Een uitgave van de Heemkundekring m m. V de Gemeente Schijndel 2003

MOMBOIRSKAMP

Eenen camp groesvelts of weyvelts gelegen neven Momboirscamp 1611 (RA 61 fol.205v); in de Broeckstraet seecker camp genoemt Momboirscamp 1712 (RA 98 fol.177); de Momboirskamp onder het gehucht de Broekstraat 1805 (CBP); verpachting van de goederen van de Fundatie Aleida van Berkel binnen Schijndel te weten de kamp in de Broekstraat genaamd Momboirskamp 1805 (RA 218 fol.199v).

De Aleida van Berkelfundatie is een oude fundatie zetelend in Den Bosch.

MONNIKENHEIDE

Eenen acker teulants genaemt Monnekeheij seeven loopensaeten off daer ontrent onder de parcochie van Schijndel genoemt aent Heldenaer 1684 (RA 131 fol.158v); opt Holder genaemt Munnickenheij 1691 (RA 143 fol.11); Monnikenheide, Munnikenhei onder Borne 1816 (GA 141); een stuk bouwland onder Borne genaamd Monnekenheide N.1833; Munikenheide N.1866; B 1315 (b: 69.90).

Monnik in de betekenis van kluizenaar (J. de Vries 453) of betreft het een afleiding van de FN Moni(c)x ?
MONNIKENWIEL

Het gras in den halven kamp aan de revier de Aa genaamt Munnixwieltje 1788 (RA 356 z.f.); ter plaatse genaamd de Kilsdonk zijnde genoemd Munnikswiel N.1842; E 2560 (w: 60.10); Munnekeswiel N. -1849; E 2560-2561 (b, hh, we: 81.80).

Hebben we hier te maken met de verwijzing naar de PN Monik­s, Monicx, Monincx of Munniks ? Een wiel is een vijver bij een watermolen. Een kolk in een verzamelbekken (Ver­dam 2446).
MOORD(S)KUIL(EN)

Land onder Wijbos aen die Mortscuijlen 1552 (CvB); een acker aen die Moertcuijl 1561 (CvB); land aent Wijbosch ter stede genoempt aen die Lange Hegge ende die Mortcule 1573 (CvB); land onder Wijbosch bij de Moortcuijle 1592 (CvB); een stuck teu­lants groot drije loopense onder 't Wijbosch aen de Moortscuijl 1633 (CvB); een hont saetlants ondert Wijbos aen den Mortscuijl 1662 (RvS); aende Moortscuyl genaemt den Beethoff 1717 (RA 149 fol.333); aen de Moortscuyl genaemt den Bontenacker (RA 276 fol.101); onder den gehugte van het Lutteleijnde aand eMoorscuyl genaamt de Witacker 1754 (RA 106 fol.74v); een ackerken teullant met sijne geregtigheyt een loopensaet aen den Mortscuyl; Moortskuijl 1757 (JW); twee akkeren teullants neevens malcanderen met een houtbosje genaemt de Moorts­kuijl 1797 (RA 180); een perceel bouwland onder Weibosch op de Akkers genaamd de Moortskuijl, Moordskuil N.1823, 1826; Moord­kuil N.1865, 1871, 1898; E 1420 (b: 54.40), 1422 (b: 31.50); de Hoevenbraak of de Moordskuil N.1842; D 950 (de helft) (b: 29.70); nabij de Moordkuil N.1837; D 955 (b: 23.00); aan zijn land nabij de Moorskuil 1875 (NAA 416).

De plaats waar Martinus Driessen in 1765 een moord gepleegd heeft, heet thans nog de moordkuil, (A. van Sasse van Ysselt, in een artikel in Taxandria, 3-9, "Een diefstal voorafgegaan en gevolg van ge­weld"); naar die moord zijn de Moortskuilen echter niet genoemd! In 1552 heette deze plaats al immers Mortscuijlen; het kan geen 'moer' zijn vanwege de 't' die erin voor komt. Misschien een kuil gevuld met afval (iets wat stinkt, 't meurt ? (M.Rovers). Het element mortel betekent: perceel met vochtig grof zand, meestal een oude venbodem. moeras gebied. Mortel wijst op natte gronden: mortel­specie = slijk en modder (W. Cornelissen e.a. 21­2), Een kuil is meestal ont­staan door het steken van turf of leem. Ook is het een algemene aanduiding voor laag gelegen grond (J. Molemans 1976a 908). Het element ‘mors’ gaat mogelijk terug op een adjectief ‘mort’en kan dan verband houden met mors en morsig = vuil. Men kan echter ook denken aan het in Vlaamse toponiemen voorkomende moort of mort = mulle, vochtige en humusrijke grond (Buiks 1989:123). Het element ‘kuilen’ wijst op lager gelegen gronden.
MORGEN(S)

Drije karren hoygewas op de Steegde genaemt de Mergen 1712 (RA 148 fol.229v); een perceel hooi- weiland thans beplant met hakhout onder Elschot aan het einde van de Houtert genaamd de Morgen 4 lopens een 4 roeden N.1817; drie percelen hooi- weiland met den gehelen dijk van voren onder Elschot genaamd de morgens N.1817.

Een morgen is een landmaat die niet nauwkeurig te omschrijven is: eigenlijk zoveel land als met één span in één morgen kan worden geploegd (J. Molemans & E.Paulissen 161).
MORGENSHOEFAKKER

Morgenshoefakker N.1871; A 1408 - 1411 (w, we: 90.40).

Een van de Hoefakkers gelegen bij de Mmorgen of een Hoefakker ter grootte van 1 morgen.

MORGENZON

Het levensmiddelenbedrijf ‘Morgenzon’ in de Toon Bolsiusstraat voorheen NV Tafi 1939 (Schijndelsche Courant advertentiepagina).

MORIAAN

In den Moriaen 1500 (PAS 417); in die Voert ex hospitio [= herberg] in den Moriaen 1500 (PAS 417).

Een bekende herbergnaam op de Voort in Schijndel en mogelijk onder invloed van de Bossche Moriaan ontstaan. Misschien swel de voorganger van de latere Zwaan op de Voort….dat weten we niet!

MORTELHOEK

Mortelhoek 1802 (kaart Bodem van Elde).

Mortel vgl. het mnl. morter en mortel ontstaan uit het lat. *mortarium = metselspecie. ook vertaalt men het met gruis en pulver. Als toponiemen heeft het steeds betrekking op laaggelegen moerassige gronden. Sommige auteurs verklaren het met slijk of modder, wat dus ook slaat op moerassige ondergrond.

MOSSENHOEK

Twee ackerkans teulant onder Elschot genaemt Mossehock 1736 (RA 154 fol.114); de Mossenhoek 1754 (RA 160 fol.18v); een groesvelt genaamt den Mossenhoek onder Elschot 45 roeden 1795 (RA 179).

Mogelijk een vorm van 'moors'. Vergelijk het mnl. mose "slijk, modder" en mnl. mos "poel, moerassige grond" (M. Schönfeld 48)
MUGGENBEEMD

Den Muggenbeempt 1425 (FS); eenen buunder hoylants genoempt den Muggenbeempt bij de revier van de Aa ontrent Dinther 1474 (HC 196); eenen halven hoybeempt genoemt den Muggembeempt den geheelen beempt vier dachmaeten tusschern de Gemeyn Stege ende de Gemeyn Aa aldaer vlietende 1600 (RA 59 fol.247); een bunder hooiland genaemt den Muggenbeempt bij de reviere van de Aa ontrent Dinther1658 (RRG); uijt een bempt genaemt den Muggenbempt een bunder neffens de Aa en de Steege 1756 (HH 165a); ex Muggenbemt apud Aa 1783 (HH 146); Muggenbeemd onder Weibosch 1816 (GA 141).

Een beemd langs de Aa, waar veel muggen voorkwamen.

MUGHEUVEL

Een hont saetlants ondert Wijbos genaemt den Mughheuvel 1662 (RvS); eenen acker teulants groot ontrent derdalff loopense aent Velthecken genaemt den Mugheuvel 1680 (RA 230 map 1); aent Hoog Hegsken genaamt de Mugheuvel 1715 (RA 149 fol.174); een parceel teulland genaamd de Mugheuvel 1807 (RA 184); een perceel bouwland onder Weibosch op de Witakker genaamd de Mugheuvel N.1828; de Mugheuvel N.1873, 1894; D 1016 (b: 26.00); Hoe­venbraak of Mugheuvel N.1842; D 996 (b: 13.80); de Mugheuvel en Witakker N.1879; D 996 (b: 13.80);.

Het kan verwijzen naar de familienaam van de Mugheuvel.Onder Sint Michielsgestel lag ook een goed de Mugheuvel.