Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS) ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-147-154 E-mail: carjisor@carjis.org 148 o’zaro ta’sir turi va vositalarida ob’ektiv namoyon bo’ladi. Shaxslararo muloqot
maqsad, yo’nalish, kutish, stereotip va shunga o’xshash dispozitsiyalar tizimi bo’lib,
ular orqali odamlar bir birini tushunadilar va baholaydilar. Shaxslararo muloqot
muvaffaqiyatli kechishi uchun sheriklar bir biriga mos bo’lishi kerak. Shaxslararo
moslikni muloqot va birgalikdagi faoliyat bo’yicha sheriklarning bir birini tushunishi
deb atash mumkin, bu moslik qadriyatlar bir xilligida, ijtimoiy vazifalar, qiziqishlar,
ehtiyojlar, motiv, fe’l-atvor, mijoz, psixofiziologik reaktsiyalar sur’ati va maromida
va boshqa individual-psixologik xususiyatlarning shaxslararo ta’siri uchun boshqa
jihatlar uyg’unligida namoyon bo’ladi.
Shaxslararo moslik, odatda, muloqotlar mobaynida insonlar o’rtasida o’zaro
xush ko’rish, hurmat, keyingi munosabatlarning ravon kechishiga ishonch tug’ilishi
bilan yuzaga keladi. Biz bilamizki, shaxslararo muloqotning ma’lum tipologiyasi
mavjud. O’zaro munosabatlar, odatda, quyidagicha klassifikatsiya qilinadi: tanishuv,
oshnachilik, o’rtoqchilik, do’stona muloqot, sevgi, er-xotinlik, qarindoshlik,
destruktiv. Shaxslararo muloqotda shaxsning individual-psixologik fazilatlari
namoyon bo’lishi kuzatiladi. Muloqot mobaynida odamlar turlicha qabul qilinadi:
ba’zilar-muloqot uchun “ochiq”dek, ya’ni
ekstrovertlar , ular to’g’risida birinchi
tasavvurni hosil qilish oson; boshqalar-muloqot uchun “yopiq”dek, ya’ni
introvertlar ,
ular to’g’risida biron muayyan fikr aytish qiyin.
