Dış lastik bak lastik
Yüklə 2,3 Mb.
|
| Dino, Abidin (d. 23 Mart 1913, İstanbul - ö. 7 Aralık 1993, Paris), çağdaş Türk resim sanatının öncülerinden ressam.
Çocukluğu İsviçre ve Fransa'da geçti. 1925'te ailesiyle birlikte İstanbul'a gitti. Resme karşı beslediği ilgi nedeniyle Robert Kolej'deki ortaöğrenimini yarıda bırakarak Dino
yalnızca resim ve karikatürle uğraşmayı seçti. Aynı yıllarda başladığı edebiyat çalış malarını bütün sanat yaşamı boyunca sür dürdü İlk karikatür ve desenleri, 1930'da Yarın gazetesinde, ilk yazıları 1931'de. Fik ret Adil'in çıkardığı Artist dergisinde ya yımlandı. Dino, bu arada Nâzım Hikmet'in Sesini Kaybeden Şehir (1931) ve Bir Ölü Evi (1932) adlı kitaplarının kapak ve iç resimle rim gerçekleştirdi. Bu dönem yapıtlarında geleneksel halk sanatlarından ve hat sana tından yola çıkarak çağdaş bir yorum getiri yordu. Dino 1933'te D Grubu'nun kurulmasında çalıştı. Atatürk'ün isteği ile 1934'te sinema Âbidin Dino'nun "Er sergisinde yer aian bir çizimi, 1984 Galeri Nev
öğrenimi yapmak üzere Leningrad'a (bu gün Petersburg) gönderildi. Lenfilm stüd- yolannda Cumhuriyet'in 10. yılında Türkiye' nin Kalbi Ankara filmini gerçekleştiren yönetmen Sergey Yutkeviç'le çalıştı. 1937'ye değin Leningrad, Moskova, Kiev ve Odessa'da Madenciler adlı bir filmin çeki mini gerçekleştirdi. Sinemayla ilgisini daha sonra da sürdürecek ve 1966 Dünya Kupası' nı anlatan Goal (Altın Goller) adlı filmi çekecekti. Dino 1937'de Londra ve Paris'e gitti. Paris'te Gertrude Stein, Tristan Tzara ve Pablo Picasso gibi önde gelen sanatçılarla tanıştı. 1938'de Türkiye'ye döndükten sonra İstanbul'da liman işçilerinin resimlerini çiz di ve 1939'da Avni Arbaş. Selim Turan. Nuri İyem gibi sonradan Yeniler adıyla anılacak bir grup ressamla birlikte Liman Sergisi'ni düzenledi Ses, Yeni Ses. Yeni Edebiyat, Servetifünun-Uyanış ve Yeni. Adam dergilerinde çıkan yazı ve çizimleriyle yeni bir gerçekçilik kavramı üstünde durdu. Gene aynı yıl Nevv York Dünya Fuarı ndaki Türk Pavyonu'nun dekorasyonunu yaptı 1940-41'de kardeşi Arif Dino'yla birlikte estetikle siyasetin, soyutla somutun çelişki ve bağlarını araştırarak II. Dünya Sava- şı'ndan esinlenen büyük boyutlu desenler gerçekleştirdiler. Dino 1941'de İstanbul sı kıyönetim komutanlığınca önce Mecitözü' ne sonra da Adana'ya sürgüne gönderildi. 1945'e değin bir yandan Adana'daki Türk Sözü gazetesinde çalışırken, bir yandan da yöre insanlarının yaşamını, acı ve sevinçle rini yalın ve şiirsel bir anlatım ve toplumsal gerçekçi bir eğilimle yansıttı İlk heykel çalışmalarına da orada başladı (1942). Bu arada yazdığı Kel (1944) adlı oyunu yayım landıktan hemen sonra toplatıldı. 1951'de kökü eski Anadolu uygarlıklarına dayanan geleneksel anlayıştan esinlenerek seramik çalışmaları yaptı 1952'de Paris'e giderek orada yerleşti. 1954'ten başlayarak sekiz yıl boyunca Paris'teki Salon de Mai (Mayıs Salonu) sergilerine katıldı. 1955'te "İşkenceler" ve "Atom Korkusu" konulu destansı resimlerini sergiledi. Bu dönemde "acı çeken insan" teması dışında "eller"e yöneldi. Daha sonralan gerçekleştirdiği "arkaik" anlayıştaki iri gözlü, cepheden betimlenmiş, ayrıntılardan arınmış figür heykelcikleri, el desenlerinin soyutlanmış kütlelere dönüştürülmesi gibiydi. Dino Paris'teki yaşamı boyunca Türk kül türüyle bağlantısını hiçbir zaman koparma dan ve Avrupa'daki güncel sanat gelişmele rini, yeni eğilimleri izleyerek özgün bir çizgi oluşturdu. 1940'larda Ses dergisi ıçm ger çekleştirdiği çini mürekkepli çizımierındeki anlatımcı çizgi ustalığı, sonralan Pertev Naili Boratav'ın Türk Masalları (1953). Nâzım Hikmet'in Kuvayı Milliye Destanı 1968) ve Yaşar Kemal'in Deniz Küstü 1979) adlı kitaplarının resimlerinde iiüstra- tif bir niteliğe büründü. Dino, Türkiye'deki ilk kişisel sergisini 1969'da açtı. Sonraki yıllarda kişisel sergi açmayı sürdürdüğü gibi karma sergilere de katıldı. Bu arada Fikret Mualla (1980, Ara Güler ile birlikte), kendi desenlerini içeren El (1984), kardeşi Arif Dino'nun resim ve desenlerini içeren Yüz (1985, Rasih Nuri İleri ile birlikte) ve şiirlerini içeren Çok Yaşasın Ölüler (1985, Rasih Nuri İleri ile birlikte), gene kendi desenlerini içeren Bu Dünya (1986, Ferit Edgü ile birlikte), Antibes Resimleri ve Pencereler, Açılar
Resimleri ABD'den SSCB'ye kadar çeşitii ülkelerdeki resmî ve özel koleksiyonlarda ve müzelerde bulunan Dino 1979'da Fran- sa'dakı Görsel Sanatlar Ulusal Bırliği'nin (UNAP) onur başkanlığına seçilmiştir Yüklə 2,3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|