Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS) ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 3 | March, 2022 | SJIFactor: 5,965 | UIF: 7,6 | Google Scholar | www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-3-147-154 E-mail: carjisor@carjis.org 151 yuqori samaradorlik. Samarali muloqotning umumiy mezonlari – umumiy: unumlilik,
boshlovchining rejalashtirilgan va tashkil etilgan muloqotdan, suhbatdoshning
tushunganidan, suhbatdosh foydalangan tilsiz vositalarning “tushunilganidan”,
o’zining mazkur jarayonga ijodiy yondashganidan, uning samaradorligidan qoniqish
hosil qilishi. Muloqot texnologiyasi va texnikasi vositasida boshlovchi o’rnatgan
muloqot samaradorligining asosiy mezonlari: motivatsiya darajasi, xohish, qiziqish;
muloqot asoslari, uning texnologiyasi va texnikasini bilish-nutq, “tana tili”, uning
tarkibiy qismlari, shu jumladan ularning hammasidan birvarakayiga foydalanish;
konstruktiv yondashish darajasida muloqot o’rnatishga tayyorlik; muloqotga, xususan
uning texnologiyasi va texnikasiga ma’naviy-ijobiy, ijodiy yondashish; ko’zda
tutilgan natijaga erishish.
XULOSA Muloqot texnologiyasi va texnikasi yordamida uning samaradorligi va
unumdorligiga erishishning muhim mezonlari quyidagilardan iborat:ma’naviy-
texnologik aloqa va muloqot qilayotganlarning o’zaro bir birini tushunishi;
muloqotning ijobiy kechishi;berilayotgan ma’lumotning hajmi, soni va sifati;
boshlovchining ob’ekt shaxsiga, uning qadriyatlariga, axloqiy-etik qarashlariga,
fikriga ta’sir darajasi-muloqotdan ko’zlangan maqsadga muvofiq; suhbat davomida
tilsiz elementlarni, belgilarni va boshqa narsalarni alohida va birgalikda “o’qish” va
tushunish, ulardan samarali muloqotda, muloqot mazmunida, vaziyatda, tuzatishda,
kutilgan natijaga erishish maqsadida suhbatni kerakli tomonga yo’naltirishda
foydalanish; suhbatdosh o’zining kommunikativ qobiliyatlarini (verbal va noverbal)
namoyon qilishi uchun zarur emotsional-psixologik muhitni, sharoitni, vaziyatni
yaratish; muloqotdan kutilgan natijaga erishish; muloqot jarayoni va unumdorligidan
qoniqish hosil qilish; ushbu tajribadan muloqot texnologiyasi va texnikasiga doir
boshqa adekvat holatlarda foydalanish; ushbu sohada komillikka erishish. Muloqot
murakkab va ko’pqirrali hodisa.
