Dış lastik bak lastik



Yüklə 2,3 Mb.
səhifə263/324
tarix03.01.2022
ölçüsü2,3 Mb.
#48986
1   ...   259   260   261   262   263   264   265   266   ...   324
Direniş Hareketi, II. Dünya Savaşı sırasında Alman işgali altındaki Avrupa ülkelerinde Nazi egemenliğine karşı direnen çeşitli yeraltı örgütlerine verilen ad. Alman işgaline karşı direniş, ülkeler arasında birleşik tek bir harekete dönüşmemiş, kimi ülkelerde de birden çok direnişçi grup tarafından sürdürülmüştür. Direniş hareketlerine katılanların sayısı tam olarak bilinmemektedir, ama partizan ve gerilla güçlerinin yanı sıra siviller de bu hareketlerde yer almıştır. Direnişçiler, gizli gazete çıkarmaktan, Yahudilerin ve düşman toprakları üzerinde düşürülen Müttefik uçaklarının pilotlarının kaçışlarına yardımcı olmaya, sabotaj eylemlerine, Alman devriyelerine baskın düzenlemeye ve Müttefiklere bilgi aktarmaya kadar uzanan çok çeşitli eylemlerde bulunmuştur.

II. Dünya Savaşı sırasında ortaya çıkan çok sayıda direnişçi grup Nazilere karşı olduğu kadar kimi zaman birbirleriyle de savaştılar. Bazı ülkelerde komünist ve komünist olmayan direniş grupları kesin biçimde ayrılmıştı. Başlangıçta pasifist bir çizgi izleyen komünistler, Haziran 1941'de Hitler SSCB'yi işgal ettikten sonra, yeraltı gruplarına katıldılar ve bazı bölgelerde egemen oldular. Yugoslavya'da Dragoljub Mihajlovic önderliğindeki Sırp milliyetçisi Çetniklerle, Tito'nun önderliğindeki Komünist Partizanlar, Almanlarla olduğu kadar birbirleriyle de savaştılar. Yunanistan' da ise biri milliyetçi (EDES; Yunan Demokratik Ulusal Ordusu), öbürü komünist (EAM-ELAS; Ulusal Kurtuluş Cephesi- Ulusal Halk Kurtuluş Ordusu) iki büyük hareket, yalnızca bir kez, 1942'de bir demiryolu köprüsünü havaya uçurarak, önemli bir askeri harekâtta işbirliği yapabildiler. Savaşın sonlarında, SSCB'nin, Londra'daki sürgün hükümetine karşı geçici hükümeti desteklediği Polonya'da da benzer bir bölünme vardı. Almanların başlangıçta kurtarıcı olarak karşılandığı Ukrayna'da, Hitler' in Slav kökenli halkları aşağı ırk olarak görmesi sonucunda ulusal direniş hareketi örgütlendi. Hareket yalnızca Almanlara karşı değil, aynı zamanda Sovyetler'in Almanların Doğu Cephesi'ne giden uzun ikmal hatlarını kesmek için örgütledikleri Partizanlara ve Kızıl Ordu'ya karşı da savaştı.

Belçika'da komünistlerin egemenliğindeki güçlü hareketin karşısında eski subaylardan oluşan bir grup vardı. Öte yandan Norveç ve Danimarka'daki başlıca direniş örgütleri ise sürgündeki krallık hükümetleriyle yakın ilişki içindeydiler. 1943'te Almanların yasal Danimarka hükümetini görevden uzaklaştırması sonucunda, direniş grupları birleşik bir konsey kurdu. Konsey, ertesi kış Alman birliklerinin Norveç'ten çekilmesiyle birlikte önemli ölçüde müdahale olanağı elde etti. Fransa'nın işgal altındaki kuzey bölgelerinde komünistlerin direniş hareketine egemen olmalarına karşın, hem kuzeyde, hem de kukla Vichy Hükümeti'nin yönetimi altındaki güney bölgelerinde eski subaylardan, sosyalistlerden, işçi önderlerinden ve aydınlardan oluşan gruplar da vardı. 1943'te merkezî eşgüdümü sağlamak üzere gizli Ulusal Direniş Konseyi kuruldu. Ertesi yılın başlarında, gizlendikleri yerlerden ötürü maqui'ler (maki) adı verilen çeşitli savaşçı güçler Fransız İç Güçleri (FFİ) adı altında resmen birleştiler. Birçok direniş grubu, savaş sırasında Avrupa'da Almanlara karşı yıkıcı etkinliklerden sorumlu İngiliz Özel Harekât Organı ile ilişki içindeydi. İngilizlerle Amerikalılar, Mihver Devletleri'nin egemenliği altındaki topraklarda direnişçileri, silah sağlayarak ve uçaklarla havadan yiyecek atarak destekliyorlardı. Müttefiklerin 6 Haziran 1944'teki Normandiya Çıkarması'nın ardından FFI yaygın bir harekâta girişti ve ağustosta Paris'teki ayaklanmaya katıldı. Öteki Kuzey Avrupa ülkelerindeki direniş grupları da Müttefik ordularını desteklemek için askeri eylemlere giriştiler.


Yüklə 2,3 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   259   260   261   262   263   264   265   266   ...   324




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin