Dərs vəsaiti kimi tövsiyyə edilib. 3-cü nəşr Moskva: Akademik Layihə

Yardım modellərinin dəyişmə amilləri
Yardımın modellərinin inkişafına , cəmiyyətdə identiklik sisteminə təsir edən amilləri spontan , ictimai əsaslandırılmış amilləri aid etmək olar . Birinci amillər aclıq, epidemiyalar, miqrasiyalar kimi hadisələrlə əlaqəlidir.
Aclıq — ictimai identikliyin mexanizmlərinin dəyişikliyində ən əhəmiyyətli amildir. Sivilizasiyanın erkən mərhələlərində, həyat təminatının aşağı səviyyəsi zamanı aclıq ictimai stratlara ayrılmanın, əhalinin miqrasiyasının, demoqrafik depopulyasiyanın amili idi. Buna görə özünü qoruma üçün aclıq vaxtı bəşəriyyət öz növü kimi icmanın sağ qalmasının müxtəlif mexanizmlərini istehsal edirdi. Burada təkcə əhalinin təminatlı stratlarının daha az təminatlı stratları yedizdirmə sistemi deyil, aclıq dövründə qida məhsullarıyla təmin edən müəssisələrin yaradılması , həm də ictimai işləri və qiymət siyasətinin qanunvericiliklə nizama salmasına yönəldilmiş dövlət tədbirləri sistemi nəzərdə tutulur. İstehlak sistemindən əhalinin təcrid etməsiylə bağlı radikal tədbirlər rejimlər səviyyəsində həyata keçirilirdi: nasist Almaniyası, Polpota Ensari rejimi, Stalin idarəsi dövründə QULAQ rejmlərdə istehlak sistemindən əhalinin təcrid etməsiylə bağlı radikal tədbirlər də var idi. Bütün bu amillər identiklik sistemini , həmçinin yardım modellərinə təsir edən bölgü sistemini müəyyən edirdi.
Epidemiyalar daha kiçik ölçüdə cəmiyyətin stratlara ayrılmasını dəyişdirmirdi. Onlar identikləşdirmə modellərinin məzmununa təsir edirdilər. Necə ki, aclıq, epidemiyalar depopulyasiyaya gətirirdi. Onlar cəmiyyəti öz məhsuldar fəaliyyətini qiymətləndirməyə və ətrafdakılara daha çox tənqidi yanaşmağa məcbur etdi. Epidemiyalar mədəniyyət kodlarını dəyişdirirdi, qorxuların arxetipləri əsasında identikliyin yeni sistemlərini formalaşdırırdı.
Arxetip qorxuları qiymətli tarixi ideoloqemin təkrar qiymətləndirilməsinə təsir edirdi: belə ki, məsələn, yoxsullar, əlillər, səyahlar, rahiblər orta əsrlər Avropa cəmiyyətində epidemiyaların girovu idilər. Bu sosial qruplarda cəmiyyət bütün bədbəxtlikləri gördü, buna görə icma təcrid etmə ölçülərindən onların məhv etmə ölçülərinə keçirdi. Pandemik vəziyyətlərdə identiklik amili kimi sosial radikalizm ictimai nəzarət rolunda çıxış edirdi.