Cayro Pusula
Yüklə 224,4 Kb.
|
|
16-Ses dalgalarını her dakikada 120 adet atım (pals) halinde deniz dibine gönderen bir elektrikli iskandil (eko iskandil) aygıtı ile metre olarak en büyük hangi derinlikten ölçüm yapılabilir? Cevap : 375. 17-Ses dalgalarını her dakikada 30 adet atım (pals) halinde deniz dibine gönderen bir elektrikli iskandil (eko iskandil) aygıtı ile metre olarak en büyük hangi derinlikten ölçüm yapılabilir? Cevap : 1500. 18-Ses dalgalarını her dakikada 60 adet atım (pals) halinde deniz dibine gönderen bir elektrikli iskandil (eko iskandil) aygıtı ile metre olarak en büyük hangi derinlikten ölçüm yapılabilir? Cevap : 750. Konu : Sualtı Ses Fiziği 01-Bir aygıtın çalışması sırasında su içinde 15 kHz frekansında ses dalgaları gönderildiğine göre bu dalgaların dalga boyu nedir? Hesaplamanızı gösteriniz. Cevap : Su içinde ses dalgaların hızı bir saniyede 1500 metredir.Aşağıdaki formülü kullanırız.Burada, bilinenleri yerine koyduğumuz zaman dalga boyu, = V / f = 1500 / 15000 = 0,1 metre olur. 02-Doppler nedir? Kısaca açıklayınız. Cevap : Bir ses veya elektromagnetik dalga kaynağı ile bu dalgaları alan bir alıcı arasındaki uzaklık kaynağın ve alıcının hareketleri nedeniyle azalıyor ise, alıcıda dalgaların frekansı yükseltilmiş olarak, yani kaynakta dalganın üretildiği andaki frekansına göre daha yüksek olarak alınır.Kaynak ile alıcı arasındaki uzaklık çoğalıyor ise, alıcıda dalgaların frekansı alçalmış olarak alınır.Bu olaya "Doppler" denilir.
Cevap : Bir kaynağın bir saniyede ürettiği dalga sayısıdır ve hertz (Hz) olarak ifade edilir.Örneğin, su içinde bir ses dalgasının boyu 3 metre ise, suyun içinde ses dalgalarının hızı saniyede 1500 metre olduğuna göre, frekansı 500 Hz'dir.
04-Girişim (Interference) nedir? Açıklayınız. Cevap : Türkçede "girişim" ve "karışım" sözcüklerinin anlamları birbirinden ayrı ve farklıdır.İngilizcede bu iki sözcüğün karşılığı aynıdır ve "interference" dir.Girişim, aynı frekansdaki dalgaların bir noktada birleşmeleri durumunda o noktada dalgaların kuvvetlenmesi veya zayıflaması olayıdır.Karışım aynı frekansta olmayan dalgaların bir noktada rastgele birleşmesi veya karışmasıdır. 05-Suyun içindeki ses dalgalarının hızı saniyede 1500 metre olduğuna göre dalga boyu ile frekans arasındaki ilişkiyi gösteren basit formülü yazınız. Formüldeki harflerin anlamlarını belirtiniz. Cevap : Aşağıda, dalga boyu ( ) ile gösterilmektedir ve ölçüsü metredir, ( f ) frekanstır. = 1500 / f 06-Yankılaşım (reverberation) nedir? Kısaca açıklayınız. Cevap : Su içinde bir kaynakta üretilen ses dalgaları ilerlerken sudaki küçük parçacıklara, hava kabarcıklarına, bitki parçalarına, mikroskobik canlılara çarpar.Bunlar ses dalgalarını eko halinde yansıtırlar.Kaynakta bulunan bir alıcı gittikçe uzaklaşan ses dalgalarının bu şekilde meydana gelen ekolarını birbirine bitişik ve zamanla zayıflayan uzunca bir ses olarak alır.Kaynakta alınan bu tür ekolara "yankılaşım" denilir.
01-Decca sisteminde istasyonların yayımladığı dalga türü nedir? Cevap : Devamlı dalgadır.
Cevap : İnce ölçümde, gemideki aygıtta istasyonlardan alınan dalgaların frekansları yükseltilerek eşitlenir ve son-ra faz farkı ölçümü yapılır.Kaba ölçümde ise, istasyonlardan alınan dalgaların frekansları alçaltılarak eşitlenir ve sonra faz farkı ölçümü yapılır.Başka bir deyişle, ince ölçümde küçük dalga boyları, kaba ölçümde büyük dalga boy-ları ele alınır. 03-Decca sisteminde istasyonlar eş zamanlamayı (sinkronizasyonu) nasıl sağlar? Cevap : Eş zamanlama için referans olarak yardımcı istasyonlar tarafından ana istasyonun yayımladığı dalgalar kullanılır.Her yardımcı istasyon ana istasyondan gelen “6f” frekansındaki dalgaları alır, bunu kendisine ait frekan-sa (8f, 9f ve 5f frekanslarından birine) çevirdikten sonra yayımlar.Böylece gönderdiği dalgalar zamanlama ve frekans olarak ana istasyon dalgalarına bağımlı kalır. 04-Decca sisteminde gemideki alıcı aldığı sinyallerin hangi istasyondan geldiğini neye dayanarak anlar? Bütün istasyonlar farklı frekanslarda yayım yaparlar.Bir temel frekans “f” ile gösterilir ise, ana istasyon “6f”, kırmızı yardımcı istasyon “8f”, yeşil yardımcı istasyon “9f” ve mor yardımcı istasyon “5f” frekansında yayım ya- parlar.Bu frekans farklarına dayanarak gemideki alıcı aldığı sinyallerin hangi istasyondan geldiğini anlar. 05-Decca sisteminde istasyonların tanınması için istasyonlar, birbirlerinden farklı …………………... yayım yaparlar. Cevap : Frekansta
Cevap : Decca aygıtında 3 decometre vardır.Kırmızı, yeşil ve mor.Bunların her biri kendi adını taşıyan yardımcı istasyon ile ana istasyon çiftine ait hiperbol numarasını gösterir.Hiperbol numarası bölge harfini, şerit numara-sını ve şerit yüzde birini içerir. 07-Ekometre hangi elektronik seyir aygıtına aittir? Cevap : Decometre Decca aygıtına aittir. 08-Gemideki alıcı bir istasyon çifti için hiperbol eğri numarasını neye dayanarak bulur? Cevap : İki istasyondan gelen dalgaların gemiye vardıkları anda aralarında oluşan faz farkını ölçerek hiperbol eğri numa rasını bulur. Konu : Loran-C 01-Ana istasyon niçin 9 atımlık gruplar yayımlar? Cevap : Ana istasyonun gönderdiği atımlarda herhangi bir nedenle hata var ise 9.atım görünür ve kaybolur.Böyle-ce hata olduğu alıcıya bildirilir.Ayrıca, 9.atım ana istasyonun tanınmasını sağlar. 02-Bir Loran-C haritasında hiperbolik çizgi üzerinde bulunan aşağıdaki harf ve rakamların anlamı nedir? Cevap : 7990 SG + 20D 7990 GS - 15N 7990 GRI numarasıdır.Akdeniz’i kapsayan Loran-C takımının numarasıdır.Grup Tekrarlama Aralığının 79900 mikrosaniye olduğunu belirtir. X = İkinci yardımcı istasyon demektir. SG = Ana istasyondan gök dalgası, yardımcı istasyondan yer dalgası alınabildiğine göre, GS = Ana istasyondan yer dalgası, yardımcı istasyondan gök dalgası alınabildiğine göre, +20D = Aygıt gündüz kullanılmakta ise, aygıtın verdiği hiperbol numarasına 20 eklenecek. -15N = Aygıt gece kullanılmakta ise, aygıtın verdiği hiperbol numarasından 15 çıkarılacak. 03-Loran-C haritası üzerinde bulunan aşağıdaki harf ve rakamların anlamı nedir? Cevap : 9930 Y 35300 9930 GRI numarasıdır.Bu numaranın sonuna bir sıfır eklendiğinde takımın grup tekrarlama aralığının 99300 mikrosaniye olduğunu gösterir. Y = Üçüncü yardımcı istasyonu belirtir. 35300 ise, üzerinde bulunduğu hiperbol çizgisinin her noktasında üçüncü yardımcı istasyondan ve ana istasyondan gelen sinyallerin varış zamanları farkının 35300 mikrosaniye olduğunu belirtir.
Cevap : GRI kısaltması “Group Repetition Interval” dan gelir ve “Grup Tekrarlama Aralığı” demektir.Ana istasyo-nun bir atım grubunu yayımlamaya başladığı an ile bu gruptan sonraki ilk atım grubunu yayımlamaya başladığı an arasında- ki zaman aralığına “grup tekrarlama aralığı” denir ve mikrosaniye olarak belirtilir.Her Loran-C takımının bu zaman aralığı diğer takımlarınkinden farklıdır ve takımlar bu aralık sayısı ile tanınır.Ancak mikrosaniye cinsin-den beş rakamlı olarak belirtilen bu sayı takımlarının tanınması için kullanılırken uygulamada sondaki rakam atılır ve dört rakamlı bir sayı olarak söylenir.Örneğin; Akdeniz’deki Loran-C takımının grup tekrarlama aralığı 79900 mikrosaniye, GRI numarası ise 7990’dır. 05-Loran-C sisteminde gemideki aygıt hangi yöntem ile ince ölçüm yapar? Cevap : İstasyonlardan gelen palsların içindeki dalgaların faz farkını ölçerek. 06-Loran-C sisteminde gemideki alıcı mevki çizgisini (hiperbol eğrisini) bulmak için, ……………………………………………… Cevap : Hem palsların varış zamanı farkını hem palslar içindeki dalgaların faz farkını ölçer. 07-Loran-C sisteminde istasyonların eş zamanlamalı (sinkronize) yayım yapmaları için, ………………………………………… Cevap : Yardımcı istasyonlar ana istasyondan gelen normal çalışma palslarını kullanır. 08-Loran-C sisteminde gemideki alıcı sinyallerin hangi istasyondan geldiğini neye dayanarak anlar? Cevap : Her yardımcı istasyon kendi sinyalini ana istasyon ve diğer yardımcı istasyon sinyallerinden farklı ve belli bir zaman süresi sonra yayımlar.Bu farklı zaman süre ve aralıkları gemideki aygıt tarafından bilindiği için aygıt istasyonları tanıyabilir.Ayrıca, Loran-C’de ana istasyon yardımcı istasyonlara göre bir fazla atım (pals) gönderdiği için de tanınabilir. 09-Loran-C'de istasyonlar niçin 8 adet atımlı (palslı) gruplar halinde sinyaller gönderir? Cevap : Atımlar yayımlandıkları istasyondan gemiye gelinceye kadar atmosferik etkiler, gürültü ve karışım sonucu parça kayıplarına uğrar ve atımlarda bazı bozukluklar olur.Gemideki alıcıda 8 adet atımın sağlam tarafları kulanı-larak tek, sağlam ve tam bir atım elde edilir. 10-Loran-C sisteminde Kodlama Gecikmesi nedir? Ne için kullanılır? Cevap : Kodlama gecikmesi yardımcı istasyonlarda yapılır.Ana istasyondan yardımcı istasyona atım geldiği zaman yardımcı istasyon hemen yayım yapmaz, kendi atımını göndermeden önce belli bir süre bekler.Ana istasyondan yardımcı istasyona atım geldiği an ile yardımcı istasyonun kendi atımını göndermeye başladığı an arasındaki bu belli zaman süresine “kodlama gecikmesi” denilir.Bu süre takımdaki her yardımcı istasyon için farklı olduğundan gemideki alıcı daha önce hafızasına sokulmuş olan bu bilgiye bakarak, atımın hangi yardımcıdan geldiğini anlar. Konu : Parakete
Cevap : Pervaneli, basınç tipi, elektromagnetik paraketeler sadece suya göre hız ölçebilirler.Doppler paraketesi ve eko karşılaştırmalı parakete suya göre de hız ölçebilir, dibe göre de hız ölçebilir. 02-Kaç tip parakete vardır? İsimlerini yazınız. Cevap : Pervaneli, basınçlı, elektromagnetik ve akustik.Doppler paraketesi ayrı bir isim ile anılmakla beraber aslında akustik paraketedir. 03-Bunlardan hangisi hem suya göre hem dibe (karaya) göre hız gösterir? Cevap : Akustik paraketeler hem suya göre hem dibe (karaya) göre hız ölçülebilir. 04-Suya göre çalışan Doppler paraketesi Doppler olayından başka hangi olaydan yararlanır? Cevap : Yankılaşım (reverberation). 05-Tek eksenli ve çift eksenli Doppler paraketesi ne demektir? Cevap : Bir parakete geminin yalnız baş-kıç doğrultusundaki hızını ölçebiliyor ise "tek eksenli" dir.Eğer parakete geminin hem baş-kıç doğrultusundaki ve hem de kemere doğrultusundaki hızını ölçebiliyor ise "çift eksenli" dir. Bazı Doppler paraketeleri ve eko karşılaştırmalı paraketeler çift eksenli de olabilir. Yüklə 224,4 Kb. Dostları ilə paylaş:
|