) I(5, 3, 1) ; II(6, 4, 2)

C) I(6, 4, 2) ; II(5, 3, 1)

D) I(4, 5, 6) ; II(3, 2, 1)

E) I(3, 4, 5) ; II(1, 2, 6)