Dersi alan öğrencilerin İslam düşüncesinin temel doktriner yapısı ve tarihsel gelişimi hakkında bilgi edinmesi, özel olarak da İslam düşüncesinde siyaset teorileri konusunda bilgilendirilmesi amaçlanmaktadır.
Dersin Açıklaması:
Ders İslam düşüncesinin genel yapısı içinde siyaset teorilerine odaklanmakta ve bu çerçevede Hz. Muhammed’in vefatının ardından ortaya çıkan mezhepleri, kabile yapılarını analiz etmekte ve bu mezheplerin Kur’an ve Hz.Peygamber’in hadislerinden kendi konumlarını güçlendirecek argümanları nasıl çıkarıp kullandıkları üzerinde durmaktadır.
İşlenen başlıca konular:
Hz. Peygamber döneminde Arap toplumunun kabile yapısının doğurduğu çatışma ortamı.
Hz. Peygamberin, çatışmacı kabile yapısını daha üst doktriner terimlerle (İslam, millet, ümmet, vs.) aşma çabası.
Hz. Peygamberin peygamberlik (tarih üstü) ve Medine Site Devleti başkanlığı (tarihsel) misyonlarına ilişkin tartışmalar.
Din-siyaset-devlet arasındaki ilkesel ve yapısal kesişme ve ayrışma noktaları.
Toplum organizasyonunda temel normların ahlakî, dinî ve hukukî yapısı ve bağlayıcılığı tartışmaları (normatif ve etik organizasyon biçimleri)
Siyasal erk kullanımında Kur’an’ın yönlendirici ilkeleri.
Şûrâ/Müşâvere; Biat; Adalet; Hakkaniyet; Emr-i bi’l-ma’ruf ve nehy-i ani’l-münker; Hükm; Mülk vb. terimlerin siyaset temelinde yorumlanması.
“Allah’ın mülkü dilediğine verdiği” yönündeki doktrin ve bunun siyasal olarak değerlendirilmesi.
Nasihatü’l-mülûk (Gazali), Siyaset-nâme (Nizamülmülk), Ahkâmu’s-sultâniyye (Mâverdi) tarzı eserlerinin siyaset teorileri bağlamında değerlendirilmesi.
Muhalif yahut konformist güç olarak ulema/bilginler.
Siyaset teorisinin bir parçası olarak İslam’da uluslar arası ilişkiler.
Savaş doktrini I. Fitne, Fesat, Cihat, Katl, Harb, şevket (devletin meşru güç kullanımı) terimlerinin kavramsal analizi.
Savaş doktrini II. Ganimet ve esirler meselesi.
Dönem ödevlerinin sunumu ve değerlendirilmesi.
Okutulan tipik kitaplar ve diğer okumalar:
Mâverdî, Ahkâmu’s-sultâniyye, Kahire, 1978.
Provo Marmura, Tibru’l-mebruk fi nasihati’l- mülûk, Tahran, 1982.
Muhammed Hamidullah, Diplomatic Relations of Islam With Iran in the Time of the Prophet, Lahore, 1938.
George Makdisi, History and Politics in Eleventh Century Bagdad, Variorum, 1990.
F.R.C. Bagley, Ghazali’s Book of Counsel for Kings (Nasihat al-muluk), Oxford, 1964.
Omid Safi, The Politics of Knowledge, Carolina, 2006.
Şaban Ali Düzgün, Çağdaş Dünyada Din ve Dindarlar, Ankara,
_________, (ed.) Matüridi’nin Düşünce Dünyası, Ankara, 2015.
_________, Sarp Yokuşun Eteğinde İnsan, Ankara, 2014.
Değerlendirme şekli:
Ders, hazırlanan ödevler ve yapılan sunumlar üzerinden değerlendirilir.
Ders kodu, adı,
KYY-53112 Siyasal Düşünceler Tarihi
Öz değerlendirme yılı ve saha ziyareti yılı için dersi veren öğretim üyeleri:
Doç.Dr. Hilal ONUR-İNCE
Dersin ön şartları:
YOK
Genel Müfredata bağlı olarak dersin amaçları:
Dersin amacı siyasal düşüncenin klasik Yunan’dan Aydınlanma dönemine kadar olan seyrini ele almaktır.
Dersin Açıklaması:
Dersin inceleme konuları klasik, orta-çağ ve modern dönem siyasal düşünceleridir. Bu konular adalet, özgürlük, eşitlik, iktidar, vatandaşlık gibi kavramlara farklı dönemlere ait düşünürlerin verdiği cevaplar etrafında tematik olarak veya kronolojik olarak düşünürler üzerinden giderek ele alınacaktır.
İşlenen başlıca konular:
Siyasal düşünceleri ele alınacak filozoflar arasında Platon, Aristoteles, St. Augustine, St. Thomas Aquinas, Machiavelli, Hobbes, Locke, Rousseau ve Hume yer almaktadır.
Okutulan tipik kitaplar ve diğer okumalar:
Ağaoğulları, Mehmet Ali/Ergün, Reyda/Zabçı, Filiz Çulha (2005). Kral Devletten Ulus Devlete. Ankara:İmge.
Akal, Cemal Bali (2012). Machiavelli, Makyavelizm ve Modernite. Ankara: Dost.
Aristoteles (2013). Politika. İstanbul: Say.
Arnhart, Larry (1995). Siyasi Düşünce Tarihi Plato’dan Rawls’a. Ankara: Adres Yayınları.
Cassier, Ernst. (1984). Devlet Efsanesi. (çev. N. Arat). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Cevizci, Ahmet (1999) Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
Ebenstein, William (2001). Siyasi Felsefenin Büyük Düşünürleri, Çev. İsmet Özel, Şule Yayınları.
Gamble, Andrew. (1991). An Introduction to Modern Social and Political Thought. London: Macmillan
Gökberk, Macit (1980). Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Heywood, A. (2006). Siyaset, çev. B.B. Özipek, B. Şahin, M. Yıldız, Z. Kopuzlu, B. Seçilmişoğlu, Ankara: Liberte.
Hobbes, Thomas. (1992). Leviathan veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
McClelland, J.S. (1996) A History of Western Political Thought. London: Routledge
Ökten, Kaan H. (2003). Reformasyon dönemi siyasal ve dinsel düşünce tarihine giriş. İstanbul: Alfa.
Platon (2015). Devlet. İstanbul: Karmen.
Sabine, George (1991). Yakın çağ siyasal düşünceler tarihi. Ankara: Gündoğan.
Skinner, Quentin. (1990). The Foundations of Modern Political Thought. Cambridge: Cambridge University Press,
Şenel, Alaeddin (1968). Eski Yunanda Siyasal Düşünüş. Ankara: SBF Yayınları.
Şenel, Alaeddin (1996). Siyasal Düşünceler Tarihi. Tarih öncesinde, İlkçağda, Ortaçağda ve Yeniçağda Toplum ve Siyasal Düşünüş. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Tuncay, Mete (der.) (2011). Batı’da Siyasal Düşünceler Tarihi. Eski ve Orta Çağlar. Seçilmiş Yazılar. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Değerlendirme şekli:
% 50 Ara Sınav (% 20 Sunum, % 20 sınav, % 10 katılım); % 50 Dönem Sonu Ödevi
Ders kodu, adı,
KYY-53204 Nüfus Çalışmaları ve Politikaları
Öz değerlendirme yılı ve saha ziyareti yılı için dersi veren öğretim üyeleri:
Doç. Dr. Sutay YAVUZ
Dersin ön şartları:
-
Genel Müfredata bağlı olarak dersin amaçları:
Dünya’da, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ve Türkiye’de;
nüfus artışı,
nüfus yapısı,
aile yapısı ve cinsiyet ilişkileri,
doğurganlık,
ölümlülük
göçlerde,
yaşanan değişimleri, neden ve sonuçlarını göz önüne alarak incelenmek.
Nüfus yapısı ve kompozisyonundaki değişmelere yönelik politikaları incelemek ve tartışmak.
Dersin Açıklaması:
Bu ders nüfusbilim ve nüfus çalışmaları alanlarına giriş niteliğinde bir derstir. Ders kapsamında ilk olarak nüfusbilimin temel kavramları, yaklaşımları ve kuramları işlenmektedir. İkinci olarak; günümüzde Dünya’da ve Türkiye’de nüfus yapısı, kompozisyonu dinamikleri ile ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel gelişmeler arasındaki ilişki ve etkileşimler ele alınmaktadır. Üçüncü olarak nüfus dinamiklerini etkileyeceği düşünülen nüfus politikaları incelenmektedir.
Bacci, M. (2009). Avrupa'da Nüfus Hareketleri. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Başar, E. (2013). Demografiye Giriş. Ankara: Gazi Kitapevi.
Erdoğan, M. (2015). Türkiye'ye Kitlesel Göçlerde Son ve Dev Dalga: Suriyeliler. M. Erdoğan, & A. Kaya (Dü). içinde İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
HUNEE. (2006). Türkiye'de Göç ve Yerinden Olmuş Nüfus Araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü.
HUNEE. (2010). Türkiye'nin Demografik Dönüşümü. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü.
HUNEE. (2010). Türkiye’de Doğurganlık, Üreme Sağlığı ve Yaşlılık. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü.
HUNEE. (2014). Türkiye Nüfus ve Sağlık Artaştırması 2013. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK, Ankara
İçduygu, A., Erder, S., & Gençkaya, Ö. (2014). Türkiye'nin Uluslararası Göç Politikaları, 1923-2023: Ulus-devlet Oluşumundan Ulus-Ötesi Dönüşümlere. İstanbul: Koç Üniversitesi Göç Araştırmaları Merkezi.
Ihlamur, S., & Öner, A. (2012). Küreselleşme Çağında Göç- Kavramlar, Tartışmalar. (S. G. Ihlamur, & A. Ş. Öner, Dü) İstanbul: İletişim Yayıncılık.
Kalkınma Bakanlığı. (2014). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) Göç Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: T.C. Kalkıma Bakanlığı.
Karpat, K. (2010). Osmanlı Nüfusu 1830-1914. İstanbul: Timaş Yayınları.
Kocaman, T. (2008). Türkiye'de iç göçler ve göç edenlerin nitelikleri. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
Şahin, S. (2012). Geçmişten Günümüze ve Gelecekte Nüfus Gerçeği. Ankara: Gazi Kitabevi.
Tansel, A., & Hoşgör, Ş. (2010). 2050'ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Eğitim, İşgücü, Sağlık ve Sosyal Güvenlik Sistemlerine Yansımalar. İstanbul: Türk Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA).
TÜİK. (2013). Nüfus ve Konut Araştırması. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu.
Üner, S. (1972). Nüfusbilim Sözlüğü. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları D-17.
Değerlendirme şekli:
Vize: Öğrenci ile birlikte belirlenen bir konu hakkında yazılacak bir rapor veya makale tarzı ödev
Final: Yazılı sınav
Ders kodu, adı,
KYY-53302 Toplumsal Değişme ve Modernleşme
Öz değerlendirme yılı ve saha ziyareti yılı için dersi veren öğretim üyeleri:
2015-2016 Öğretim Yılı I. Dönemi
Doç.Dr. Özgür Sarı
Dersin ön şartları:
Önşart bulunmamaktadır.
Genel Müfredata bağlı olarak dersin amaçları:
Toplumsal değişme ve modernleşmeye ilişkin temel teorik yaklaşımları öğrenmek ve Türkiye’nin toplumsal değişimini ve modernleşme sürecini bu teoriler ışığında analiz edebilmek
Dersin Açıklaması:
Toplumsal değişme ve modernleşmeye ilişkin temel teorik yaklaşımları öğrenmek ve Türkiye’nin toplumsal değişimini ve modernleşme sürecini bu teoriler ışığında analiz edebilmek
İşlenen başlıca konular:
Toplumsal değişmeyi açıklayan organizmacı, evrimci, diyalektik, yapısal-fonksiyonel, çatışmacı, grupsaş ve bireysel modeller; modernleşme ve bağımlılık kuramları, feodalite, sanayi toplumu, tüketim toplumu, küresel toplum ve yoksulluk
Okutulan tipik kitaplar ve diğer okumalar:
Emre KONGAR. 2008. Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği. İstanbul. Remzi Kitabevi.
Zafer CİRHİNLİOĞLU. 1999. Azgelişmişliğin Toplumsal Boyutu. Ankara. İmge Yayınevi.
Derse katılım (%10), ara sınav (%40) ve final (%50)
Ders kodu, adı, ve ECTS.
KYY-53401 ULUSLARARASI İLİŞKİLER
Öz değerlendirme yılı ve saha ziyareti yılı için dersi veren öğretim üyeleri:
Doç. Dr. Burak TANGÖR
Dersin ön şartları:
Yok
Genel Müfredata bağlı olarak dersin amaçları:
Uluslararası İlişkiler kuramlarıyla “gerçek dünya” arasındaki ilişkiyi anlamlandırmak.
Dersin Açıklaması:
Ders üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Uluslararası İlişkiler disiplinin genel çerçevesi çizildikten sonra Uluslararası İlişkiler kuramları 20. yüzyıl tarihiyle bağdaştırılarak açıklanacaktır. İkinci Bölümde ise, Uluslararası İlişkiler’in “güç”, “güvenlik”, “güçler dengesi”, “savaş”, “ulusal çıkar” vb. klasik kavramları tanımlanacaktır. Son bölümde ise 21. yüzyılda uluslararası ilişkilerin gündemini belirleyen küreselleşme, küresel yönetişim, kimlik politikaları, mevcut uluslararası düzen gibi olgular üzerinde tartışılacaktır.
İşlenen başlıca konular:
-Uluslararası İlişkiler Teorileri
- Temel kavramlar: “güç”, “güvenlik”, “güçler dengesi”, “savaş” vb.
