Ekolojik tarimda iÇ pazarin geliŞİMİ

DÜNYADA EKOLOJİK YETİŞTİRİCİLİK
Kimyasal maddelerle yapılan tarım üretimine seçenek arayışları batı ülkelerinde geçtiğimiz yüzyılın başlarında başlamış, 1970’li yıllarda tüm ülkeler kendilerine özgü çalışmalarını sürdürmüşler, 1972 yılında ekolojik tarım hareketlerini bir çatı altında toplamak ve düzenlemek amacıyla IFOAM (Uluslararası Organik Tarım Federasyonu) organizasyonunu kurmuşlardır. IFOAM’ın kurulmasından sonra ekolojik tarım ürünleri dünyada daha çok gündeme gelmeye başlamıştır (ÖZER, 2000). Özellikle, son yıllarda tüketici tercihlerini ekolojik ürünlerin lehine yönlendiren en önemli olay genetik olarak modifiye edilmiş gıda maddelerinin piyasaya sürülmesidir. Ekolojik üretimde genetik modifikasyona tümüyle karşı çıkılması bu olaydan kendini korumak isteyen tüketicilerin tüm dünyada ekolojik ürünlere yönelmesine yol açmıştır (AKSOY ve ALTINDİŞLİ, 1999). Özellikle ABD ve İngiltere’de ekolojik ürünlerin pazar hacmi gün geçtikçe artmaktadır.

Avrupa’da 1990’lı yıllardan sonra Avusturya, Almanya, Lüksemburg ve İsviçre gibi ülkelerde ekolojik tarım hızla gelişmiştir (AKSOY ve ALTINDİŞLİ, 1999). Diğer taraftan İsviçre, Hollanda, İtalya, İsrail, Japonya, Polonya gibi ülkelerde toplam tarım alanlarının %10-25’inde organik tarım yapılmaktadır (ÖZER, 2000). Almanya, Avusturalya, İsviçre, İsveç, Hollanda, Finlandiya’nın yanında son yıllarda özellikle İtalya ve İspanya gibi ülkelerde de önemli gelişmeler görülmektedir. Mısır, Lübnan gibi Ortadoğu ülkeleri ile Uganda gibi Afrika ülkelerinde de farklı amaçlarla da olsa ekolojik yetiştiricilik önem kazanmıştır. Yine son yıllarda Arjantin, Japonya, Polonya ve Avustralya gibi ülkelerde hızlı büyüyen bir iç talebin olduğu bildirilmektedir (AKKAYA, 2000).

Avrupa ülkeleri üretimde olduğu gibi tüketim açısından da tüm dünyanın çekim merkezi konumundadır. Ancak, ekolojik ürün alımında öncelik AB ülkelerinde olmaktadır. Güneydeki Fransa, İspanya ve İtalya özellikle meyve ve sebze ihtiyacını karşılarken, Danimarka et ve süt ürünlerinin ana sağlayıcısıdır. AB dışındaki ülkelerden dış alımlarda genellikle sezon dışı taze gıda maddeleri, tibbi ve aromatik bitkiler, egzotik kuru ve kurutulmuş meyveler ilk sırayı almaktadır (AKSOY ve ALTINDİŞLİ, 1999).

ABD’de ise, ekolojik ürün endüstrisi hızla büyümektedir. 1990 yılından itibaren yıllık büyüme hızının % 20 olduğu ve 1997 yılı verilerine göre 4.2 milyar dolarlık ekolojik ürünün pazarlandığı bildirilmektedir. 1997 yılında 5000 tarım işletmesi ekolojik olarak sertifikalandırılmış ve 608.000 hektarlık alanda sertifikalı üretim gerçekleştirilmiştir (AKSOY ve ALTINDİŞLİ, 1999). Japonya’da 1990 yılında 200 milyon dolar olan ekolojik ürünler talebi 1997 yılında 1.4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu pazarın % 70’ini ABD karşılamaktadır (ÖZER, 2000).

Dünya ülkelerinde sistemin başarılı ve sürekli olması için bir dizi önlem alınmaktadır. Bu yüzden bu ülkelerde ekolojik tarım hızlı bir artış göstermektedir. Bu ülkelerde sisteme hızlı geçişte ve başarıda üreticilere sağlanan finansal olanaklar, hızlı bilgi akışı, geniş ürün yelpazesi koruma ve planlama başlıca etkenlerdir (ÖZER, 2000).