D ədə Qorqud ● 2017

S.Rzasoy düşüncəsinin tipi
Onun yaradıcılığı, ümumiyyətlə, milli folklorşünaslığın yeni səhifəsi, yeni mərhələsi kimi qiymətləndirilir və illər sonra daha dərindən təhlil edilərək dəqiq mənasını əxz edəcəkdir.

Nədir bu əsərin mənası?

Boş pafosmu?

Yalançı parıltımı?

Akademik termin­lərlə bəzədilmiş populist ritorikamı?

Xeyr!

Əsər özünü özündən soruşan, özünü özünə tanıdan bir yolçudur. Milli təfəkkürün, milli idrakın istiqamətlərini müəyyən edən mayaklardandır.

Bu günə kimi populyar olan Yunan-Ellin mədəniyyətinin bütün dünya alimləri tərəfindən öyrənilməsinin nədəni haradan gəlir?

Yunanlar Misir elmini əxz edib özününküləşdirərək təqdim etdilər. Ancaq öz adını, ünvanını min kilometrlərlə uzaq­dakından deyil, öz ata-babandan öyrənsən, daha doğru nəticə alarsan.

Real tarixi öyrəndikdə qədim yunan alimlərinin Şərq mədəniyyətindən, Şərq elmindən öyrəndiklərinin şahidi olursan.

Bu o demək deyildir ki, qreklər qapalı bir qutu kimi Şərqin alimlərini və bilgisini hərf-hərf təqlid etmişlər. Bu iddia sağlam məntiqə sığmaz. Onlar bilginin materiyasını öyrənmiş, yeni bir biçimdə istifadə etmişlər. S.Rzasoyun dünya mifiz­mini öyrənib yeni biçimdə şərh etməsi də bu düstura söykənir.

Platon və Pifaqor kimi filosoflar mükəmməl bilgilərinə görə misirlilərə borc­lu olduqlarını qeyd etmişlər (Pinard de Bollue. Dinlərin karşılaştırma etüdü).

Bu gün isə çevrə geri fırlanır. Biz bilgilərimizə görə Qərbə borclu olduğu­muzu hesab edirik. Deməli, elm, bilgi bir tərəfdən başqa bir tərəfə hərəkətdədir. O, statik bir məfhum deyil. Məchul predmet də deyil. Sadəcə, onu öyrənib realizə etdikdə faydalı əmsala çevrilir.