Elektrik döVRƏSİ

Kontur cərəyanları üsulu

Bu üsul Kirxhof qanunlarına əsasən yazılan tənliklərin birləşməsindən yaranır. Bu üsulun müsbət jəhəti odur ki, budaqlanan dövrədə sərbəst konturların sayı qədər tənlik yazılır və həmin tənliklər determinantlar üsulu ilə həll edilir. Şəkil 2.15- də verilən dövrədə düyün nöqtələrinin sayı d=2, budaqların sayı b=3, sərbəst konturların sayı k_j=b-(d-1)=3-(2-1)=2 -dir.

Hər konturda ixtiyari istiqamətdə kontur jərəyanı: I_1k, I_2k yaranır. Kontur jərəyanları sərbəst budaqlarda yaranan jərəyanlara bərabər olur:
I_1k= I₁, I_2k= I_2.

İki sərbəst konturu əlaqələndirən ortaq budaqda yaranan jərəyan kontur jərəyanlarının jəminə və ya fərqinə bərabər olur. Ortaq budaqda kontur jərəyanları eyni istiqamətdə olarsa, toplanır, əks halda isə, çıxılır:

I₃= I_1k + I_2k.
Kirxhofun birinji qanununa görə:
I₃= I₁ + I₂ =I_1k + I_2k.
Kirxhofun ikinji qanununa görə:

R₃=R₁₂=R₂₁ -konturları əlaqələndirən budağın müqavimətləridir.
R_1k,R_2k -uyğun konturların tam müqavimətləridir.
E₁+E₃=E_1k
E₃-E₂=E_2k
E_1k, E_2k-uyğun konturların tam e.h.q.-dir.
(2.24)
(2.24) tənliyi Şəkil 2.15 -də verilən iki sərbəst konturdan ibarət dövrə üçün kontur jərəyanlarınının tənlikləridir.
Düyün potensialları üsulu
Bu üsul Kirxhofun birinji qanunu ilə Om qanununun sintezindən yaranır. Tənliklərin sayı düyün nöqtələrinin sayından bir əksik olur: m=d-1.
Ş əkil 2.16-da verilən elektrik dövrəsində düyün nöqtələrinin sayı d=2 olduğu üçün, tənliklərin sayı m=2-1=1 olur. qəbul edilir.
Kirxhofun birinji qanununa əsasən:
a) (2.25)
Dövrə hissəsi üçün Om qanununa görə:
(2.26)
- budaqların keçirijilikləridir.

(2.27)
(2.27) – verilən dövrə üçün düyün potensiallarının tənliyidir.