Şekil 2. Allelokimyasallara Karşı Bitkilerin Tepkisini Etkileyen Biyotik ve Abiyotik Çevresel Faktörler (Weidenhamer, 1996).
Ölü bitki
Materyali
|
| Çevresel Faktörler |
|
-Nem ve besin maddesi stresi
-Sıcaklık
-Işık
-Patojenler
-Bitki yoğunluğu
-Diğer allelokimyasallar
|
Yıkanma
|
Besin maddesi alımı
|
|
|
|
|
|
Fiziksel / Kimyasal parçalanma
(Ör. Oksidasyon)
|
|
Kullanılabilir
(Toprak solüsyonu + geri dönüşümlü tutunma)
|
Biy. Ve Fiz.
Prosesler
|
Kullanılamaz
-İnorganik toprak bileşenlerine bağlı
-Organik maddelere karışıma
|
Mikrobiyal
Parçalanma
|
|
Kullanılamaz Organik Bileşikler
(Çöp, Artık)
|
|
Mikroorganizmalar tarafından Respirasyon / Metabolizma
|
ALLELOPATİK ETKİYE SAHİP TÜRLERİN DAHİL OLDUĞU BİTKİ GRUPLARI
Rice (1984), Bold’un 1957 yılında yaptığı bitki sistematiğini esas alarak, allelopatik etkisi olan bitki gruplarını kaydetmiştir. Bu araştırıcıya göre mavi-yeşil algler (Cyanophyta), yeşil algler (Chlorophyta), su askıları (Charophyta), ateş rengi su yosunları (Pyrrohyta), sarı su yosunları (Chrysophyta), esmer su yosunları (Rhodophyta), bakteriler (Schyzomycota), algsi mantarlar (Phycomycota), asklı mantarlar (Ascomycota), bazidili mantarlar (Basidiomycota), karayosunları (Bryophyta), eğreltiler (Pteridophyta), ginkolar (Ginkgophyta), kozalaklı bitkiler (Coniferophyta) ve çiçekli bitkiler (Anthophyta) grupları az veya çok olumlu veya olumsuz allelokimyasal üreten türlere sahiptirler.
ALLELOKİMYASALLARIN YAPILARI VE ETKİ ŞEKİLLERİ
Bitkiler, diğer bitkiler, mikroorganizmalar ve hayvanlar üzerinde düzenleyici rol oynayan çok çeşitli maddeler üretirler. Tabii olarak oluşturulan bu çeşit biyoaktif maddeler, savunma maddeleri, engelleyiciler ve zehirler olarak ekosistemde önemli rol oynarlar. Bu tip etkiye sahip olan maddelere “allelokimyasal” adı verilmektedir. Bir allelokimyasal, bir bitki türüne olumsuz, diğerine ise olumlu etki gösterebilir. Bu durum allelokimyasalın çeşidine, konsantrasyonuna ve etkileme süresine bağlıdır.
Bitkiler tarafından meydana getirilen biyoaktif maddeler, ikincil metabolizmanın ara ve son ürünüdürler. İkincil bitki maddelerinin biyosentezi Şekil 3’de görülmektedir.
Şekil 3. İkincil Metabolizma Ürünlerinin Biyosentez Yolu ve Birincil Metabolizma İle İlişkisi (Taiz ve Zeiger, 1998)
Nitrojen içeren ikincil ürünler
|
Dostları ilə paylaş: |