Karar Destek Sistemleri
|
Uzman Sistemler
|
Amaç
|
İnsanın karar vermesine yardım
|
İnsana danışmanlık yapar ve onun yerine geçer
|
Karar Veren
|
İnsan ve/veya sistem
|
Sistem
|
Temel İşlev
|
Karar verme
|
Uzmanlığa geçiş (İnsan-Makine-İnsan ve Öneri oluşturma)
|
Temel Yön
|
İnsan eğilimini makineye aktarma
|
Makinenin eğilimini insana aktarma
|
Desteğin Yapısı
|
Kişisel, grupsal ve kurumsal
|
Kişisel ve grupsal
|
İşletim Yöntemi
|
Sayısal
|
Sembolik
|
Sorun Alanı Niteliği
|
Karmaşık, tümleşik geniş
|
Dar alan
|
Sorun Tipi
|
Kendine özgü, eşsiz
|
Tekrar eden
|
Veritabanının İçeriği
|
Soruna yönelik bilgi
|
Usule ve soruna yönelik bilgi
|
Muhakeme Yeteneği
|
Yok
|
Var, sınırlı
|
Açıklama Yeteneği
|
Sınırlı
|
Var
|
Karar verme sürecinde, yöneticilerin bilgisayar kullanması, bilgi işlem çalışanlarının genelde gerçekleşmeyen rüyasıdır. Ancak tablo-işleyiciler (spreadsheet) gibi mikro-bilgisayara dayalı bazı yazılımlar yöneticiler tarafından tutulmuş ve geniş bir kullanım alanı bulmuştur.
Bu yazılımlar nasıl yaygınlaşmıştır? Bu sorunun cevabı, büyük bilgisayarlarda kullanılan yazılımlar kadar güçlü olmamalarına rağmen adı geçen yazılımlarda kullanılan kullanıcı arabirimleridir (interfaces).
Kullanıcı arabirimleri kavramı, kullanıcı ile yazılım arasındaki iletişimin tüm öğelerini kapsar (ergonomi, psikoloji, verimlilik vb. etmenler) ve bu konu yazılım üreticileri ve araştırmacılar için önemli bir yer tutar.
Kullanıcı arabirimleri incelenirken dört ana kullanıcı grubu tipi ortaya çıkar. Bunlar tasarımcılar, sistemciler, ara kullanıcılar ve yöneticilerdir.
-
Tasarımcılar: genel veya özel amaçlı yazılımları tasarlayıp hazırlayanlar,
-
Sistemciler: yönetim bilişim veya karar destek sistem yazılımlarını kullanıp veri tabanları ve değişik modeller hazırlayan kullanıcı şirket içi teknik kişiler,
-
Ara kullanıcı: yöneticilerin karar verme mekanizmalarını desteklemek amacıyla bilgi alış-verişi ve üretim yapan kişiler,
-
Yöneticiler: karar vericiler, karar destek ve yönetim bilişim sistemlerini kullanması gereken kişilerdir.
Ancak, sistemci, ara kullanıcı, yönetici genelde aynı kişi olduğundan, bu gruba karşı en önemli rolü oynayan tasarımcının yaklaşımını yönlendirmek daha uygun olur. Kullanıcı grup içindeki fark, bu kişilerin değişik seviyelerde yazılımı kullanma ve uygulama (neyi, nasıl yapmalı) bilgileri olmasıdır.
Dostları ilə paylaş: |
