maar nasaaldeletie kan gecompenseerd worden door tweede mora nieuwe inhoud te geven: i wordt ook aan tweede mora geassocieerd;
nasaal wordt gedeleerd;
nasaal wordt gedeleerd;
gewichtsverlies dreigt;
maar nasaaldeletie kan gecompenseerd worden door tweede mora nieuwe inhoud te geven: i wordt ook aan tweede mora geassocieerd;
voordeel: het hele proces speelt zich af op een en hetzelfde punt: de tweede mora;
nasaal wordt gedeleerd;
nasaal wordt gedeleerd;
gewichtsverlies dreigt;
maar nasaaldeletie kan gecompenseerd worden door tweede mora nieuwe inhoud te geven: i wordt ook aan tweede mora geassocieerd;
voordeel: het hele proces speelt zich af op een en hetzelfde punt: de tweede mora;
deze wordt van zijn inhoud beroofd en krijgt nieuwe inhoud terug
Voordeel:
Voordeel:
Mora-theorie drukt cruciale eigenschap van syllabes (rhyme) uit: gewicht of zwaarte
X X X X
Voordeel:
Voordeel:
Mora-theorie drukt cruciale eigenschap van syllabes (rhyme) uit: gewicht of zwaarte
X X X X
Voordeel:
Voordeel:
Mora-theorie drukt cruciale eigenschap van syllabes (rhyme) uit: gewicht of zwaarte
X X X X
Voordeel:
Voordeel:
Mora-theorie drukt cruciale eigenschap van syllabes (rhyme) uit: gewicht of zwaarte
X X X X
De Syllabe in OT
Taak Taalkunde
Taaluniversalia: door alle talen gedeeld
Taalvariatie: de mogelijke variatie tussen talen
Universele Grammatica: aangeboren kennis van taal van alle mensen; universele kenmerken van taal + toegestane variatie tussen talen
Waarom Syllabe in OT?
Taalkunde: voorspellen wat mogelijk voorkomt en wat onmogelijk is
OT laat zien dat het een goede theorie is, als het mogelijk is om met herschikking van een beperkt aantal universele constraints alle mogelijke taalvariatie in syllabestructuur te beschrijven en slechts alle
Waarom Syllabe in OT?
Taalkunde: voorspellen wat mogelijk voorkomt en wat onmogelijk is
Voorbeeld: CV-distributie in verschillende talen:
Yawelmani
Hawaiiaans
Engels (vgl. Nederlands)
Berber
Mogelijke Constraint Rangschikkingen
De Syllabe in OT
OT is geen theorie over representaties !!!
Sommige constraints zijn gebaseerd op
een constituentenmodel:
vb. *Coda: Coda’s zijn verboden
Andere constraints zijn juist gebaseerd op
een mora-model
vb. FtBin: Voeten bestaan uit twee syllabe’s
Yawelmani
((Yokuts) Indianentaal Californië, uitgestorven)
CV-distributie: Yawelmani
Ongemarkeerde klankopeenvolging: CV
Yawelmani (Yokuts): alle woorden beginnen met CV
vgl. Engels/Nederlands: CV-structuur
sing, like, wish
maar ook meer gemarkeerde syllabes, CCCV, V:
stripe, gleam, smooth (consonantclusters) apple, important, up (begint met vocaal)
Vergelijk Hawaiiaans
CV-distributie: Hawaiiaans
Hawaïaans: geen consonantclusters
kanaka ‘man’ wahine ‘vrouw’ alapine ‘vaak’
Engelse leenwoorden: vocalen geïnserteerd tussen consonanten
vgl. Eng. flour Haw. palaoa velvetweleweka
vgl. Yawelmani: midden in woord: 2 consonanten in sequentie; begin en eind van woord: slechts 1 consonant
Vergelijk Engels
CV-distributie: Engels
Zowel in het midden als aan de uiteinden van woorden consonantclusters
construct, spring, sixths
vgl. Nederlands: straks, abstract, herfst
In beide talen clusters niet vereist:
heaven (Eng.) haven (Ned.)
Vergelijk Berber
Berber (Marokko)
CV-distributie: Berber
Nog extremer: Berber (Marokko)
Geen klinkers nodig in woord
txdmt ‘hout sprokkelen’
trglt ‘slot’
maar initiële klinkers zijn wel toegestaan:
ildi ‘trekken’
CV-distributie
Niet waargenomen in de talen van de wereld:
Alle consonanten aan het begin en alle vocalen aan het einde, zodat
mrnaia bestaat marina niet bestaat
CV-distributie: Gemarkeerdheid
Er bestaan talen die ongemarkeerde kenmerken hebben en geen gemarkeerde
Er bestaat geen taal die gemarkeerde kenmerken heeft maar geen ongemarkeerde
Er bestaat dus geen taal die wel woorden als stroop heeft en geen woorden als papa
CV-distributie: Gemarkeerdheid
Talen met alleen gemarkeerde structuren bestaan niet, maar zijn toch heel goed te verzinnen
‘Talen’ met niet-bestaande patronen zijn in sommige gevallen zelfs gemakkelijker te beschrijven dan bestaande talen, zoals Hawaiiaans, Engels, Nederlands, Berber en Yawelmani
Gemarkeerdheid & Universalia en Variatie
Vragen die de taalwetenschapper zich stelt:
Welke patronen komen voor in natuurlijke talen?
Hoe kunnen we de voorkomende patronen karakteriseren?
Hoe kunnen we patronen uitsluiten die we niet vinden in talen en waarvan we vermoeden dat ze niet bestaan?
Yawelmani CV-distributie
Woorden moeten beginnen met een consonant
xathin ‘at’ (imperf. van ‘eten’) *alapine
Aan woordgrenzen: niet meer dan één consonant toegestaan (maar hoeven niet te eindigen in consonant, i.t.t. het woordbegin)
xathin
Yawelmani CV-distributie
Niet meer dan één opeenvolgende vocaal
xathin *xathain
Midden in woord: maximaal twee opeenvolgende consonanten, één mag ook
logwen ‘zal verpulveren’ *logwnen
xaten ‘zal eten’
Taalwetenschap
Om universalia te kunnen beschrijven, moeten beschrijvingen zo generaliserend mogelijk zijn
syllabestructuur
Syllabestructuur
Ongemarkeerde syllabes:
Onset: syllabes beginnen met een consonant
Peak: syllabes hebben een vocaal
*Coda: syllabes eindigen met een vocaal (niet met een consonant)
*Complex: syllabegrenzen bestaan uit hoogstens één consonant (geen clusters van consonanten)
Er bestaan syllabes die niet aan deze regels voldoen. Die zijn dus gemarkeerd
Syllabe Constituentenmodel
syllabe
Syllabestructuur: Yawelmani
Yawelmani heeft een vrijwel helemaal ongemarkeerde syllabestructuur, behalve dat *Coda soms geschonden wordt:
CV voldoet aan Peak, Onset, *Coda en *Complex
CVC schendt *Coda
Syllabes die niet voorkomen in het Yawelmani schenden nog meer constraints:
CVCC schendt *Coda en *Complex
VC schendt Onset en *Coda
Syllabestructuur: Yawelmani
m.b.v. deze beschrijving van syllabes krijgen we precies de kenmerken die we verwachten in het Yawelmani:
Woorden moeten beginnen met een consonant, want elke syllabe begint ook altijd met een consonant (Onset)
xat.hin
Aan woordgrenzen: niet meer dan één consonant toegestaan, wel minder, want syllabes beginnen met een consonant (Onset) en mogen in een consonant eindigen. *Complex zorgt ervoor dat er nooit meer consonanten aan syllabegrenzen voorkomen
