Burcu Aydoğdu

Burcu Aydoğdu |

YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ

SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Bitirme Projesi

BURCU AYDOĞDU

131101482

Bölüm: İş Sağlığı ve Güvenliği

Danışman

Prof. Dr. Gül BAKTIR

Bitirme Tarihi (ŞUBAT, 2014)

YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ

SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Bitirme Projesi

BURCU AYDOĞDU

131101482

Bölüm: İş Sağlığı ve Güvenliği

Danışman

Prof. Dr. Gül BAKTIR

Bitirme Tarihi (ŞUBAT, 2014)

Özgünlük Bildirisi
1. Bu çalışmada, başka kaynaklardan yapılan tüm alıntıların, ilgili kaynaklar referans

gösterilerek açıkça belirtildiğini,

2. Alıntılar dışındaki bölümlerin, özellikle projenin ana konusunu oluşturan teorik

çalışmaların ve yazılım/donanımın benim tarafımdan yapıldığını

İstanbul, 2014

Burcu Aydoğdu

İçindekiler

1ÖZET 6

2Giriş 7

2.1Genel Bilgilendirme 7

3İş Sağlığı ve Güvenliği Tarihçesi 8

3.1İş Sağlığının Gelişme Süreci 8

3.2Tarihçesi 9

3.2.1Osmanlı Dönemi 9

3.2.2Cumhuriyet Dönemi 9

4İSG KONUSUNDA FAALİYET GÖSTEREN ULUSLARARASI KURULUŞLAR 10

4.1ILO (Uluslar Arası Çalışma Örgtü) ; 10

4.2WHO (Dünya Sağlık Örgütü) ; 12

5İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ STANDARTLARI 13

5.1.1OHS Hareketi 13

5.1.2 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (OHSAS 18001- Occupational Health and Safety Management System) 14

5.1.3TS-18001 16

6Konuyla İlgili Mevcut Kanun ve Yönetmelikler 16

6.14857 Sayılı İş Kanunu 16

6.25510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 19

6.36098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 20

6.44708 Sayılı Yapı Denetim Hakkında Kanun ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği 20

6.56331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 20

6.5.1İşverenin, İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Genel Yükümlülüğü Nedir? 21

6.5.2İşyeri Tehlike Sınıfı Nasıl Belirlenmektedir? 21

6.5.3Hangi İşyerlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Desteklenmektedir? 21

6.5.4Hangi İşyerlerinde Hangi Belgeye Sahip Olanlar İş Güvenliği Uzmanı Olarak Görevlendirilmektedir? 22

6.5.5Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görev Yapan İşyeri Hekimi veya İş Güvenliği Uzmanı Olma Niteliğine Sahip Personel Başka Yerlerde Görev Yapabilir mi? 22

6.5.6İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Kayıtları Konusunda İşverenin Yükümlülüğü Nasıldır? 23

6.5.7İşyerinde Çalışan Temsilcisi Görevlendirilmesi Nasıl Olmaktadır? 23

6.5.8İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Nasıl Oluşturulmaktadır? 23

6.5.9Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi Nasıl Oluşturulmaktadır? 24

6.5.10UYGULAMA 24

6.5.11İZLENECEK YOL 25

6.5.12İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI 25

6.6ORTAK SAĞLIK ve GÜVENLİK BİRİMLERİ (OSGB) 26

6.6.1İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ YASASINDA İŞÇİ SAYISININ TESPİTİ 26

6.6.2RİSK DEĞERLENDİRMESİ ve RİSK DEĞERLEME EKİBİ 26

6.6.3RİSKLERİN BELİRLENMESİ VE ANALİZİ 26

7İLGİLİ KURULUŞLARIN GÖREVLERİ 27

7.1Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Görevleri 27

7.2İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün Görevleri 28

7.3ÇASGEM’in (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Merkezi) Görevleri 28

7.4İş Teftiş Kurulunun Görevleri 29

8İş Kazası ve Meslek Hastalıkları 29

8.1İş Kazası 29

8.1.1İş Kazasının Tanımı, Unsurları ve Kapsamı 30

8.1.2İş Kazası Sayılma Hal ve Durumları 30

8.1.3İş Kazası Bildirimi ve Bildirim Süresi 30

8.1.4İş Kazasının Geç Bildirilmesi veya Bildirimin Yanlış Yapılması 31

8.2Meslek Hastalığı 32

8.2.1Kapsam ve Tanım 32

8.2.2Meslek Hastalığının Tespiti 32

8.2.3Meslek Hastalığının Bildirimi ve Bildirim Süresi 33

8.2.4Meslek Hastalığının Geç Bildirilmesi veya Bildirilmemesi 33

9İNŞAAT SEKTÖRÜ 34

9.1İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN TARİHÇESİ 34

9.1.1Dünya İnşaat Sektöründe istihdam ve işgücünün Özellikleri 34

9.1.2Türkiye’de İnşaat Sektörü 34

9.1.3İnşaat Sektörünün Özellikleri ve Çalışma koşulları 36

9.1.4Proje İnşa Tiplerine Göre şantiye Özellikleri 38

9.2SEKTÖRÜN TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ YERİ 39

9.2.1Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Gelişme Hızları / cari fiyatlarla /1.000 TL 41

9.2.2Gayri Safi Sabit Sermaye Oluşumları /1.000 TL 42

9.3KONUT SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER 44

10İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ ve İNŞAAT SEKTÖRÜ 46

10.1Kanun ve Yönetmeliklerde Şantiye Şefliği 47

10.1.1Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği 48

10.1.2Yapı Müteahhitlerinin Kayıtları İle Şantiye Şefleri Ve Yetki Belgeli Ustalar Hakkında Yönetmelik 48

10.1.3İmar Kanunu 48

10.1.46098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 49

10.1.54857 Sayılı İş Kanunu 49

10.1.6Yapım İşleri Genel Şartnamesi 49

10.1.76331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 49

10.1.85237 Sayılı Türk Ceza Kanunu 50

10.2ŞANTİYE ŞEFİNİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI 50

10.3Şantiyelerde İş Sağlığı ve Güvenliği 51

10.3.1 Şantiyede Güvenlik Önlemleri 53

10.4Yargıtay Kararları 56

11RİSK DEĞERLENDİRMESİ 61

11.1Risk Değerlendirmesinin 6331 sayılı Yasadaki Yeri 61

12İnşaat İşlerinde Risk Değerlendirmesi İçin Örnek 64

12.1 Job Safety Analysis (JSA) - İş Güvenlik Analizi 64

12.2İş akış şemasına göre projenin aşamalarındaki işlerin listelenmesi 64

12.3Listenin işlere göre tehlikelerin ve risklerin belirlenmesi 65

12.4Risklerin derecelendirilmesi RİSK = Olasılık X Şiddet 65

12.5Risk Değerlendirme Matrisi 66

12.6(JSA) İş Güvenlik Analizi uygulaması 68

12.7Kontrol Tedbirlerinin uygulanma sürecinin belirlenmesi 71

12.8Kontrol Tedbirleri uygulandıktan sonra 72

13KAYNAKLAR 73