Dillon, Johıı (d. 4 Eylül 1851, Blackrock, Dublin, İrlanda - ö. 4 Ağustos 1927, Londra, İngiltere), İrlanda Milliyetçi Parti- si'nin Yönetsel Özerklik Yasası'nın kabul edilmesi için verdiği parlamenter mücade-
John Dillon, 1890
Myles Dillon
lenin önderlerinden. 1880'lerde sıkı bir işbirliği yaptığı ünlü İrlanda milliyetçisi Charles Stewart Parneli'le, adının bir boşanma davasına karışmasından sonra ilişkilerini kesmiştir.
İrlandalı yurtsever John Blake Dillan'ın (1816-66) oğluydu. 1880-83 ve 1885-1918 arasında İngiliz Avam Kamarası'nda yer aldı. Adil toprak kirası, sabit kira süresi ve İrlanda topraklarının serbestçe alınıp satıla- bilmesini savunan İrlanda Toprak Birli- ği'nde sürdürdüğü çalışmaları nedeniyle, Mayıs 1881-Mayıs 1882 arasında iki kez hapsedildi. Ekim 1881'den sonra Dublin'deki Kilmainham Hapishanesinde Parnell ile birlikte yattı. İngiltere'de oturan toprak sahiplerinin, İrlanda'daki topraklarında uyguladıkları yüksek kira bedellerine karşı bir "kampanya planı" hazırlayan William O'Brien'a yardiım ettiği gerekçesiyle 1888'de yeniden tutuklandı ve altı ay hapiste kaldı.
Parnell'in adı 1890'da Albay William Henry O'Shea'nın boşanma davasına karıştığında, Dillon ve Ö'Brien, bu olaydan sonra parti önderi olarak kalmasının yanlış olacağı düşüncesiyle, başlangıçta Parnell'e verdikleri desteği çektiler. Bunun üzerine parti ikiye bölündü ve çoğunlukta olan Parnell'in muhalifleri İrlanda Milliyetçi Fe- derasyonu'nu kurdular. 1896'da örgütün başkanlığına getirilen Dillon, 1900'de Parnell'in yandaşı olarak tanınan John Red- mond'un önderliğinde tek bir partide birleşmeyi kabul etti.
Arthur James Balfour başkanlığındaki Muhafazakâr hükümetin (1902-05) yürürlüğe koyduğu reformların "özerklik isteklerini yumuşaklıkla yatıştırma" amacını taşıdığı kanısına varan Dillon, 1905 seçimlerinde İrlandalı seçmenleri Liberal Parti'nin adaylarına oy vermeye çağırdı; Liberallerin iktidara gelmesinden sonra da onların reform programını destekledi. I. Dünya Savaşı sırasında- İrlandalıların askere alınmasına şiddetle karşı çıktı; bu karşı çıkışın temelinde hem bu uygulamanın daha milliyetçi bir çizgi izleyen Sinn Fein'in (İşçi Partisi) propagandasına güç katacağı kaygısı, hem de Britanya İmparatorluğu'nun çıkarlarının her zaman İrlandalıların çıkarlarıyla çakışmadığı düşüncesi yatıyordu. 1916'da Dublin'de patlak veren Paskalya Ayaklanmasından sonra, uygulanan sert yöntemlere karşı çıktı ve Avam Kamarası'nda İrlandalı ayaklanmacıları savunan ateşli bir konuşma yaptı.
İrlanda'nın savaşta yer alıp almaması konusunda görüş ayrılığına düştüğü Red- mond'un ölümü (6 Mart 1918) üzerine, Milliyetçi Parti'nin önderliğini üstlendi. Ama partisi halk arasındaki gücünü yitirmiş olduğundan, Sinn Fein Kasım 1918 seçimlerini kolayca kazandı. Avam Kamarası'ndaki sandalyesini daha sonra İrlanda cumhurbaşkanı olan Eamon De Valera'ya kaptırınca, siyasetten çekildi.
Dostları ilə paylaş: |