Disk daşıyıcıları. Maqnit yaddaş qurğuları. Operativ yaddaş. Yaddaşların təsnifatı

Keş yaddaş prossessorla əsas yaddaş arasında yerləşən kiçik tutuma və yüksək işləmə sürətinə malik yaddaşdır. Əməli yaddaşa müraciəti sürətləndirmək, komputerin məhsuldarlığını artırmaq üçün keş yaddaşdan istifadə olunur.Bütün əsas yaddaşın sürətlə işləyən keş yaddaş kimi hazırlanması texneloji cəhətdən çox baha başa gəlir. Odur ki iqtisadi cəhətdən kiçik tutuma malik yaddaş sahəsinin sürətinin artırılması daha əlverişlidir.Komputerin yaddaşına müraciət zamanı verilənlət keş yaddaşdan axtarırlar. Əgər axtarılan məlumat keş yaddaşda varsa o keş yaddaşdan ,yoxdursa , həmin məlumatı özündə saxlayan hissə operativ yaddaşdakı məlumatla əvəzlənir.Adətən keş yaddaşa müraciət vaxtı 50-60 nsan olur. Keş yaddaşın məlumat tutumu 128-1024 kb qədər olur.

Keş yaddaş

Məlumdur ki, ən kiçik informasiya vahidi kimi bitdən istifadə olunur.Lakin hesablayıcı maşınlarda 1 bitlə deyil Müəyyən sayda bitlərin qrupundan istifadə etməklə hesablayıcı maşınların yaddaşları ünvanlaşdırılırlar.HM-larının yaddaşlarını ünvanlaşdırmaq üçün ən kiçik ölçü vahidi kimi 8 bitdən ibarət olan bayt ölçü vahidindən istifadə olunur.Aydındır ki, komputerin yaddaşı əgər N sayda bizdən ibarətdirsə,bu halda ölçü vahidi kimi əgər bizdən istifadə olunandırsa,ünvanlaşdırıla bilən sahə 2N sayda ola bilər. Aydındır ki, digər tərəfdən komputerlərin yaddaşını artırdıqca ünvanlaşdırma üçün istifadə olunan ünvan şinindən istifadə olunan bizlərin sayını da artırmaq tələb olunur . Əgər ünvan şinində 3 bitdən istifadə oluna biləndirsə,bu halda ünvanlaşdırıla bilən yaddaş sahəsi 23=8 ədəd ola bilər. Lakin komputer yaddaşında ünvanlamaq üçün baytlardan istifadə edildikdə isə əvvəlki hala nisbətən artıq 8 bit operativ yaddaş sahəsinə deyil,8 baytlıq(8*8=64 bitlik) yaddaş sahəsini ünvanlaya bilirik. Eyni qayda ilə 4 baytlıq yaddaş sahəsini ölçmək üçün özü anlayışından istifadə etsək,bu halda ünvanlana bilən yaddaş sahəsi 8 söz (8*4*8 bit) qədər olur.Bundan başqa EHM da 2 maşın sözünü (8 baytı) 1 qrup halında götürsək 2 qat maşın sözü anlayışından istifadə edirlər.HM-larda istifadə olunan aşağı səviyyəli proqramlaşdırma dillərində əsasən ünvanlaşdırma üçün bayt söz ikiqat söz kimi ölçü vahidlərindən istifadə edirlər.