Ekolojik tarimda iÇ pazarin geliŞİMİ

ALLELOPATİNİN TANIMI

Allelopati, bir bitkinin farklı şekillerde, farklı organları tarafından yetiştiği ortama geçen kimyasal bileşikler ile diğer bir bitki üzerindeki doğrudan veya dolaylı, zararlı yada yararlı etkisi olarak tanımlanmaktadır (Rice, 1984). Eğer bir bitki türü, açığa çıkardığı kimyasal maddeler ile aynı türden bitkilerin gelişmesini, çimlenmesini engelliyor yada geciktiriyorsa tür içi allelopati yada autotoksite, farklı türden bitkilere benzer etkileri söz konusu ise türler arası allelopati yada heterotoksite olarak adlandırılmaktadır (Putnam, 1985).

Çok yıllık yem bitkisi türleri autotoksik ve heterotoksik olabilecek suda eriyebilir engelleyici maddeler içerebilmektedirler. Bir çok araştırıcı yonca bitkisinin, taze ve kuru yaprak, gövde, kök ve tohumlarından toprağa geçen suda eriyebilir fitotoksik bileşikler içerdiğini, bu fitotoksik maddelerin çimlenme ve fide gelişimini engellediğini, yeniden yonca tesisinde güçlüklerin oluştuğunu belirtmektedirler (Nielsen ve ark., 1960; McElgunn ve Heinrichs, 1970; Klein ve Miller, 1980; Hall ve Henderlong, 1989).

Grümmer (1961), sadece allelopati teriminin canlı organizmalar arasındaki etkileşimi ifade etmekte yetersiz kaldığını ifade ederek, allelopatik özelliği olan canlı gruplarının kendileri ve diğer gruplarla arasındaki ilişkileri birbirinden ayırmaya çalışmıştır. Bunu için üretim yapan ve bu üretimden etkilenen grupları temel alarak değerlendirmede bulunmuş ve bir mikroorganizma tarafından üretilen ve diğer mikroorganizma üzerinde olumsuz etkiye sahip olan kimyasallar için antibiyotik, bitkiler tarafından üretilen ve mikroorganizmalar üzerinde olumsuz etkiye sahip olan kimyasallar için fitonsid, bir mikroorganizma tarafından üretilen ve bir bitki üzerinde olumsuz etkiye sahip olan kimyasallar için marazmin ve son olarak bir bitki tarafından üretilen ve diğer bir bitki üzerinde olumsuz etkisi olan maddeler için kolin terimini kullanmıştır. Bu dört metabolizma ürününün oluşumu ve etkileri Şekil 1’de görülmektedir.