Əhməd-Cabir İsmayıl oğlu Əhmədov

Zoğalın müalicəvi xassələri. Zoğalın həlimindən və kiselindən ishala qarşı istifadə edilir. Həlim və tinkturası 5-10 q quru zoğal ilə 1 stəkan suda hazırlayıb gündə 4 dəfə 1/4 stəkan içilir. Gürcüstanda zoğal və yabanı armuddan hazırlanan qatı ekstraktdan ishala qarşı istifadə olunur. Zoğal maddələr müba­di­ləsinin pozulması zamanı, podaqrada, qanazlığında və dəri xəstəliklərində məsləhət görülür. Soyuqdəymədə və mədə xəstəliklərində zoğal mürəbbəsi ilə çay içilir. Zoğallı-nanəli düyü sıyığı bişirilib sətəlcəmli xəstələrə verilir. Tərgətirici və sidikqovucu kimi də xeyirlidir.

Zoğal yarpaqlarında 10-14% tannidlər var. Yarpaqlardan hazırlanmış tinkturadan (1 xörək qaşığı yarpaq 1 stəkan suda) gündə 3-4 dəfə 1/4 stəkan içmək məsləhət görülür. Xalq təba­bə­tində zoğal yarpağı sidikqovucu və ödqovucu vasitə kimi də istifadə olunur.

Təzə zoğal qabığı malyariya xəstəliyinə qarşı istifadə olunur. Xalq təbabətində titrətməyə qarşı zoğal güllərindən alınan ekstrakt, zoğal şirəsi və ya meyvələrdən alınan tinktu­ra­dan istifadə olunur. Zoğal ağacının qabığından ümumi möh­kəmlik, tonusqaldırıcı və şəfqətləndirici vasitə kimi də istifadə olunur. Qafqazda zoğal qabığı ilə arpa unundan hazırlanmış təpitmədən irinli yaraların və çibanların müalicəsində istifadə olunur. Bu məqsədlə və mədə-bağırsaq xəstəliklərində xır­da­lanmış zoğal çəyirdəyindən hazırlanan həlimdən də istifadə edilir.

Zoğalın büzüşdürücü xassəsi və tərkibində fitonsidlərin ol­ması, ondan müalicəvi məqsədlə mədə-bağırsaq xəstə­lik­lərində istifadə olunmasına imkan verir. İshala qarşı zoğalın sulu məhlulundan istifadə edilir, uşaqlara isə zoğal kiseli verilir. Zoğal mürəbbəsini qarın ağrısına və soyuqdəyməyə qarşı tətbiq edirlər. Maddələr mübadiləsinin pozulmasında, qa­nazlığında və dəri xəstəliklərində zoğaldan istifadə olunur.

Zoğalın yarpaqlarından və cavan budaqlarından alınan sulu məhlul öd və sidikqovucu vasitə kimi istifadə edilir. Zoğalın kökləri və oduncağının qabığı kinə (xinin) əvəzinə isitməyə qarşı tətbiq edilir. Bəzi yerlərdə cavan yarpaqlarını qurudub çay əvəzinə işlədirlər.

Zoğal bütün meyvələrdən əvvəl çiçəkləyir. Çiçəkləri ətirli və çox nektarlı olduğundan arılar sarı tozcuqlarla birlikdə zoğal nektarını çox həvəslə toplayırlar.

Oduncağı sarı rəngdə, olduqca möhkəmdir. Şəmşid ağacı kimi bərk olduğundan toxuculuq alətləri (eşmə aləti, məkik, masura, mil) hazırlamaq üçün işlədilir.

GİLƏMEYVƏLƏR