Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci Bölümünde, Turgut Özal’ın kısa ve ana hatlarıyla biyografi bilgisi verilmiştir

SONUÇ

Turgut ÖZAL’ın hedefinin, bir devlet adamında bulunabilecek üst düzeyde bir ufuk açıklığı, teknik donanım, ekonomi bilgisi ve vizyonla, risk de alabilen bir yenilikçi ve reformcu anlayışla; ülkenin geçmişten gelen birikmiş ve yığılmış sorunlarını, mevzuatta, fikir ve düşünce alanında, yönetimde, yargıda, ekonomide, sanayide, ticarette, yapısal ve radikal değişiklikleri, reformları ve atılımları gerçekleştirerek çözmek ve Türkiye’yi gerçek anlamda batı standartlarına getirerek hem gelişmiş batılı ülkeler arasına sokmak ve hem de Avrupa Birliği’yle gerçek anlamda entegrasyonu gerçekleştirmek olduğu söylenebilecektir.

1980 Askeri rejim ve 1983 sonrası Özal dönemi liberal ekonomi politikası ile birlikte ilk yıllarda ihracat artışı yaşanmış, ekonomi büyümüştür. Ancak enflasyon artışının önüne geçilememiş, iç ve dış borçlar artmıştır. 1989 yılında mali alandaki serbestleşmeyle birlikte ülkede üretken yatırımlar durma noktasına gelmiş, spekülatif sermaye büyümüştür. Ulusal servet dağılımı adaletsiz bir yapı kazanmıştır. Türk ekonomisi 1980 sonrası büyümüş, ancak sanayi kesimine yapılan yatırımlar, hizmet sektöründeki yatırımlara göre azalmıştır.

Özal, Demokrat Parti ve Adalet Partisi geleneğinin bir devamıdır. Bu gelenek, çevrenin merkeze taşınma sürecinde oluşan bir siyasal dildir. Çevrenin/taşranın değerlerini merkeze taşıyan bu siyasal dil aynı zamanda Türkiye’de değişimi gerçekleştirmiş ve devlet ile toplum arasındaki uçurumu azaltmıştır.

Özal dönemi, demokratikleşmenin bir sonucu olarak muhafazakarların toplumsal ve siyasal hayatta görünüm kazandığı bir dönem olmuştur.

Özal dönemi, cumhuriyetin temel hedefi olarak kabul edilen sivil toplumun hayata geçirilmeye çalışıldığı demokratik açılımların sağlandığı bir dönem olmuştur.

Özal döneminde, ekonomik alanda gelişmeler ön plana çıkarken demokrasi, hak ve özgürlükler sınırlı olmuştur. Özal'ın gerek parti içinde gerekse de parti dışındaki tutum ve.davranışları demokratik olmamıştır.

Bu dönemde düşünce suçları ilgili 141. , 142. ve 163. maddelerin kaldırılması, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine ferdi başvuru hakkının verilmesi bu döneme ilişkin olumlu gelişmeler olsa da siyasi liberalizme ilişkin atılan adımlar yetersiz kalmıştır.

Özal söylemlerinde sınırlı devleti, serbest piyasa ekonomisini savunmuş olsa da merkezi yönetimin otoritesi ve müdahalesi devam etmiştir.

Özal gibi hayalleri ve vizyonu çok geniş bir siyaset adamı için, belki arzulanan hedefler istenen düzeyde gerçekleşmemiştir. Ancak Türkiye, Özal iktidarları döneminde hem siyasette, hem ekonomide, hem fikir özgürlüklerinde, hem insan hakları alanında, hem savunma teknolojisinde, hem vizyonu geliştirmede ve hem de Avrupa Birliği ile ilişkilerde çok mesafeler almıştır.

Turgut Özal Türkiye’ye dışarıdan bakanların gözünde “Atatürk’ten sonra Cumhuriyet tarihinde en köklü reformları yapan” veya “Türkiye’yi dünyaya açan kişidir.” Yine Türkiye’yi hem içerde hem dışarıda daha güçlü hale getirmiştir. The Sunday Telegraf’ın ifadesiyle “Türkiye’yi haritaya koyan adamdır.” Türkiye’de büyük transformasyonlar gerçekleştiren Özal’ı batılılar genellikle böyle tanımlarken, içerdeki gazeteci ve yazarların bakışlarında büyük çeşitlilik vardır: Mehmet Ali Birand “Tabuları Yıkan”, Çetin Altan “konformizme karşı çıkan” Ertuğrul Özkök, “ekonomik yaşamın elindeki kelepçeyi çözen” ve “en çok gizli hayranı olan”, Taha Akyol ise Onu, “Türkiye’yi az gelişmiş ülke kompleksinden kurtaran” bir lider olarak tanımlarlar. Aynı şekilde “Büyük düşünmeyi öğreten”, Hadi Uluengin’e göre ise “büyük devrimcidir”. Cengiz Çandar’ın ifadesiyle O, “İslam Rönesansı yaratmayı kafasına koymuş bilgisayar delisi bir gelecek savaşçısıdır.” Tüm bu ifadelerden anlaşılacağı üzere Özal’a bakış noktasında büyük bir çeşitlilik vardır. Liberal/Laik olan kesime yakın olanlar için O, “Atatürk’ün başlattığı devrimleri tamamlayan” ve bir nevi “İkinci Atatürk” iken İslamcılar için, “Namaz kılan ilk cumhurbaşkanıdır”⁷⁶.

Kısaca Özal Türkiye’nin yenileşme tarihinin dönüm noktalarından birinin sembolüdür. Onun Atatürk’ten sonra Cumhuriyet döneminin en büyük reformcusu olduğu söylenebilir⁷⁷.

KAYNAKÇA

AHMAD, Feroz, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Sarmel Yayınları, İstanbul, 1995, s. 222.

ARAL, Berdal., Özal Döneminde İç ve Dış Siyaset: Süreklilik Yada Kopuş, İstanbul, 2001, s. 223.

ATAMAN, Muhittin, Özal ve İslam Dünyası:İnanç ve Pragmatizm, İstanbul, 2001, s. 359.

BARLAS, Mehmet, Turgut Özal’ın Anıları, İstanbul, 2001, s. 26.

BİRAND, M. Ali ve SONER, Yalçın, The ÖZAL: Bir Davanın Öyküsü, 3. Baskı, Doğan Kitapçılık A.Ş., İstanbul, 2001, s. 111.

BOZKURT, Veysel, Geleceğin Toplumu Dönüşümcü Liderlik ve Turgut Özal, İstanbul, 2001, s. 171-172.

CEMAL, Hasan, Özal Hikayesi, Ankara, 1990, s. 294.

ÇAVDAR, Tevfik, Türkiye’de Liberalizm 1860- 1990, Ankara, 1992, s. 235.

ÇAVDAR, Tevfik, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi: 1950’den Günümüze, 3. Baskı, Ankara, 2004, s. 281.

DAĞI, İhsan, Özal'lı Yıllarda Türk Siyaseti:İnsan Hakları, Demokrasi ve Avrupa Birliği, İstanbul, 2003, s. 251.

ERDOĞAN, Mustafa, Türk Politikasında Bir Reformist:Özal, İstanbul, 2001, s. 20.

GÜLER, Ayman Birgül, Yeni Sağ ve Devletin Değişimi, Ankara, 2005, s. 272.

GÜRBEY, Gülistan, Özal’ın Dış Politika Anlayışı, İstanbul, 2003, s. 292.

KALAYCIOĞLU, Ersin, Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme, İstanbul, 2000, s. 405.

KONUKMAN, Ercument, Çağ Atlayan Türkiye, 1920-1983-1990, Hazırlayan, KUTLAY, Doğan, Türk Basın Birliği Ankara Temsilcisi, Ankara, 1991,s. 137-140.

LAÇİNER, Sedat, Özal Dönemi Türk Dış Politikası, Ankara, 2003, s. 25-48.

SARIBAY, Ali Yaşar, Özal’ın Toplumu ve Toplumun Özal’ı, İstanbul, 2001, s. 153.

SEZAL, İhsan, Bir Toplumsal Barış Mimarı ve Yarım Kalmış Devrim, İstanbul, 2001, s. 166.

TEKELİ, İlhan ve İLKİN, Selim, Türkiye ve Avrupa Birliği 3, Ulus Devletini Aşma Çabasındaki Avrupa’ya Türkiye’nin Yaklaşımı, Ankara, 2000, s. 21.

TİMUR, Taner, Küreselleşme ve Demokrasi Krizi, Ankara, 2000, s. 338.

TİMUR, Taner, Türkiye Nasıl Küreselleşti, Ankara, 2004, s. 61.

TOKATLI, Orhan, Kırmızı Plakalar: Türkiye’nin Özallı Yılları, 1. Baskı, Doğan Kitapçılık A.Ş., İstanbul, 1999, s. 42.

TURGUT, Özal, 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın İzmir Ticaret Odasındaki Konuşmaları, İzmir Ticaret Odası, 1992, s. 14-17.

YAYLA, Atilla, Libarel Siyaset Liberal İktisat Özal Çizgisi, İstanbul, 2003, s. 432.

YAZICIOĞLU, Mustafa.Said, Özal’ın İslam Anlayışı ve Dini Özgürlükler, İstanbul, 2001, s. 201.

YELDAN, Erinç, Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi: Bölüşüm, Birikim, Büyüme, İstanbul, 2001, s. 38.

http://www.malatya.gov.tr/malatya/TURGUT.HTM

1 http://www.malatya.gov.tr/malatya/TURGUT.HTM

2 KONUKMAN, Ercument, Çağ Atlayan Türkiye, 1920-1983-1990, Hazırlayan, KUTLAY, Doğan, Türk Basın Birliği Ankara Temsilcisi, Ankara, 1991,s. 137-140.

3 KONUKMAN, a.g.e., s. 139.

4 TEKELİ, İlhan ve İLKİN, Selim, Türkiye ve Avrupa Birliği 3, Ulus Devletini Aşma Çabasındaki Avrupa’ya Türkiye’nin Yaklaşımı, Ümit Yayıncılık, Ankara, 2000, s. 21.

5 TEKELİ ve İLKİN, a.g.e., s. 21.

6 KONUKMAN, Ercüment, a.g.e., s. 147.

7 KONUKMAN, Ercüment, a.g.e., s. 146-150.

8 TEKELİ ve İLKİN, a.g.e., s. 34.

9 TEKELİ ve İLKİN, a.g.e., s. 34.

10 BİRAND, M. Ali ve SONER, Yalçın, The ÖZAL: Bir Davanın Öyküsü, 3. Baskı, Doğan Kitapçılık A.Ş., İstanbul, 2001, s. 111.

11 BİRAND ve Yalçın, a.g.e., s. 115.

12 AHMAD, Feroz, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Sarmel Yayınları, İstanbul, 1995, s. 222.

13 AHMAD, a.g.e., s. 227.

14 TOKATLI, Orhan, Kırmızı Plakalar: Türkiye’nin Özallı Yılları, 1. Baskı, Doğan Kitapçılık A.Ş., İstanbul, 1999, s. 42.

15 TOKATLI, a.g.e., s. 45.

16 BİRAN veYALÇIN, a.g.e., s. 208.

17 AHMAD, a.g.e., s.228.

18 AHMAD, a.g.e., s. 232.

19 AHMAD, a.g.e., s. 232.

20 TANÖR, Bülent, Türkiye Tarihi 5: Bugünkü Türkiye Tarihi 1980-1995, 3. Basım, İstanbul, 2000, s. 74.

21 ÇAVDAR, Tevfik, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi: 1950’den Günümüze, 3. Baskı, Ankara, 2004, s. 281.

22 TİMUR, Taner, Türkiye Nasıl Küreselleşti, Ankara, 2004, s. 61.

23 ERDOĞAN, Mustafa, Türk Politikasında Bir Reformist:Özal, İstanbul, 2001, s. 20.

24 ERDOĞAN, a.g.e., s. 20-21.

25 ERDOĞAN, a.g.e., s. 31.

26 TİMUR, Taner, Küreselleşme ve Demokrasi Krizi, Ankara, 2000, s. 338.

27 TURGUT, Özal, 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın İzmir Ticaret Odasındaki Konuşmaları, İzmir Ticaret Odası, 1992, s. 14-17.

28 GÜLER, Ayman Birgül, Yeni Sağ ve Devletin Değişimi, Ankara, 2005, s. 272.

29 KALAYCIOĞLU, Ersin, Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme, İstanbul, 2000, s. 405.

30 SARIBAY, Ali Yaşar, Özal’ın Toplumu ve Toplumun Özal’ı, İstanbul, 2001, s. 153.

31 SEZAL, İhsan, Bir Toplumsal Barış Mimarı ve Yarım Kalmış Devrim, İstanbul, 2001, s. 166.

32 BOZKURT, a.g.e., s. 174-175.

33 BARLAS, Mehmet, Turgut Özal’ın Anıları, İstanbul, 2001, s. 26.

34 YELDAN, Erinç, Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi: Bölüşüm, Birikim, Büyüme, İstanbul, 2001, s. 38.

35 BİRAND ve YALÇIN, a.g.e., s. 89.

36 ÇAVDAR, Tevfik, Türkiye’de Liberalizm 1860- 1990, Ankara, 1992, s. 235.

37 BORATAV, a.g.e., s. 166.

38 YELDAN, a.g.e., 2001, s. 38-44.

39 YELDAN, a.g.e., s. 55.

40 AHMAD, a.g.e., s. 242.

41 YAYLA, Atilla, Libarel Siyaset Liberal İktisat Özal Çizgisi, İstanbul, 2003, s. 432.

42 YAZICIOĞLU, Mustafa.Said, Özal’ın İslam Anlayışı ve Dini Özgürlükler, İstanbul, 2001, s. 201.

43 YAZICIOĞLU, a.g.e., s. 203.

44 YAZICIOĞLU, a.g.e., s. 203.

45 YAZICIOĞLU, a.g.e., s. 204.

46 BARLAS, a.g.e., s. 91.

47 ARAL, Berdal., Özal Döneminde İç ve Dış Siyaset: Süreklilik Yada Kopuş, İstanbul, 2001, s. 223.

48 ARAL, a.g.e., s. 223.

49 ERDOĞAN, a.g.e., s. 23.

50 ATAMAN, Muhittin, Özal ve İslam Dünyası:İnanç ve Pragmatizm, İstanbul, 2001, s. 359.

51 ARAL, a.g.e., s. 223.

52 ARAL, a.g.e., s. 225.

53 ERDOĞAN, a.g.e., s. 25.

54 GÜRBEY, Gülistan, Özal’ın Dış Politika Anlayışı, İstanbul, 2003, s. 292.

55 LAÇİNER, Sedat, Özal Dönemi Türk Dış Politikası, Ankara, 2003, s. 25-48.

56 LAÇİNER, a.g.e., s. 23- 48.

57 CEMAL, Hasan, Özal Hikayesi, Ankara, 1990, s. 294.

58 ARAL, a.g.e., s. 227.

59 GÜRBEY, a.g.e., s. 350.

60 LAÇİNER, a.g.e., s. 23-48.

61 LAÇİNER, a.g.e., s. 23-48

62 TANÖR, a.g.e., s. 107

63 BİRAND ve YALÇIN, a.g.e., s. 229

64 BİRAND ve YALÇIN, a.g.e., s. 287.

65 TİMUR, a.g.e., s. 60.

66 ARAL, a.g.e., s. 237-238.

67 ATAMAN, a.g.e., s. 365.

68 GÖZEN, a.g.e., s. 231.

69 GÖZEN, a.g.e., s. 349.

70 TANÖR, a.g.e., s. 109.

71 ATAMAN, a.g.e., s. 357-360.

72 GÜRBEY, a.g.e., s. 297-298.

73 TANÖR, a.g.e., s. 105.

74 TOKATLI, a.g.e., s.84.

75 DAĞI, İhsan, Özal'lı Yıllarda Türk Siyaseti:İnsan Hakları, Demokrasi ve Avrupa Birliği, İstanbul, 2003, s. 251.

76 BOZKURT, Veysel, Geleceğin Toplumu Dönüşümcü Liderlik ve Turgut Özal, İstanbul, 2001, s. 171-172.

77 ERDOĞAN, a.g.e., s. 30.