Een uitgave van de Heemkundekring m m. V de Gemeente Schijndel 2003

Nieuwe HEIDE

Een perceel bouwland genaamd de Nieuwe Hide 1903 B 2430 (HB 1375 fol.137a). Bij herleiding blijkt het volgende: B 2430 = B 2295.

Nieuw duidt hier op recent aangekocht en ontgonnen.

Oude HEIDE

Oude Heide C 3049 = C 39. De percelen C 3050 en 3051 blijken ‘getrokken te zijn’ uit C 426.
Voorste HEIDE

Zeven percelen teulland naast en aan elkaar gelegen in Liesent genaamt de Voorste Heij 1795 (RA 179); de Voorste Hei in de Borne 1816 (GA 141); vijf percelen bouwland, een perceel heide en een perceel dennenbos genaamd de Voorste- en Achterste Heide N. 1870; C 2707 - C 2713 (b, d, he: 4.70.70).

Woeste HEIDE

De turve genaamd bleckelinc op een buunder hei aen die Wuestheijde 1400 (BP 1181); een heiveld in die Wuest­heyde naast de gemeijnt Roderheijde 1409 (BP 1186). ter plaetsen genoempt die Wusteheyde 1548 (RA 44 fol.47v).

Namen als 'woestenij, woeste grond, woes­te, woest' slaan op een wildernis, op een ruige begroeiing duiden (M. Schönfeld, -63).
HEIAKKERS

Die Heyeecker 1476 (BP 1245); aent Lutteleynde geheiten gemeindelick den Heijackere beneven die Ghemeinde Heij 1536 (RA 42 fol.51v); 3 ¾ hont saetlants gelegen in de parochie van Schijndel aende Heij genoemt den Heijacker 1662 (RvS 23); een perceel lant genaamt den Heijakker in Elschot in de Houtart 1795 (RA 179); huis bestaande in landmanswoning koe­stal dorsvloer schuur hof boomgaard en bouw- en weiland onder Borne in de Vogelenzang genaamd de Heiakker N.1833; een perceel bouwland genaamd den Heiakker N.1879; A 2326 (b: 36.60).

Akkers, ontgonnen uit hei; een groot gedeelte van de betreffende percelen betreft de Molenheide, ontgonnen tussen 1757 en 1832. Blijkens de omschrijvingen zijn die ontginningen voor 1662 inge­zet. Ontginningen uit hei van het Elderbroek, lijken van jongere da­tum te zijn.

Achterste HEIAKKER

Aen den Heycant den Achtersten Heyacker 1716 (RA 149 fol.266v).

Ligging in het achterste gedeelte van de Heiakkers vanuit een bepaald punt bezien.

Voorste HEIAKKER

Aen den Heycant genaemt den Voorsten Heyacker 1716 (RA 149 fol.266v).

Gelegen in het voorste gedeelte van het percelencomplex Heiakkers.

HEIBOS

Het Heibosch N.1875, 1880, 1889; D 1452 - D 1454 (b, d: 38.90).

Betreffende percelen bestaan voor een gedeelte uit mastbos; het toponiem geeft dus een omschrijving van de werkelijke toestand.
HEIBRAAK(SKE)

Eenen halven bunder ackerlants genoemt de Heybraeke aent Elschot byden Wyntmoelen 1488 (HC 196 fol.14); een maldersch landts geheten die Heybraeck 1555 (RA 45); onder Elschot opte Voert inde Heybraecken 1590 (RA 56 fol.47); eenen halven bunder akkerlant genaemt de Heijbraecke aent Elschot bij de Wijntmoelen andere zijde de Gemeijn Heijde 1658 (RRG 47); een perceel bouwland ter plaatse genaamd de Vossenberg nabij het Huppelsteegdje ge­naamd het Heibraakske N.1835, 1849; A 699 (b: 46.20); een stuk wei- en bouwland genaamd de Voort bekend onder de benaming van het Heibraakje N.1851; A 908 - A 909 (b, w: 37.10); de Heibraak N.1895 ; D 748 (b: 74.20).

Betreffen heide-ontginningen. Evenals bij Heiakkers betreffen de oudste ontgin­ningen die van de Molenheide (1658-1851); een perceel (D 748) betreft de Rooise heide, die vanaf het midden van de 19e eeuw tot ontginning is gebracht.
Achterste HEIBRAAK

In de Achterste Heybraeck 1688 (RA 142 fol.174v).

HEIEN(GE)LOOKT

Heienloect 1406 (HH 127).

Mogelijk het ‘gelookt’ gelegen aan de hei ?

HEIGAT

Het Heijgat 1757 (JW); een groesveldje met zijn houtwassen voorpooting en verdere gerechtigheden onder Elschot genaamd het Heigat 1807 (RA 300); huis koestal dorsvloer var­kenshok hof boomgaard met aangelegen bouw- en weilanden onder Elschot genaamd het Heigat N.1824.

Drinkplaats voor het vee in een heidegebied, zoals men die vindt op plaatsen waar sloten ontbreken (Schönfeld 145). Heide heeft eeuwenlang dienst gedaan als gemeynt, waar het vee kon grazen.
HEIHEUVEL

Den Heiheuvel in Weibosch 1816 (GA 141); twee percelen bouwland onder Weibosch in de Laverdonk genaamd den Heiheuvel N.1826.

Hooggelegen heidegrond, al dan niet begroeid (Overpelt 152). "Heuvel" is een gangbare naam voor (iets) hoger gelegen gelegen land (Zonhoven 412). Het omschreven gebied betreft de Rooise heide nabij Wijbosch genaamd Duin.
HEIHOEF

Huis erf bouw- en weiland en heide genaamd de Heihoef N.1873; D 1372 - D 1378 (b, he, hu, w; 1.49.53).

Hoef heeft hier de betekenis van boerderij met landerijen; deze zijn ontgonnen uit de Rooiseheide.

Grote HEIHOEF

Aent Lutteleyndt datmen gemeyndelick heyt in die Grote Heyhoefve 1555 (RA 42 fol.41).
HEIHOF

Van een stuk land die Heythof in die Borne 1421 (BP 1192).

Hof heeft hier de betekenis "land nodig voor het onderhoud van een gezin".
HEIHOEK

Onder Elschot genaemt den Heijhoeck ofte Jan Pennincxbraeck 1700 (RA 145 fol.134); Onder d’Elschot genaemt den Heijhoeck 1707 (RA 147 fol.150v); Heihoek 1886 (GA 101); D 2128 (og: 04.50). Bij herleiding blijkt het volgende: D 2128 = D 268.

Hoek kan de betekenis hebben van hoekvormig, gerend, of van een uithoek (Schönfeld-154).

HEIHORSTJE

Naest der Schutstraten streckende van den Heijhors(t)ken van Elde aen lancx enen vaerwech 1600 (RA 85 fol.2).

Een horst is een wat hoger gelegen en ruiger deel in een heigebied.

HEIKAMP(EN)

Die Heijcamp 1389 (BP 1178); eenen halven bunder ackerlants ende heylants genoempt inden Heycamp aent Wijbosch 1488 (HC 196 fol.12v); uit een akker genaamd den Heycamp 1500 (PAS 417); eenen halven bunder akkerlant int Wijbosch genaemt in den Heijcamp 1658 (RRG 44); de Heijcampen 1757 (JW); een parceel akkerlant genaemt den Heijkamp off Speijtenburg onder den gehugte Broekstraat 1797 (RA 180); een braaxke teullant genaemt de Heijcampen onder Elschot twee lopensen 1802 (RA 182); Heikamp en Heikampen 1832 (kad); A 2299 - A 2353, D 1554 - D 1651; de Heikamp N.1833, 1852, 1869, 1887, 1889; D 1579 (b: 34.60), D 1586 (b: 19.10), D 1605 - D 1606, D 1609, D 1610, D 1631a, D 1632 (b, bo: 41.69), D 1619, D 1620 (b, sb: 26.80), D 1628 (b: 11.10), D 1631 - D 1632 (b: 27.22); huisje erf (daglo­nerswoning) onder Elschot genaamd de Heikampen N.1833; A 2314 (hu: 02.73); de Heikampen (vm) A 579 - A 580; de waterleiding no.6 (legger B) genaamd Heikamp-Vogelenzang aanvangende in het Elderbroek grens van het kadastraal perceel rechter/linker-oever sectie C no.2818/weg loopende door den Heikamp, de Kuilen en Vogelzang, Engel en Dennenboom grens van het kadastraal perceel rechter/linker-oever sectie B no. 1086-1089/1085,weg langs den rechter/linker-oever gemeten lang 9503/9503 meter – de waterleiding begint in het Elderbroek nabij het Hermalen loopende gelijk hierboven is vermeld verder door St.Michielsgestel en zich aldaar ontlastende in de Dommel 1881 (NAA inv.nrs.402-403).

Betreft meest jonge ontginningen van heidegebied, zowel in Molenheide als in de Rooiseheide.