2. Sosial iş təcrübəsinin institutlaşması
Təkamül prosesində bəşəriyyət qrup davranışının müxtəlif modellərini istehsal edirdi, kollektiv tarixi təcrübə sistemi vasitəsilə translyasiya edilən normalar və dəyərlər nəticədə bərkidilirdi. Güman etmək olar ki, ümumilikdə identikliyin saxlanılmasının mexanizmləri özündə yalnız inteqrasiyanın elementlərini daşımırdı, həm də "kollektiv yaddaş" xüsusiyyətlərinə malik idi, hansı ki, onlarda sosiomədəni miflər, həmçinin müxtəlif etnoslarda saxlanan "kollektiv qorxular"daşlaşır. Peşəkar fəaliyyət kimi sosial iş etnik, dini, sinif, dövlət dəstəyinin sistemi vasitəsilə nəsil dəstəyinin ən qədim formalarından təkamül aldı. Sosiumda əmək bölgüsü mərhələsində nəhayət o qanuni peşəyə çevrilmək kimi bir inkişafa nail oldu. Şərti olaraq fərz etmək olar ki, sosial iş dünya tarixində öz inkişafında dörd mərhələdən keçdi:
1 mərhələ — qan qohumu identikliyinin saxlanılmasıdır. Nəsil normaları, dəyərləri icma bütövlüyünün mexanizmi olduğu bəşər inkişafının ən qədim dövrü. Ailə, nəsil bütövlüyün ən əhəmiyyətli lazımlı nüvəsidir. Nəsil modeli qan qohumu identikliyinin qiymətli ustanovkalarına əsaslanaraq yardım və qarşılıqlı yardımın mexanizmlərini istehsal edirdi.
Qarşılıqlı yardım — qarşıda duran problemlərə yönəldilmiş bir-birinə yardım etməyi nəzərdə tutan insanların səyidir.
2. mərhələ - etnik identikliyin saxlanılmasıdır.
Protodövlətin formalaşdığı antik dövrdə, identikliyin öz institutları formalaşır. İdentikliyin mexanizmləri yalnız " qan qardaşları arasında " deyil, artıq daha çox fratriyalar, müxtəlif qəbilə qardaşları arasında yayılmağa başladığnı müşahidə etmək olar. İdentikliyin mexanizmləri burada müxtəlif formalar vasitəsilə görünür: spartalılarda və lakedomiyanlarda birgə yemək, bayramlar institutu, hansı ki, onlara mənəvi və maddi dəyərlərin yenidən paylaşdırılmasının kollektiv institutu kimi baxılırdı. İdentikliyin mexanizmləri yalnız bölgü və dövlət nəzarətinin mexanizmləri vasitəsilə ictimai dəyərlərin möhkəmləndirilməsi istiqamətinə malik deyil, eyni zamanda, maddi dəyərlərin, həmçinin dotasiyaların yenidən paylaşdırılmasının mexanizmlərini də nəzərdə tutur. Bayram münasibəti ilə azad vətəndaşlara, pul, çörək, yağ paylama ənənəsi var idi. Yunanıstanda və Romada liturqiyalar arasında belə ənənə bu cəhətdən tipikdir. Yardım və qanunvericilik sistemi azad vətəndaşların dəstəyinə yönəldilmişdir .
Dostları ilə paylaş: |