dikkuyruk, Anseriformes takımının Anati- dae familyasının Oxyurini oymağından, kısa kanatlı, küçük ve tombul gövdeli birçok ördek türünün ortak adı. Adlarını, uzun ve yukarı doğru kalkık kuyruk tüylerinden alan bu kuşların birçok türünde, aslında soluk renkli olan erkekler çiftleşme mevsimine girerken parlak kızılımsı tüylerle beze- nir, gagası da parlak mavi bir renk alır. Dişiler, yüzlerinde bir ya da iki renk şeridi olan tek renkli kuşlardır. Dikkuyruk, suyun altında yiyecek ararken özelleşmiş kuyruk teleklerini dümen gibi kullanır. Karaya ender olarak çıkar ve ördeklerin çoğu gibi su üstünde uyur. Erkeklerin yemek borusu genişleyip daralabilir; ayrıca boynunda bir hava kesesi vardır. Gürültülü ve gösterişli kur yapma davranışları sırasında bu keseyi şişirerek, bazı türlerde kesenin üstüne vurarak ses çıkarır. Dikkuyruklar genellikle bataklıklarda, kamıştan yapılmış sağlam yuvalar kurarlar. Dişi, her üreme mevsiminde, kabuğu pürtüklü ve öbür ördeklerinkin- den daha büyük olan ortalama 4-5 yumurta bırakır. Erkek dikkuyruk, öbür ördeklerde pek rastlanmayan bir davranışla, yavruların bakımına yardımcı olur.
Türlerin çoğu güney yarıkürenin sıcak ve ılıman bölgelerinde, genellikle de tatlı sularda yaşar. Avrupa'ya özgü tek tür, Akdeniz'den Türkistan'a kadar dağılmış olan bayağı dikkuyruktur (Oxyura leucocepha- la). Örta Anadolu'nun bazı sulak yerlerinde üreyen ve kışı Göller Yöresi'nde geçiren bu türün erkeklerinin gövdesi kahverengi, başı ak, tepesi ve ensesi kara şeritlidir. Afrika' nın doğusunda görülen O. macçoa ile Avustralya'da görülen O. australis'm gövdeleri kızılımsı, başlan karadır. O. jamaicensis Kuzey Amerika'da geniş bir dağılım gösterir. Hint Adaları ile Amerika'nın tropik bölgelerinde yaşayan O. dominica'da, erkeklerin karnı ak, üst bölümleri tümüyle kızılımsı, yüzü karadır. Biziura lobata Avustralya'nın güneyi ile Tasmanya'da, He- teronetta atricapilla ise Güney Amerika'nın güneyinde yaşar.
Dostları ilə paylaş: |