D. O‘rinbayeva m. Rahimova

Diktant matnida xatolarning belgilanishi 
Umumiy o‘rta ta’lim maktablarida diktantni tekshirishda xatolar tagiga 
chizish hamda daftar hoshiyasiga belgilar chiqarish yo‘li bilan ko‘rsatiladi 
va hisobga olinadi. 
Xatolarni ko‘rsatish uchun: 

imlo xatosi ostiga ikki chiziq (=) 

tinish belgilardagi xato ostiga bir chiziq (-) 

uslubiy xato ostiga to‘lqinli chiziq (~) chiziladi. 

Daftar hoshiyasiga esa quyidagi shartli belgilar qo‘yiladi: 

/ (shtrix) – imlo xatosini bildiradi; 

V (ve) – tinish belgisidagi xatoni bildiradi; 

W (dablve) – uslubiy xatoni bildiradi; 

Z (zet) – abzasni, ba’zan matndagi behuda bo‘sh qoldirilgan 
yoki noo‘rin band qilingan satrlarni bildiradi; 

yozma ishni tekshirishda chiroyli jumla, juda o‘rnida keltirilgan 
dalil ro‘parasidagi daftar hoshiyasiga qavs ichida undov belgisi (!) 
qo‘yish bilan tahsin yoki maqtovni; no‘noq, tushunarsiz, noto‘g‘ri 
jumlalar, noo‘rin dalillar ro‘parasidagi daftar hoshiyasiga qavs 
ichida so‘roq belgisi (?) qo‘yish bilan e’tiroz yoki tushunarsizlikni 
bildirish mumkin. 
Ish tekshirib bo‘linganidan keyin xatolar tasniflanib, ularning soni, 
masalan, imloviy -2 ta, ishoraviy -3 ta, uslubiy – 1 ta kabi ko‘rsatilshi 
mumkin.
Xullas, jamiyatda yuz berayotgan ijtimoiy-siyosiy o‘zgarishlar xalq 
ta’limi tizimiga, xususan, ona tili ta’limiga ham o‘z ta’sirini ko‘rsatmoqda, 
binobarin, davr talabi va ehtiyoji asosida ona tili ta’limi mazmunini 
yangilash yo‘lida muayyan ishlar amalga oshirilmoqda. Ta’limda yuz 
berayotgan bunday ijobiy ishlar turli xil dastur, darslik, metodik 
adabiyotlar, elektron lug‘at va darsliklar yaratish imkonini bermoqda. 
Diktant o‘quvchilarning orfografik, savodxonlik malakasini o‘stiradi, 
yozuv qoidalarini egallashlari uchun xizmat qiladi. 
Ushbu “Diktantlar to‘plami” ona tili o‘qituvchilarning amaliy 
ehtiyojlarini qondirishga xizmat qilishi mumkin, degan umiddamiz. 

---

18