| Qaragilə – Черника – Vaccinium myrtillus L. Mərcangilə (Vacciniaceae) fəsiləsindən kiçik kol bitkisidir. Yarpaqları ellips formalı, çiçəkləri yaşılımtıl-çəhrayı rəngdə, meyvələri isə şar formalı tünd göy-qara rəngli, turşaşirin, ətliyi büzüşdürücüdür. May ayında çiçəkləyir, meyvələri iyul-sentyabrda yetişir. Qaragilə şimal və orta zonanın bütün meşəlik bölgələrində rast gəlinir. Qafqazın dağlıq meşələrində Qafqaz qaragiləsi bitir. Qaragilə yaxşı balverən bitkidir. Onun giləmeyvələri tam yetişdikdə toplanır, şəkərlə konservləşdirilir. Qaragilə kolgədə qurudulur.
Qaragilənin tərkibində 5-6% şəkər, 1%-ə qədər üzvi turşu (limon, alma, süd, xunn, kəhrəba), 150 mq% C vitamini, 0,6% pektin maddəsi, boya maddəsi və qlikozid mirtillin vardır. Qaragilə tərkibindəki manqanın miqdarına görə bütün meyvə və giləmeyvələrdən üstündür, dəmirin miqdarı da çoxdur.
Qaragilə giləmeyvəsindən şirə, mürəbbə, cem hazırlanır. Tərkibindəki qırmızı-bənövşəyi boya maddəsindən şərab, likör və spirtsiz içkilərin rənglənməsində istifadə olunur.
Yarpaqlarında aşı maddəsi, üzvi turşular (o cümlədən, askorbin turşusu), efir yağları və qlikozidlər (neomirtillin, erikolin, arbustin) vardır. Yarpaqlar və zoğlarından dərinin aşılanmasında, qəhvəyi və sarı rənglənməsində istifadə olunur.
Dostları ilə paylaş: |
