Disk daşıyıcıları .Maqnit yaddaş qurğuları. Operativ yaddaş. Yaddaşların təsnifatı .
P.Məftun
Kompüterlərdə böyük həcmli məlumatları saxlamaq üçün əsasən maqnit daşıyıcılardan istifadə olunur. Maqnit daşıyıcılarından ən çox geniş yayılmışı maqnit disklərdir. Maqnit diskləri alüminiumdan və yaxud da plastmas lövhələrdən və onların üzəri peromaqnit təbəqələrindən təşkil olunur. Bu cür qurğularda məlumat dairəvi lövhəciklər üzərində müəyyən cığır boyunca maqintləşdirmə əsasında uzun müddətli saxlana bilir. Maqnit diskləri əsasən ölçülərinə və tutumuna görə bir-birindən fərqlənirlər. Bundan başqa lövhələrin mobil(daşına bilən) və bərkidilmiş halına görə də maqnit diski bir-birindən fərqlənirlər. Mobil disklərə nümunə olaraq _________ diskləri göstərmək olar.Sərt disklər adətən mərkəzi tərpənməz oxa bərkidilmiş bir neçə paralel lövhələrdən təşkil olunur. Diskdəki hər bir lövhə mərkəzdən müəyyən qədər məsafədən başlayaraq kənara doğru aralarında müəyyən məsafələr olmaqla konsentrik çevrələrə bölünür. Çevrələrdən 2 ardıcılının arasında qalan hissə ağırlar(track) adlanır. Bundan əlavə bu lövhələr müəyyən sayda hissələrə bölünürlər və bu hissələrdən ___ğırlarla kəsişmə hissəsi sektor aadlanır. Bir neçə ardıcıl götürülmüş sektor birlikdə klaster adlanır. Eyni bir çığır sərt diskdəki bütün lövhələr üzrə götürüldüyü hal isə slinder adlanır.Sərt disklərdə hər bir sektora yazılmış məlumatların uzunluğu 256,512 və yaxud 1024 baytdan ibarət olur və diskdəki bütün sektorlar üzrə yazılan məlumatların uzunluqları sabitdir.Disklərdə ən kiçik ölçü vahidi vektordur. Disklərin mərkəzinə yaxın yerləşən cığırın başlanğıc sektoru sıfır ədədi ilə nömrələnir və bu sektora boot sector və ya master sector deyilir. Bu sektorda diski aşağı səviyyəli formatlaşdırma zamanı diskin neçə sektora neçə cığıra bölünməsi haqqındakı məlumatlar və hər sektora neçə bayt informasiya yazılacağı haqqındakı məlumat. Diskə ilk dəfə prosessora müraciət olunarkən diskdən avtomatik məlumatların yüklənməsi üçün olan ümumi proqramı da bu hissədə yerləşdirilir.
Kompüterlərdə böyük həcmli məlumatları saxlamaq üçün əsasən maqnit daşıyıcılardan istifadə olunur. Maqnit daşıyıcılarından ən çox geniş yayılmışı maqnit disklərdir. Maqnit diskləri alüminiumdan və yaxud da plastmas lövhələrdən və onların üzəri peromaqnit təbəqələrindən təşkil olunur. Bu cür qurğularda məlumat dairəvi lövhəciklər üzərində müəyyən cığır boyunca maqintləşdirmə əsasında uzun müddətli saxlana bilir. Maqnit diskləri əsasən ölçülərinə və tutumuna görə bir-birindən fərqlənirlər. Bundan başqa lövhələrin mobil(daşına bilən) və bərkidilmiş halına görə də maqnit diski bir-birindən fərqlənirlər. Mobil disklərə nümunə olaraq _________ diskləri göstərmək olar.Sərt disklər adətən mərkəzi tərpənməz oxa bərkidilmiş bir neçə paralel lövhələrdən təşkil olunur. Diskdəki hər bir lövhə mərkəzdən müəyyən qədər məsafədən başlayaraq kənara doğru aralarında müəyyən məsafələr olmaqla konsentrik çevrələrə bölünür. Çevrələrdən 2 ardıcılının arasında qalan hissə ağırlar(track) adlanır. Bundan əlavə bu lövhələr müəyyən sayda hissələrə bölünürlər və bu hissələrdən ___ğırlarla kəsişmə hissəsi sektor aadlanır. Bir neçə ardıcıl götürülmüş sektor birlikdə klaster adlanır. Eyni bir çığır sərt diskdəki bütün lövhələr üzrə götürüldüyü hal isə slinder adlanır.Sərt disklərdə hər bir sektora yazılmış məlumatların uzunluğu 256,512 və yaxud 1024 baytdan ibarət olur və diskdəki bütün sektorlar üzrə yazılan məlumatların uzunluqları sabitdir.Disklərdə ən kiçik ölçü vahidi vektordur. Disklərin mərkəzinə yaxın yerləşən cığırın başlanğıc sektoru sıfır ədədi ilə nömrələnir və bu sektora boot sector və ya master sector deyilir. Bu sektorda diski aşağı səviyyəli formatlaşdırma zamanı diskin neçə sektora neçə cığıra bölünməsi haqqındakı məlumatlar və hər sektora neçə bayt informasiya yazılacağı haqqındakı məlumat. Diskə ilk dəfə prosessora müraciət olunarkən diskdən avtomatik məlumatların yüklənməsi üçün olan ümumi proqramı da bu hissədə yerləşdirilir.