Dış lastik bak lastik

dikkuyruk ötleğen, Sylviidae familyasının Prinia cinsini oluşturan, Eskidünya'da dağılmış iri kuşların ortak adı. Uzunlukları 10-15 cm, tüyleri öbür ötleğenlerin çoğu- nunkinden daha nakışlı, kuyrukları da çok

Dikkuyruk ötleğenlerden Prinia subflava

R.M. Bloomfield - Ardea Photographics

uzundur. Genellikle yapraklardan ustaca ördükleri kese biçimindeki yuvalarını ağaçların dallarına asar ya da uzun otların ucuna tuttururlar.

Kuyrukaltı tüyleri enine ak ve beyaz şeritli, sırtı boyuna çizgili olan bayağı dikkuyruk ötleğen (P. gracilis) Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu'nun yerli türüdür. P. subflava Afrika'da, Sahra'nın güneyindeki bölgelerde ve Bangladeş'ten Çinhindi'ne kadar uzanan yerlerde sık çalılıklar arasında yaşar. Kara göğüslü P. flavicans Afrika'nın güneyinde, boz renkli P. socialis ise Hindistan'da çok yaygın olan türlerdendir.

diklorobenzen, organik halojen bileşikleri

ailesinden, üç izometrik maddenin ortak adı. Benzenin ya da klorobenzenin demir III klorür eşliğinde klorlanmasıyla üretilen izomerlerinin üçü de renksiz, sudan ağır olan ve suda çözünmeyen bileşiklerdir. Benzenin, demir III klorür eşliğinde klorla tepkimeye girmesi sonucunda, hidrojen atomlarının yerini klor atomları alır. Tepkimenin ilk ürünü klorobenzendir (CğHsCI); klorlama işlemi sürdürüldüğünde orto ve para- diklorobenzen (C6H4CI2) ile çok az miktarda meta izomer oluşur. Orto ve para izomerler, ayrımsal dondurma işlemiyle birbirinden ayrılabilir; karışımın soğutulması sırasında para izomer kristalleştiği için, sıvı halde kalan orto izomer süzülerek alınır. Meta-diklorobenzen ise, öbür izomerlerin basınç altında aluminyum klorürle birlikte ısıtılmasıyla üretilir. Klorlama işlemi, ortamda demir III klorür ya da benzeri bir katalizör bulunmaksızın bol ışıkta gerçekleştirilirse, tepkime sonucunda klorobenzen ya da poliklorobenzenler yerine heksakloro- sikloheksan(*) elde edilir.

Orto- ya da 1,2-diklorobenzen, çözücü ve böcek ilacı olarak ayrıca başka kimyasal maddelerin, özellikle boyarmadde sanayi- sindeki ara ürünlerin üretiminde kullanılan akıcı bir sıvıdır. Meta- ya da 1,3-dikloroben- zen de sıvı halde bulunur; Para- ya da 1,4-diklorobenzen ise, kokusu kâfura benzeyen ve güvelere karşı kullanılan, kristal yapılı bir katıdır? Diklorobenzenlerin en kolay ayrılabilen para izomeri ilk kez 1864'te, orto ve meta izomerleri ise ancak 1875'te tanımlanabilmiştir.

diklorodifeniltrikloroetan bak. DDT