D. Ekonomik performans göstergeleri
Sürdürülebilirlik için kilit sorular:
-
Turizm sektörünün ekonomik geçerliliği?
Bölgenin kalitesi hakkındaki kilit sorular:
-
Ekonominin turizm sektörüne bağımlılığı var mıdır?
-
Turizm gelirlerinde mevsimlik değişmeler gözlenmekte midir?
Sayısı
|
Göstergenin tanımı
|
Ölçülme biçimi, detay açıklamalar
|
D-1
|
Turizmle ilgili istihdamda mevsimlik değişmeler gözlenmekte midir?
|
Tatil yerindeki toplam istihdamda, yoğun/düşük mevsimde turizmle ilgili istihdam oranı nedir?
|
D-2
|
Tatil yerindeki toplam ekonomik net üretimde turizmin payı
|
|
D-3
|
Konaklama doluluğunda mevsimlik değişimler
|
Tatil yerinde geçirilen gecelemelerin aylık tablosu
|
D-4
|
Kalan nüfus başına toplam konaklama kapasitesi
|
|
D-5
|
Ortalama kalış süresi
|
|
BOX-end
|
Bulunduğunuz bölüm: / Uygulama / Araçlar / Eko-Vergi, Eko-Yükümlülük, Ücretlendirme
|
|
Eko-Vergi, Eko-Yükümlülük, Ücretlendirme
Turistlerin Eko-Vergi ve yükümlülükleri; çevresel amaçlarla turistlere ödetilen ücretler olarak tanımlanmaktadır. Bunların, turistleri çevreyi kirletmek için teşvik etmesi üzerinde doğrudan bir etkisi olabilir veya olmayabilir. Ancak her durumda bunlar, çevresel bir amaçlar için kullanılmalıdır (WEB; Daha fazla bilgi ).
Dik yamaçlarla çevrili bir koy - Mallorka Adası
Jon Davison ( Lonely Planet Images )
Çevresel vergilerin ve yükümlülüklerin esas nedeni:
-
Özellikle harici gelirlerin iç döngüye sokulması için etkin bir gereçtir. Örneğin, çevresel hizmetleri ve zararların maliyetleri ile, mal ve hizmetlerin veya faaliyetlerin ücretlerini doğrudan birleştirmektedir.
-
Turistleri ve yöneticileri, kaynakların daha ’ekolojik açıdan verimli’ kullanımına doğru giden bir davranış göstermeye, yapısal değişimleri ve yenilikleri canlandırmaya, yönetmeliklere uyumlu olmayı güçlendirmeye teşvik etmektedir.
-
Çevresel harcamaları artırmak için kullanılan gelirleri yükseltir. Turistlerin eko-vergi ve ücretleri olarak toplanan fonlar; çevresel kalitenin, sonuçta da turistik tatil beldesinin geliştirilmesi için özel olarak ayrılan paradır.
Çevre için ayrılan bu fonlar, aşağıda belirtilen faaliyetler için kullanılmaktadır:
-
Plajları ve kıyı alanının diğer bölümlerini temizlemek
-
Denizi ve sığ suları temizlemek ve korumak
-
Denizin, plajların ve suların kalite denetimini yapmak
-
Evsel atıkların toplanmasını ve depolanmasını sağlamak
-
İçmesuyunun ve doğal kaynakların korunmasını sağlamak
Örnek: BALEAR Adalarında Turizm Eko-Vergileri
Sadece 760000 kişi olan yerli nüfusa karşılık, her yıl neredeyse 12 milyon kişi İspanya’daki BALEAR Adalarına gelmektedir. Turistler yerel ekonomiye oldukça büyük katkıda bulunmaktadır. Ancak diğer taraftan da bunun sosyal ve çevresel bir maliyeti bulunmaktadır. Yerel yönetim birimleri, daha fazla sürdürülebilir nitelikte bir turizm ve planları parasal açıdan desteklemek için, vergiler ve otellerden ücret almak istemektedir. 2002 yılının Mayıs ayından bu yana turistler, tüm otel faturalarında bir gecelik konaklama başına 1 Euro ödemektedir. Birinci yılın içinde artması beklenmekle birlikte, çevre dostu projelere 24 milyon Euro harcanacaktır. Halk arasında vergiler için güçlü bir destek ortaya çıktığında, yeni önlemlerin alınmasında işbirliği yapmak için otel yapım endüstrisine gerek duyulmuştu. Turistler, vergilerin amacı kendilerine bir kez açıklandığı zaman, bu konuda aynı düşünceyi paylaşır görünmüştür. Bununla birlikte otel sektörünün baskısı, eko-vergi uygulamasının başarısızlığa uğramasına yolaçmıştı.
Bilgi kaynağı: Govern de les illes Balears (BALEAR Yönetimi)
Örnek
Medes Adasındaki (Katalonya-İspanya) doğa beldesinde denize dalış vergisi (dalış başına 2,3 Euro), 2996 yılında toplam 130000 Euro gelir getirmiş olup, bu değer bütçenin %68’ine denk gelmektedir.
Bilgi kaynağı: EEA, 2003.
Örnek
İtalya’nın kuzeydoğusunda bulunan "Cinque Terra" bölgesi; kültürü, mirası ve çevreyi korumak için sürdürülebilir nitelikte bir turizm projesini uygulamaya koymuştu. "Cinque Terra"; sadece trenle veya bir patika yolla ulaşılabilen 5 köyü ile ünlüdür (Monterosso, Vernazza, Corniglia, Manarola and Riomaggore). Oldukça fazla sayıdaki turist, bölgenin sürdürülebilirliği üzerinde çok önemli bir etkiye sahip bulunmaktadır. Bölge, UNESCO’nun 1997 yılından beri koruduğu bir alan olarak, 1999 yılında Ulusal Park ilan edilmiştir. Sürdürülebilir turizm projesi; konaklama tesisleri, "Cinque Terra" kartı, koruma hakkında resmi bilgiler ve turistler için rehberlik için bir ’Çevresel Kalite Markası’ kurmuştur. Turist sayısını kontrol altında tutmak için, tüm yollara ulaşmayı, doğa gözlem merkezini, botanik tüneli, piknik alanlarını ve kuş gözlemciliği sahalarını kapsayan bir "Cinque Terra" kartı yürürlüğe konulmuştur. Bölgeyi keşfetmekte olan bir turist, bir, iki veya yedi günlük kart satın almaktadır. Bu kart ayrıca, treni ve köyler arasındaki otobüsü sınırsız kullanım sağlamaktadır. Bu ücretler; erişim yollarını, denizi ve Ulusal Parkı koruma çalışmalarını karşılamak için kullanılmaktadır. ( Consorzio Turistico Cinque Terre )
Dik yamaçlarla çevrili bir koy - Mallorka Adası
Jon Davison ( Lonely Planet Images )
Çevresel vergilerin ve yükümlülüklerin esas nedeni:
-
Özellikle harici gelirlerin iç döngüye sokulması için etkin bir gereçtir. Örneğin, çevresel hizmetleri ve zararların maliyetleri ile, mal ve hizmetlerin veya faaliyetlerin ücretlerini doğrudan birleştirmektedir.
-
Turistleri ve yöneticileri, kaynakların daha ’ekolojik açıdan verimli’ kullanımına doğru giden bir davranış göstermeye, yapısal değişimleri ve yenilikleri canlandırmaya, yönetmeliklere uyumlu olmayı güçlendirmeye teşvik etmektedir.
-
Çevresel harcamaları artırmak için kullanılan gelirleri yükseltir. Turistlerin eko-vergi ve ücretleri olarak toplanan fonlar; çevresel kalitenin, sonuçta da turistik tatil beldesinin geliştirilmesi için özel olarak ayrılan paradır.
Çevre için ayrılan bu fonlar, aşağıda belirtilen faaliyetler için kullanılmaktadır:
-
Plajları ve kıyı alanının diğer bölümlerini temizlemek
-
Denizi ve sığ suları temizlemek ve korumak
-
Denizin, plajların ve suların kalite denetimini yapmak
-
Evsel atıkların toplanmasını ve depolanmasını sağlamak
-
İçmesuyunun ve doğal kaynakların korunmasını sağlamak
|
Bulunduğunuz bölüm: / Uygulama / Araçlar / Çevre Eğitimi ve Bilgilendirme Programları
|
|
Çevre Eğitimi ve Bilgilendirme Programları
Kıyı yönetim ve koruma proğramının etkin olarak uygulanması, yerel aktörlerin tam desteğine bağlıdır. Burada, ilgili alanlarda eğitilerek bilinçlenme düzeyi artırılan ve belirli bir eğitim seviyesi gerekmektedir. Eğitim ve bilinçlenme düzeyi artırılması, sürdürülebilir kalkınma doğrultusunda çalışılan kilit alanlar için Gündem 21’de tanımlanmıştır. Bilinçlenme düzeyi bir kez artırıldığında ise, gerekli değerler ve tavırlar, beceriler ve davranışlar geliştirilebilir.
Çevre Eğitimi
Çevresel eğitim, insanların bilgisini ve çevre ortak girişimler konusunda bilinçlenmeyi artıran bir öğrenim sürecidir.
Çevresel eğitim, girişimler için gerekli uzmanlık ve becerileri geliştirir.
Çevresel eğitim, bilgilendirilmiş kararları ve sorumluluk altında yapılan eylemlerin uygulanmasını, davranışları ve motivasyonları güçlendirir (UNESCO, Tbilisi Deklarasyonu, 1978).
Çevre Eğitiminin bileşenleri:
Çevreye ve çevresel girişimlere duyarlılık ve çevre bilinci
Çevreye ve çevresel girişimler hakkında bilgilenme ve çevreyi anlama
Çevresel kaliteyi geliştirmek veya korumak amacıyla, çevreye ve motivasyonlara karşı davranışlar
Çevresel girişimler çözümlenmesi ve tanımlanması için beceri düzeyi
"Eğitim ve bilinçlendirme proğramları"; hem profesyonel sektör ve hem de genel olarak kamu sektörüne gerek duyarlar. Eğitim ve bilinçlendirme proğramları; alandaki olumlu uygulamaları, kısa ve uzun vadeli konuları, evrensel ve yerel konuları, turizmin doğrudan ve dolaylı etkileri, bu etkilerin nedenleri hakkında bilgilendirilmelidir. Özel sektör ve esas olarak tur operatörleri, müşterilerine – turistler – daha geniş çapta bilgi sağlamalıdır. Tur operatörleri, sürdürülebilir turizm konularında, ziyaret edilen alandaki yerel toplulukların geleneksel davranışlarına olduğu kadar, ulusal mevzuatını dikkate almak açısından, biyoçeşitlilik ve kültürel miras üzerindeki olumsuz etkilerden sakınmakta ve değerleri korumakta turistleri cesaretlendirmektedir.
Eğitim ve bilinçlendirme proğramları ayrıca, devletin tüm kademelerinde gerek duyulmaktadır. Eğitim ve bilinçlendirme proğramları, turizm ve çevre konularında anlaşmak için ortak ve yenilikçi yaklaşımları ile birlikte, ilgili bakanlıklar arasında karşılıklı anlayışı artırma sürecini kapsamalıdır. Sürdürülebilir nitelikte bir turizmi öngören konular üzerinde araştırmalar yapmaktan ve eğitim vermekten sorumlu olan akademik sektör içinde de bilinçlenme düzeyini artırmak oldukça önemlidir.
Örnek:
Halkı Bilinçlendirme Stratejisi
"Danube (Tuna) Deltası Biyosfer Rezervi" (DDBR)
Farklı insan gruplarındaki çeşitlilik, Tuna Deltasında bir ilgiye sahip olur veya bazı yollarla etkiler.
DDBR’nin Halkı Bilinçlendirme Stratejisi; yerel nüfus için sosyo-ekonomik kazançlarını geliştirirken, Tuna Deltasına ait doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimini desteklemek için tasarlanmıştır.
DDBR’nin finansal (mali) sürdürülebilirliği; halkı bilinçlendirme faaliyetleri için hedef alınan bütünleşik biçimde ve planların uygulamaya konulması yoluyla gerçekleştirilmektedir.
Örnek:
"Aurinkomatkat" Ekibi için Çevre Eğitimi
(Finlandiyalı bir sınır ötesi tur operatörü)
Finlandiyalı bir sınır ötesi tur operatörü olan "Aurinkomatkat"; dahili (kurum içi) çalışmaları içinde çevresel ve sürdürülebilir nitelikte bir turizmi geliştirmek ve cesaretlendirmek için, ekibine yönelik bir eğitim programı yaratmıştır. Eğitim konuları ise, turizmin çevresel, ekonomik, kültürel sosyal etkileri tatil beldesine özgü konular sürdürülebilir eylemler ve çocukların ticari cinsel açıdan istismarına karşı savaşmak için önerilen uygulamalardır.
Kazançlar
"Aurinkomatkat", sürdürülebilirlik konularında sürekli olarak bilgilendirilmiş ve eğitilmiş olan komple bir ekibe sahip olmanın sayısız yararlarını görmektedir.
Kazanımlar:
Ekip üyeleri, bürolarında ve tatil beldesinde (arazide) sürdürülebilir nitelikteki performansı geliştirmek için gereken girişimleri kendileri yapabilmektedir.
Eğitim oturumları, düşüncelerin paylaşımını ve katılımı cesaretlendirmektedir.
Tüketicilere yönelik olarak, sürdürülebilirlik konusundaki bilgi birikimi artırılmış durumdadır.
Aurinkomatkat, kendilerinin dikkate alındığını göstererek, ortakları ile olan ilişkilerini geliştirmiştir.
Ekip arasında bir bağlılık duygusu bulunmaktadır.
Belirli aralıklarla çıkan gazeteler, yapılan işlemler ve hangi güçlüklerle karşılaşıldığı gibi gelişmeler hakkında ekibin bilgilendirilmesini sağlamaktadır.
( Tur operatörleri girişimi )
|
|
"Eğitim ve bilinçlendirme proğramları"; hem profesyonel sektör ve hem de genel olarak kamu sektörüne gerek duyarlar. Eğitim ve bilinçlendirme proğramları; alandaki olumlu uygulamaları, kısa ve uzun vadeli konuları, evrensel ve yerel konuları, turizmin doğrudan ve dolaylı etkileri, bu etkilerin nedenleri hakkında bilgilendirilmelidir. Özel sektör ve esas olarak tur operatörleri, müşterilerine – turistler – daha geniş çapta bilgi sağlamalıdır. Tur operatörleri, sürdürülebilir turizm konularında, ziyaret edilen alandaki yerel toplulukların geleneksel davranışlarına olduğu kadar, ulusal mevzuatını dikkate almak açısından, biyoçeşitlilik ve kültürel miras üzerindeki olumsuz etkilerden sakınmakta ve değerleri korumakta turistleri cesaretlendirmektedir.
Eğitim ve bilinçlendirme proğramları ayrıca, devletin tüm kademelerinde gerek duyulmaktadır. Eğitim ve bilinçlendirme proğramları, turizm ve çevre konularında anlaşmak için ortak ve yenilikçi yaklaşımları ile birlikte, ilgili bakanlıklar arasında karşılıklı anlayışı artırma sürecini kapsamalıdır. Sürdürülebilir nitelikte bir turizmi öngören konular üzerinde araştırmalar yapmaktan ve eğitim vermekten sorumlu olan akademik sektör içinde de bilinçlenme düzeyini artırmak oldukça önemlidir.
|
Örnek:
Koruma Alanlarında Bilgilendirme Bürolarının Sürdürülebilir Turizme olan Katkıları
("Strymonikos Körfezi" Örnek Çalışması)
Büronun esas rolü, kıyı alanı fonksiyonları ve değerleri konularında, bilgilendirme ve halkın bilinçlenmesine katkıda bulunmaktır. Yunanistan için tipik bir kıyı alanı biyoçeşitliliğine sahip olan "Strymonikos" ve "Ierissos" Körfezlerine ait çalışmaları kullanarak, koruma alanlarındaki bilgilendirme bürolarının sürdürülebilir turizme olan katkılarını örnekleyebiliriz. Kıyı bölgesi ile bağlantılı olan incelenen konularla özellikle ilgilenen bir merkez olarak, Yunanistan için bu bir ilk büro niteliğini taşımaktadır.
|
|
|
Bulunduğunuz bölüm: / Uygulama / Araçlar / Katılımcılarda İşbirliği
|
|
Katılımcılarda İşbirliği
Katılımcılarda İşbirliği; özel olarak tanımlanmış olan karşılıklı gereksinimlerden duyulan memnuniyete dayalı olarak, iki veya daha fazla taraflı olarak yapılan işbirliği ortamlarında gerçekleştirilen sürekliliği olan düzenlemeleri kapsamaktadır. Bu şekildeki işbirliği, zamana içindeki dayanıklılığa, esnekliğe ve kapsama göre nitelendirilmektedir.
Potansiyel aktörler aşağıda verilenleri kapsamaktadır:
Kurulmuş turizm sanayi (özellikle tur operatörleri içindeki örgütler)
Devlet turizm bürosu ve doğal kaynaklar ajansı (özellikle park hizmetleri)
Çoğu kez turistlerle çatışan Aborjin toplumu
Sivil Toplum Örgütleri - STÖ (özellikle çevresel konularla, küçük iş kolları yönetimiyle ve geleneksel toplumsal kalkınma ile ilgilenenler)
Üniversiteler ve diğer araştırma kuruluşları
Diğer topluluklar (turizmin tarihini ve ayrıca yeni başlayanları kapsayanlar)
Kamu ve özel kurumları, ulusal kültür komiteleri, vs.
Örnek : Rimin Sürdürülebilir Turizm Uluslararası Konferansı
28-30 Haziran 2001 tarihinde düzenlenen İtalya’daki konferans, kıyıyı kara ve deniz bölgesi olarak ayırmaksızın bir bütün olarak değerlendirilmesini, sürdürülebilir yönetimde temel bir başarı faktörü olan halkın katılımı gibi zorunlu BKAY birimlerini vurgulayan bir ayrıcalığın onaylanmasıyla sona ermiştir.
"Sürdürülebilir Arazi Kullanım Politikaları için Bütünleşik Planlama" adı altında Atölye Çalışmaları (workshop) yapılmış olup, BKAY projelerinin başarı faktörleri ve önündeki engeller ile bazı olası araçlar analiz edilmiştir.
Bu konular çerçevesinde, kişisel sözlerin politik etkiler yaratmasını garanti etmek amacıyla, mevcut demokratik yapıların içine halkın katılım süreçlerinden elde edilen sonuçları yerleştirerek, işlemin başından itibaren tüm paydaşların katılımının ve motivasyonlarının sürdürülmesinin önemi yer almaktadır.
Bu kavram dahilinde turizm sektörü - sanayi, turizm komisyonu, vs. - ve turistler, uygun bir biçimde temsil edilmektedir. Sınırlandırılmış BKAY projelerinin ömrünün (uygulanma süresinin) ötesine geçen süreçlerin koordinasyonunu devam ettirmek, aynı derecede önemli olan bir konudur. Kıyı ve diğer alanların turizm taşıma kapasitesine değerlendirmek gibi politika araçları geliştirilmiştir. Yerel katılımcılarla (aktörlerle) işbirliğinde, her ne kadar daha fazla araştırma yapmak gerekli olsa da, uygulamaların başlatılması gerekmektedir. ( Kıyı Rehberi ).
Türkiye’nin deniz kıyısında konumlu bir turistik kasaba olan Belek’te, yatırımcılar arasında işbirliği ve koordinasyonu (eşgüdümü) gerçekleştirmek için 1988 yılında bir yönetim birliği ("BETUYAP") kurulmuştur. Bu katılımcılar; yerel halk, resmi birlikler ve ilgili bakanlıkların yerel temsilcileri (Kültür, Sağlık, Çevre ve Orman Bakanlıkları) olmaktadır.
Belek’te yatırım yapan her bir şirket, BETUYAP’ın bir üyesi olmak zorundadır. Bu Birlik; halkın bilinçlenmesi, biyoçeşitliliğin korunması ve orman yangınlarının denetim altına alınması gibi diğer konulara ek olarak, bölgenin altyapı yönetiminden (su temini, atıksuların toplanması ve arıtılması, iletişim, ulaşım, katı atık yönetimi, vs.) sorumludur.
"BETUYAP"; bu kıyı alanında sürdürülebilir turizm uygulamaları için yerel üniversiteler yoluyla gerçekleştirilen bilimsel araştırmalarla desteklenmektedir. Turizmin gelişmesinde yer alan aktörler arasında işbirliğinde gözlenen bu tip bir yaklaşım, Belek’teki sürdürülebilir turizmin başarılmasını sağlamıştır. Bunun gibi bir sistem, Türkiye’nin Akdeniz kıyıları boyunca yer alan komşu turistik alanların yönetimi için bir örnek olmuştur. ( Belek Örnek Çalışması ).
|
Bulunduğunuz bölüm: / Uygulama / Araçlar / Sürdürülebilir Turizm Kılavuzu ve Uygulama İlkeleri
|
|
Dostları ilə paylaş: |