Elmin məqaminin əHƏMİYYƏTİ

VƏ`DƏ VƏ ƏHDƏ VƏFA

İmam Səccad (əleyhissalam)-ın kitab əhli və zimmə əhli barəsində mühüm hesab etdiyi və ona tə`kid etdiyi əxlaqi mövzulardan biri də onlarla bağlanmış əhd-peymana əməl etməkdir. Allah-taala Qur`ani-Kərimdə buyurur:

"Əhdinizə vəfa edin! Həqiqətən, əhd barəsində sizdən soruşulacaq. “²

Yenə də buyurur:

"Mö`minlər o kəslərdir ki, öz əhdlərinə və əmanətlərinə qarşı vəfadar və riayət edəndirlər."³

Bu iki ayədə və`də və əhdi-peyman mövzusu mühüm sayılır və onlara sadiq olmağı mö`minlərin aşkar nişanələrindən hesab olunur. Bu barədə insanın sorğu-sual olunacağına işarə olunur. Bu barədə İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alehi və səlləm) və Mə`sumlardan (əleyhimussalam) bizə çatan rəvayətlər də bunları bir daha təsdiqləyir.

İmam Sadiq (əleyhissalam) -dan nəql olunur, buyurur:

"Mö`minin öz qardaşına və`də verməsi kəffarəsi olmayan and kimidir."⁴

Müsəlman öz andına əməl etdiyi kimi və`dəsinə də əməl etməlidir. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alehi və səlləm) buyurur:

"Hər kimin Allaha və qiyamətə imanı varsa, və`dəsinə əməl etməlidir! “⁵

Həzrət başqa yerdə buyurur:

“Qiyamət günü sizlərdən mənə ən yaxın olanınız, sözündə ən doğru olan, əmanəti ən yaxşı əda edən, əhdinə ən yaxşı vəfa edən, əxlaqi cəhətdən ən yaxşı olanınız və əhaliyə ən yaxın olanlarınızdır! "¹

MÜSƏLMAN VƏ YA KAFİRLƏ PEYMAN

İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alehi və səlləm) buyurur:

"Üç şey var ki, onların heç birində heç kimə rüxsət yoxdur: 1. Müsəlman və ya kafirlə bağlanan əhdə vəfada. 2. Müsəlman və kafir də olsa, ata-anaya ehtiram və yaxşılıq. 3. Müsəlmandan yaxud kafirdəndə olsa, əmanəti əda etmək. “²

Ayə və rəvayətlərdə gələnlərin hamısı İmam Səccad (əleyhissalam)-ın bu hüquq qismətində söylədiklərini təsdiqləyir. Beləliklə, hər kim zimmə əhlinin haqqını əda etsə, Allah və Rəsulunun haqqını əda etmişdir. Əgər əda etməsə, qarşı tərəfə zülm etmişdir. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alehi və səlləm) buyurur:

“Əhdinə vəfa etməyənlə, qiyamət günü düşmənçilik edərəm! "

Qur`ani-Kərim göstəriş verir ki, İslam düşmənlərindən hər kim sizə pislik etməsə, sizdə onlara pislik etməyin. Buyurur:

"Allah sizə din yolunda sizinlə vuruşmayan və sizi yurdunuzdan çıxartmayan kimsələrə yaxşılıq etməyi və onlarla ədalətlə rəftar etməyi sizə qadağan etməz. Allah ədalətli olanları sevər! “³

Başqa yerdə buyurur:

“Allah sizə ancaq, sizinlə din yolunda vuruşan, sizi yurdunuzdan çıxaran və çıxartmağa kömək edən kimsələrlə dostluq etmənizi qadağan edər. Onlarla dostluq edənlər əsl zalimlərdir! "⁴

Qur`an, kitab əhlini müsəlmanlarla olan müştərək e`tiqadlarında həmkarlıq etməyə də`vət edir və onlarıdağınıq olmaqdan çəkindirir. Buyurur:

"(Ya Məhəmməd!) Söylə ki: Ey kitab əhli, sizinlə bizim aramızda eyni olan (fərqi olmayan) bir kəlməyə tərəf gəlin! (O kəlmə budur ki) : Allahdan başqasına ibadət etməyək. Ona şərik qoşmayaq və Allahı qoyub bir-birimizi (özümüzə) Rəbb qəbul etməyək! Əgər onlar yenə də üz döndərərlərsə, o zaman (onlara) deyin: İndi şahid olun ki, biz, həqiqətən, müsəlmanlarıq. (Allaha təslim olanlarıq)"¹

İmam Səccəd (əleyhissalam)kitabın sonunda buyurur:

"Bu əlli ədəd haqq (hüquq), sənin bütün vücudunu əhatə etmişdir. Həyatının heç bir sahəsində bu hüquqlardan boyun qaçıra bilməzsən. Bunlara əməl edib riayət etmək sənə vacibdir. Bu hüquqları yerinə yetirməkdə Allah-taaladan kömək və qüdrət istəməlisən. Alahın diqqət və nəzəri olmas,a heç bir güc-qüvvə yoxdur. Aləmlərin Rəbbi olan Allaha həmd və səna olsun! “

Mündəricat

ELMİN MƏQAMININ ƏHƏMİYYƏTİ 1

MÜƏLLİMİN MƏQAMININ ƏHƏMİYYƏTİ 2

USTAD VƏ MÜƏLLİMİN ROLU! 3

ƏLİ (ƏLEYHİSSALAM)-IN MALİK ƏŞTƏRƏ TÖVSİYƏSİ 3

MÜƏLLİMİN ROLUNA AİD ƏHVALATLAR! 3

HANSI MÜƏLLİMİ SEÇƏK? 4

İMAM BAQİR (ƏLEYHİSSALAM)-IN NƏZƏRİNDƏ MÜƏLLİMİN HAQQI! 5

HƏZRƏT ƏLİ (ƏLEYHİSSALAM)-IN NƏZƏRİNDƏ MÜƏLLİMİN HAQQI 6

QUR`ANDA MÜƏLLİMİN EHTİRAMI 6

MÜƏLLİMİN TƏRBİYƏVERİCİ SÖZLƏRİ 8

QƏZZALİNİN NƏZƏRİNDƏ MÜƏLLİMİN MƏQAMI 9

MÜƏLLİM YAXUDPSİXOLOQ? 9

USTADA HÖRMƏT, ELMİN MƏQAMINA HÖRMƏTDİR 9

17. MÖVLANIN HAQQI 11

QULDARLIĞIN TARİXİ 12

İSLAM DİNİ, KÖLƏLİK BARƏSİNDƏ 12

ALÇALMAQ, HARA QƏDƏR? 13

İSLAMDA KÖLƏLƏRİN TƏDRİCLƏ AZAD OLUNMASININ SƏBƏBLƏRİ 14

İSLAMDA KÖLƏLƏRİN AZAD OLUNMA YOLLARI 15

ƏMƏLİ VƏ ƏXLAQİ YOLLAR 16

ƏXLAQİ GÖSTƏRİŞLƏR 17

18. ƏHALİNİN HAQQI 17

RƏHBƏRLİKDƏ ƏDALƏT 19

SƏXAVƏTLƏ ƏDALƏTİN FƏRQİ 19

PEYĞƏMBƏRLƏR VƏ ƏDALƏTƏ DƏ`VƏT 20

DANIŞIQDA ƏDALƏT 20

HÖKUMƏTDƏ ƏDALƏT 21

HAKİMLƏ ƏHALİNİN QARŞILIQLI HÜQUQLARI 22

19. ŞAGİRDİN HAQQI 25

YAXŞI MÜƏLLİMİN XÜSUSİYYƏTLƏRİ 27

YAXŞI MÜƏLLİMİN ŞAGİRDLƏRƏ VƏ SİNİFƏ GÖRƏ VƏZİFƏLƏRİ 28

TƏDRİS VAXTI MÜƏLLİMƏ, AŞAĞIDAKI ƏDƏBLƏRƏ RİAYƏT ETMƏK ZƏRURİDİR 29

İSLAM PEYĞƏMBƏRİNİN (səlləllahu əleyhi və aiehi və səlləm) NƏZƏRİNDƏ, ELM ARDINCA OLANLARIN MƏQAMI 30

20. HƏYAT YOLDAŞININ HAQQI 31

MƏHƏBBƏT VƏ MƏRHƏMƏT 32

AİLƏ HƏYATINDA İDARƏÇİLİK 34

ZÖVCƏYƏ KÖMƏK ETMƏYİN SAVABI 38

ÇƏTİNLİK YARADAN KİŞİLƏRİN MƏZƏMMƏTİ 39

ZÖVCƏNİN HƏYATINI YAXŞILAŞDIRMAQ 39

KİŞİNİN QADININ BOYNUNDA OLAN HAQQI 39

QADINLARIN CİHADI 41

21. KÖLƏNİN HAQQI 42

İSLAM VƏ KÖLƏLƏRİN DƏYƏRİ 43

ƏLİ (ƏLEYHİSSALAMIN) ÖZ QULAMINA BƏXŞİŞİ 44

ƏBUZƏR VƏ LİBASIN BÖLÜNMƏSİ 45

İMAM RZA (ƏLEYHİSSALAM) VƏ KÖLƏLƏR 45

İMAM SADİQ (ƏLEYHİSSALAM) KÖLƏLƏRİ İLƏ RƏFTARI 45

KÖLƏLƏRİN PEYMANI 46

KÖLƏLƏRİ AZAD ETMƏYİN SAVABI 46

ƏRƏFƏ GÜNÜNÜN ƏSİRİ VƏ KÖLƏLƏRİ AZAD ETMƏK 47

22. ANANIN HAQQI 47

“ÜMM" (ANA) KƏLMƏSİ 48

“ÜMM"(ANA) GƏLMƏSİNİN QUR`ANDA İŞLƏNMƏ YERLƏRİ 48

ANA VƏ ƏZİYYƏTƏ DÖZMƏK 49

ANANIN HAMİLƏLİK DÖVRÜ 50

SÜD VERMƏK DÖVRÜ 51

UŞAQIN QURULUŞUNDA ANANIN ROLU 52

ANANIN VƏZİYYƏTİNİN UŞAQIN RÜŞEYMİNƏ TƏSİRİ 53

QUR`AN NƏZƏRİNDƏ SÜD VERMƏ DÖVRÜ 53

SÜD NECƏ YARANIR 55

AZ HƏCMLİ VƏ ÇOX QÜVVƏLİ MADDƏ 56

ANA BÜTÜN VÜCUDU İLƏ UŞAQIN XİDMƏTİNDƏ 57

ANA MƏHƏBBƏTİ 57

MƏGƏR UŞAQ ANANIN HƏRARƏTİ OLMAMASINI DƏRK EDİRMİ? 58

ANANIN FƏDAKARLIĞI 59

BEHİŞT ANANIN QƏDƏMLƏRİ ALTINDADIR 59

ANAYA XİDMƏT YAXUD DÖYÜŞ CƏBHƏSİ? 60

23.ATANIN HAQQI 60

ATA ƏSL, OĞUL ŞAXƏ 60

RƏVAYƏTDƏ ATANIN MƏQAMI 62

CAVANLARIN VƏZİFƏLƏRİ 64

GÜNAHLARIN TƏ`SİRİ VƏ ATANIN QƏTLİ 64

MÜTƏVƏKKİLİN QƏTLİ VƏ BU ÖLÜMÜN TƏ`SİRİ 65

ATANIN ÖVLADA ŞƏR`İ HAQQI 66

24.ÖVLADIN HAQQI 67

ÖVLADLARIN HÜQUQU 68

İSLAM PEYĞƏMBƏRİNİN (səlləllahu əleyhi və alehi və səlləm) VASİTƏSİ İLƏ PİS ADLARIN DƏYİŞMƏSİ 69

PİS AD, TƏHQİR VƏ MƏZƏMMƏTƏ SƏBƏB OLUR 70

ÖVLADIN TƏRBİYƏSİNDƏ MƏHƏBBƏTİN ROLU 71

MƏHƏBBƏTDƏ İFRATA YOL VERMƏK 72

QIZLAR ƏN YAXŞI ÖVLADLARDIR 73

ÖVLADI ELƏ BÖYÜDÜN Kİ, İZZƏTİNİZ SAYILSIN 74

25.QARDAŞIN HAQQI 75

İSLAMDA QARDAŞLIQ BÖLÜMÜ 76

İSLAMİ QARDAŞLIĞIN ƏHƏMİYYƏTİ 76

MÖMİN, MÖMİNİN QARDAŞI 77

QARDAŞLIQ ƏN BÖYÜK NE`MƏTDİR 77

MÖMİN QARDAŞIN ZİYARƏTİNİN SAVABI 78

HƏZRƏTİ ƏLİ (ƏLEYHİSSALAM)-INNƏZƏRİNDƏ QARDAŞLAR VƏ ONLARIN VƏZİFƏLƏR 79

QARDAŞLIQDA İNSAFA RİAYƏT ETMƏK 79

İMAM SADİQ (ƏLEYHİSSALAM)-INNƏZƏRİNDƏ QARDAŞLAR 80

İSLAM PEYĞƏMBƏRİNİN (səlləllahu əleyhi və alehi və səlləm) NƏZƏRİNDƏ QARDAŞIN OTUZ HAQQI 80

26.KÖLƏ AZAD EDƏNİN HAQQI 81

FİKİR AZADLIĞI 82

E`TİQAD AZADLIĞI 83

MALİKİYYƏT AZADLIĞI 84

27.KÖLƏNİN HAQQI 86

AZAD OLUNMUŞ KÖLƏNİN VƏZİFƏLƏRİ 87

KÖLƏ AZAD EDƏNİN MƏQAMI 87

ŞİƏLƏRİN İMAMLAR VƏ KÖLƏLƏRİ AZAD ETMƏK HAQQINDA 88

28.EHSAN EDƏNİN HAQQI 88

YAXŞILIQ VƏ PİSLİK BƏRABƏR DEYİLDİR 89

SALAMA ONDAN DA YAXŞI CAVAB VERİN 89

YAXŞILIQINMÜKAFATI YAXŞILIQDIR 90

ALLAHIN EHSANININ CAVABI! 90

BAŞQALARI İLƏ DOSTLUQ ETMƏK. 91

29.AZANÇININ HAQQI 93

AZAN SÖZÜNÜN LÜĞƏTDƏ MƏ`NASI 94

AZANIN ŞƏR`İ OLUNMA TARİXİ 94

AZANIN ŞƏR`İ HÖKÜMÜ 95

AZANIN SÖZÜNDƏ İXTİLAF 96

AZANIN SÖZLƏRİ 97

İMAM RZA (ƏLEYHİSSALAM), AZANIN HİKMƏTİ BARƏSİNDƏ 98

AZAN VERMƏYİN SAVABI 99

30. PİŞNAMAZIN HAQQI 100

CAMAAT NAMAZININ HİKMƏT VƏ TƏ`SİRLƏRİ 101

CAMAAT NAMAZININ ƏHƏMİYƏTİ AŞKARDA OLMASIDIR 102

Camaat namazının savabı 104

Pişnamazlardan əhvalvtlar 105

31. MƏCLİS YOLDAŞINIHAQQI 107

İNSAN İCTİMAİ MÖVCUDDUR 108

DOSTUN İNSANIN ŞƏXSİYYƏTİNDƏ ROLU 108

LƏYAQƏTLİDOSTUNSEÇİLMƏSİ 108

HƏMİŞƏKİ VƏ MÜVƏQQƏTİ DOSTLAR 109

PİSLƏRLƏ OTURUB-DURMAĞIN TƏ`SİRİ 109

BELƏ ŞƏXSLƏRLƏ OTURUB-DURUN 110

ALİMLƏRLƏ OTURUB-DURMAQ 111

AĞILLI DOST VƏ YOLDAŞLA OTURUB DURMAĞIN TƏ`SİRİ 111

XƏLİFƏ MÖ`TƏSİM, VƏZİRİN QONAĞLIĞINDA 111

YAXŞI DOSTUN XÜSUSİYYƏTİ 112

PEYĞƏMBƏRİN (SƏLLƏLLAHU ƏLEYHİ VƏ ALEHİ VƏ SƏLLƏM) QƏLBLƏRİ TƏMİZ YOXSULLARLA OTURUB-DURMASI 113

32. QONŞUNUN HAQQI 114

“CAR" (QONŞU) SÖZÜNÜN LÜĞƏTDƏ MƏ`NASI VƏ İSTİFADƏSİ 114

QUR`ANDA QONŞUNUN HÜQUQU 115

RƏVAYƏTLƏRDƏ QONŞULARIN HÜQUQLARI 116

QONŞUYA ƏZİYYƏT HARAMDIR 118

QONŞUDAN ŞİKAYƏT 118

QONŞULARLA XOŞRƏFTARLIQ 119

QONŞULARINIZDANMÜĞAYƏT OLUN! 119

PİS QONŞU 120

EV ALMAMIŞDAN ƏVVƏL QONŞUDAN XƏBƏR TUTMAQ 120

QONŞULUĞUN HƏDDİ 120

33. YOLDAŞLIQ HAQQI 120

İNSANIN DOSTUNDAN XASİYYƏT GÖTÜRMƏSİ 122

RƏVAYƏTLƏRDƏ NADAN DOSTLAR BARƏSİNDƏ 123

AXMAQ DOSTA TABE OLMĞIN NƏTİCƏSİ 124

NADAN DARĞA İLƏ MƏSLƏHƏT! 124

BELƏ ŞƏXSLƏRLƏ YOLDAŞLIQ ETMƏYİN 125

İMAM HƏSƏN (ƏLEYHİSSALAM)-IN YOLDAŞLIQ BARƏSİNDƏ CÜNADƏYƏ SÖZLƏRİ 128

34.ŞƏRİKİN HAQQI 128

ŞƏR`İ CƏHƏTDƏN ŞİRKƏTƏ BAXIŞ 129

ALVERDƏ ƏDƏB QAYDALARINA RİAYƏT 130

RƏVAYƏTLƏRDƏŞİRKƏT BARƏSİNDƏ 131

35. MAL-DÖVLƏTİN HAQQI 132

MAL SÖZÜNÜN LÜĞƏTDƏMƏ`NASI 133

MÜLKİYYƏTİN NÖVLƏRİ 133

İNSAN, YARANIŞIN ƏSASI 134

DÜNYA, İSLAM NƏZƏRİNDƏ! 134

DÜNYA, RƏVAYƏTLƏRDƏ 135

MAL-DÖVLƏT QAZANIB YIĞMAQ 137

MAL-DÖVLƏT QAZANMAĞIN HƏDƏFİ 138

HALAL YOLLA PUL QAZANMAQ 140

ZƏHMƏTLƏ VƏ ZƏHMƏTSİZ RUZİ 140

36. TƏLƏBKARIN HAQQI 141

QUR`ANDA BORC VERMƏYƏ BAXIŞ 142

QUR`ANDA RİBA (SƏLƏMÇİLİK) HAQQINDA 143

SƏLƏMÇİLƏRİN MƏNTİQİ 145

BORCLUYA MÖHLƏT VERİLMƏSİ 145

37. HƏMKARIN HAQQI 147

HƏMKARLIQ BARƏSİNDƏ RƏVAYƏTLƏR 148

YAXŞI DOSTUN XÜSUSİYYƏTLƏRİ 148

38. İDDİAÇI VƏ ƏLEYHİNƏ İDDİA OLUNMUŞUN HAQQI 149

İXTİLAF VƏ ŞİKAYƏTİN KÖKLƏRİ 150

İSLAM DİNİ İXTİLAFLARIN KƏSLMƏSİNƏ DƏ`VƏT EDİR 151

İXTİLAFLAR ARADAN GETMƏLİDİR 152

MƏHKƏMƏ QANUNLARI 153

QAZİNİN QÜDRƏTİ 153

QAZİNİN MAL-DÖVLƏTDƏ MÜSTƏQİLLİYİ 154

QAZİNİN MƏHKƏMƏDƏ VƏZİFƏLƏRİ 154

HARUN VƏ QAZİNİN TƏ`YİNİ 155

MƏŞHUR İSLAM ALİMİ “ŞƏHİD ƏVVƏLİN" QAZİNİN VƏZİFƏLƏRİ BARƏSNDƏ SÖZLƏRİ 156

İDDİAÇI VƏ ƏLEYHİNƏ İDDİA OLUNAN 156

DƏLİL (ŞAHİD) VƏ AND, QƏZAVƏTİN ƏSASI 157

39. MƏŞVƏRƏT İSTƏYƏNİN HAQQI 158

İSLAMDA MƏŞVƏRƏT MÖZUSU 159

MƏŞVƏRƏTİN NƏ`TİCƏLƏRİ 159

MƏŞVƏRƏT,QUR`AN BAXIMINDAN 160

MƏŞVƏRƏT, RƏVAYƏT BAXIMINDAN 161

KİMLƏRLƏ MƏŞVƏRƏTLƏŞƏK? 162

KİMLƏRLƏ MƏŞVƏRƏT ETMƏYƏK? 163

İSLAMIN ZÜHURUNUN ƏVVƏLLƏRİNDƏ ALTI NƏFƏRLİK ŞURA 164

40. MÜŞAVİRİN HAQQI 165

MÜŞAVİRƏDƏ ƏMANƏT VƏ SƏDAQƏT 166

MƏŞVƏRƏT VƏ ƏLALTINDAKILARDAN MƏSLƏHƏT ALMAQ 167

HƏZRƏT ƏLİ (ƏLEYHİSSALAM), MÜŞAVİR BARƏSİNDƏ 168

41. NƏSİHƏT İSTƏYƏNİN HAQQI 168

PEYĞƏMBƏRLƏR, CƏMİYYƏTİN NƏSİHƏT VERƏNLƏRİ 169

MÖ`MİNLƏR BİR-BİRİNİN NƏSİHƏT VERƏNLƏRİDİR 170

NƏSİHƏTÇİLƏR ƏN YAXŞI İNSANLARDIR 171

NƏSİHƏTİN YOLU 172

XƏLİFƏ MƏNSURUN İMAM SADİQ (ƏLEYHİSSALAM)-DAN NƏSİHƏT İSTƏMƏSİ 173

42. NƏSİHƏT VERƏNİN HAQQI 173

43. BÖYÜKLƏRİN HAQQI 175

İNSANIN HƏYATININ ƏVVƏLİ VƏ SONU ƏZİYYƏTLƏDİR 176

QOCALIQ,CƏMİYYƏTDƏN KƏNARLAŞMAQ 177

RUHİ SIXINTIYA GÖRƏ ÖLÜM 178

RƏVAYƏTLƏRDƏ QOCALARIN EHTİRAMI HAQQINDA 178

QOCALARA EHTİRAM ƏZABDAN XİLAS OLMAQDIR 181

44. KİÇİKLƏRİN HAQQI 181

UŞAQDA MƏHƏBBƏT YARATMAQ 182

UŞAQLARIN TƏRBİYƏ YOLU 183

PEYĞƏMBƏRİN (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) UŞAQA EHTİRAMI 184

UŞAQIN XƏTALARINI GÖRMƏMƏZLİYƏ VURMAQ 184

45- 46. DİLƏNÇİ VƏ DİLƏNİLMİŞİN HAQQI 185

DİLƏNÇİNİN HAQQI 185

DİLƏNİLMİŞİN HAQQI 186

YERLİ VƏ YERSİZ SUALLAR 186

DİLƏNÇİLİYİN RƏVAYƏTLƏRDƏ MƏZƏMMƏT OLUNMASI 188

İNSANIN HÖRMƏTİNİ HİFZ ETMƏK 189

DİLƏNÇİLİYN ZİLLƏTİNDƏN ÇƏKİNİN 190

ƏL AÇILMALI ŞƏXSİN XÜSUSİYYATI 192

İMAM HƏSƏN (ƏLEYHİSSALAM)-DAN HACƏT 193

İMAM HÜSEYN (ƏLEYHİSSALAM)-DAN HACƏT 194

47. XOŞHAL EDƏNİN HAQQI 195

HƏYATDA İNSANIN MÜXTƏLİF HALLARI 195

MÖ`MİLƏRİ XOŞHAL ETMƏYİN SAVABI 196

XOŞHALLIĞIN İNSANIN NİCATINDA ROLU 198

İMAM SADİQ (ƏLEYHİSSALAM)-IN TƏRƏFDARLARI ƏMƏL SAHİBİDİRLƏR 199

BAŞQALARINI SEVİNDİRMƏK HƏMİŞƏ İNSALADIR 199

48. SƏNƏ PİSLİK EDƏNİN HAQQI 200

ƏVF VƏ BAĞIŞLAMAĞA DƏ`VƏT 201

MÖ`MİNLƏRDƏN KÖMƏK İSTƏMƏK 202

ƏFV VƏ BƏXŞİŞ ƏN YAXŞI YOLDUR 203

ƏFV VƏ VAZ KEÇMƏYİN FƏRQİ 204

PİSLİYƏ YAXŞILIQLA CAVAB 205

QÜDRƏT OLAN VAXTDA ƏFV ETMƏK 205

HƏZRƏTİ YUSİFİN BAĞIŞLAMASI 206

İSLAM PEYĞƏMBƏRİNİN (S)MƏKKƏNİN FƏTHİNDƏKİ ƏFVİ 206

49. MİLLƏTİN HAQQI 207

"MİLLƏT" SÖZÜ LÜĞƏTDƏ 208

İSLAM VƏ İCTİMAİYYƏTƏ ƏHƏMİYYƏT 209

İNHİRAF YOLARINDAN ÇƏKİNMƏK 209

BİRLİYƏ VƏ HƏMRƏYLİYƏ DƏ`VƏT 209

TƏFRİQƏDƏN ÇƏKİLİB İCTİMAİ QANUNLARI HİFZ ETMƏK 210

QARDAŞLIQ VƏ DOSTLUQMÜSƏLMANLARIN ŞÜARIDIR 211

İCTİMAİ İXTİLAFLARDA GÜZƏŞTİN ROLU 211

GÜZƏŞT VƏ ONUN TƏ`SİRLƏRİ 212

50. KİTAB ƏHLİNİN HAQQI 214

CİZYƏ NƏDİR? 215

İSLAMDAN ƏVVƏL CİZYƏ 215

ŞƏRİƏTDƏ CİZYƏNİN HÖKMÜ 216

CİZYƏNİN MİQDARI 217

CİZYƏNİN ŞƏRAİTİ 217

MÜSƏLMANLARIN ZİMMƏ ƏHLİ MÜQABİLİNDƏ MƏSULİYYƏTLƏRİ 218

VƏ`DƏ VƏ ƏHDƏ VƏFA 219

MÜSƏLMAN VƏ YA KAFİRLƏ PEYMAN 220

1 Ələq surəsi-4-5

2 Zümər surəsi-9

3 Maidə surəsi-100

4 Fatir surəsi -19-21

1 Rə`d surəsi-43

2 Mücadilə surəsi, ayə:11

3 Əl-həyat, cild.2, “İddətud-dai” kitabından nəql, səh.66

4 Biharul-ənvar, cild.1, səh.203

5 Biharul-ənvar, cild.1, səh.203

1 Töhəful-uqul, səh.336

2 Nəhcül-bəlağə, 53-cü məktub

1 Kamil ibni Əsir, cild.5, səh.42

2 Həyatul-həyəvan, cild.1, səh.88

3 Əbəsə surəsi-24

1 Əl-həyat, cild.2, səh.273

1Kəhf surəsi-66-69

1 Mühəccətül Beyza.c.1 s.119

2Adab tə`lim və təə`llüm dər İslam s. 333

1Adab tə`lim və təə`llüm dər İslam s. 323

1 Lu`lu vəl-Mərcan.səh. 44

1 Şərh Risalətül hüquq Qapançı. C.1.səh.385

2 Nəhcül Bəlağə. Qısa kəlmələr. 429

1 Maidə surəsi -8

1 Nisa surəsi-58

1 Sad surəsi-24

2 Usul Kafi. C.2. səh. 146

3 Usul Kafi. C.2. səh. 147

4 Əl Mizan.c. 6. səh. 221

1 Nəhcül Bəlağə. 34-ci xütbə.

1 Nəhcül-bəlağə .50-ci məktub

2 Nəhcül-bəlağə -45-ci məktub

1 Nəhcül-bəlağə -53-cü məktub

1 Bəqərə surəsi-44

2 Usul Kafi. C.1. səh. 36

3 Munyətul Murid. Səh. 182

1 Usul Kafi. C.1. səh. 41

1 Münyətül Mürid. Səh. 204

2Munyətil Murid. Səh. 204

1Munyətil Murid. Səh. 204

2Munyətil Murid. Səh. 204

3 Munyətil Murid. Səh. 204

1 Rum surəsi-21

1 Məkarimul Əxlaq. Səh. 216

2 Vəsail Şiə.c.14. səh.122

3 Vəsail Şiə.c.14. səh.122

1 Vəsail Şiə.c.14. səh.122

2 Məkarimul Əxlaq. Səh. 216

1 Cameus-Saadat. C.2.səh. 643

2 Cameus-Saadat. C.2.səh. 643

1 İrşadul Qulub. C.1.səh.175.

2 İrşadul Qulub. C.1.səh.175

3 Müstədrəkül Vəsail.c.2.səh. 643

4 Müstədrəkül Vəsail.c.2.səh. 643

5 Vəsail Şiə.c 15 .səh 249

1 Məkarimul Əxlaq. Səh. 214

2 Məkarimul Əxlaq. Səh. 214

3 Məkarimul Əxlaq. Səh. 214

4 Məkarimul Əxlaq. Səh. 214

1Məkarimul Əxlaq. Səh. 215

2 Məkarimul Əxlaq. Səh. 215

3Məkarimul Əxlaq. Səh. 215

1 İslam və Hüquq bəşər. Səh. 204

1İslam və Hüquq bəşər. Səh. 204

2 İslam və Hüquq bəşər. Səh. 204

3 İslam və Hüquq bəşər. Səh. 204

1 İslam və Hüquq bəşər. Səh. 204

2İslam və Hüquq bəşər. Səh. 204

3 İslam və Hüquq bəşər. Səh. 204

1 İslam və Hüquq bəşər. Səh. 204

2 Vəsail Şiə. C. 16. səh. 4

1 Vəsail Şiə. C. 16. səh.

2 Vəsail-Şiə. C. 16. səh. 4

1 Qəsəs surəsi -7

1Ali İmran surəsi -7

2 Şura surəsi -7

3 Əhzab surəsi -6

1 Əhqaf surəsi - 15

2 Loğman surəsi -14

1 Bəqərə surəsi-233

1 Təfsir nümunə. cil 21 səh 321

1 Kudək (Qaftar fəlsəfi) cil. 1 səh. 96

2 Ecaz Xurakiha. Cil. 1 səh 172

3 Kudək. Cil. 1 səh 118

4 Bəqərə surəsi-223

1 Təfsir nümunə. Cil. 2 səh 131

1 Nəht surəsi -66

1 Əvvəlin daneşqah və axirin Peyğəmbər

2 Təfsir Nümunə. Cil. 11 səh 292

3 Şərhlümə Kitabun Nikah. Cil. 5 səh 452

1 Usul Rəvanşinasıman cil 1 səh 441

2 Usul Rəvanşinası cil 1 səh 441

1 Mizanul Hikmət cil 10 səh 712

1 Mizanul Hikmət cil 10 səh 713

1 Usul Kafi cil 2 səh 157

1 Usul kafi cil 2 səh 349

2 Tətimmətul-Müntəha səh 243

1 Cavan. Səh. 462

2 Cavan. Səh. 462

3 Üsul Kafi. Cil. 2. Səh. 349

4 Usul Kafi. Cil. 2. Səh. 749

1 Töhəfül-Uqul. Səh.238

2 Səhifeyi Səccadiyə

1 Məkarimul Əxlaq səh 220

2 Müstədrək Vəsail. C.2.səh. 618

3 Nəhcül Bəlağə. Qısa kəlmələr. səh. 391

1 Kudək. Cil. 2. səh. 228

2 Kudək cil 2 səh 228

1 Kudək cil 2 səh 228

1 Məkarimul Əxlaq səh 219

1 Tarixri Ya`qubi. C.2. səh. 320

2 Məkarimul Əxlaq səh 219

3 Məkarimul Əxlaq səh 219

4 Məkarimul Əxlaq səh 219

1 Kudək. C. 2. səh. 294

1 Hücurat surəsi-10

1 Mühəccətul beyza cil 1 səh 332

2 Muhəccətul beyza cil 1 səh 332

3 Üsul Kafi cil 2səh 166

4 Üsul Kafi cil 2 səh 166

1 Ali İmran surəsi-103

2 Mühəccətül beyza cil 3 səh 311

3 Mühəccətül beyza səh 331

1 Müstədrəkül Vəsail. Cil. 2. səh. 61

2 Əh-hədis. Cil. 1 səh 285

1 Töhəful-uqul. səh. 235

1 Zümər Surəsi - 18

2 Ən`am Surəsi - 50

3 Bəqərə Surəsi 256

1 Yunis surəsi-99

2 Bəqərə Surəsi 256

3 Qaidə Surəsi – 21 - 22

4 Ən`am Surəsi 104

1 Nisa surəsi-32

2 Nisa surəsi-39

3 İslam və Hüquq bəşər. Səh. 316

4 Tövbə surəsi-34-35

1 Fussilit surəsi-34

2 Nisa surəsi 86

1 Təfsir nümunə. cil – 4 səh - 42

2 Rəhman surəsi - 60

3 Təfsir nur Səqəleyn. cil 1 səh 199

1 Üsul Kafi cil 2 səh 642

2 Üsul Kafi cil 2 səh 642

3 Üsul Kafi cil 2 səh 642

1 Tərcümə və şərh Risalətül hüquq Sipehri səh 149

2 Tərcümə və şərh Risalətül hüquq.Sipehri səh 149

3 Məsələn, mənim qarşımda çay var, istəsəm içərəm, istəməsəm yox.Bumübah işdir.

4 Şərh Risalətul hüquq. Qapançı. cil. 2 səh 57

1 Tövbə surəsi – 1

1 Ürvətul-Vüsqa

1 Ürvətul Vüsqa

2 Yəni, kimsə desə, başqalarından saqitdir, amma heç kəs deməsə hamı günahkardır.

3 Şərh Risalətul hüquq. Qapançı. Cil. 2. səh 90

1 Vəsail-Şiə. C. 4.səh.646.

2 Vəsail-Şiə. C. 4.səh.646.

3 Vəsail-Şiə. C. 4.səh.646.

4 Vəsail-Şiə. C. 4.səh.613.

1 Vəsail-Şiə. C. 4.səh.613.

1 . “Şərh Risalətul-hüquq” Sipehri. səh.155

1 “Şərh Risalətul-hüquq” Qapançı .c.2.səh.144

2 Vəsail şiə . c.5. səh.379

3"Şərh Risalətul-hüquq”. Səh.147

1 Şafi. C.1.səh.192

2 Şərh Ğurər və Durər. C. 5. səh.472

3 Tarix Yə`qubi .c.2.Səh.383.

1 Şərh Ğurər və Durər. C. 5. səh.397

2 Biharul-Ənvar. C.74.səh.191

3 Biharul-Ənvar. C.74.səh.191

4 Biharul-Ənvar. C.74.səh.194

1 Biharul-Ənvar. C.74.səh.194

2 Biharul Ənvar. .c. 74. səh. 191

1 Töhəfül-uqul. Səh.239

1 Cavan. C.2. səh.337

2 Cavan. C.2. səh.337

1 Kəhf surəsi-28

2 Təfsir Nümunə .c.12.səh.414

1 Qamus Qur`an . c.2. səh.88

2 Tövbə surəsi-6

1 Ənfal surəsi-48

2 Nisa surəsi- 36

1 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.79

1 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78.

2 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78.

3 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78

4 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78

1 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78

2 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78

3 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78

4 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78

5 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78

1 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78

2 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78

3 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78

4 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.78

1 Yüsif surəsi -39

2 Cin surəsi-3

1 Nəcm surəsi- 2

2 Qamus-Quran c.4.səh.109

3 Furqan surəsi- 27-29

1 Şərh Nəhcül-bəlağə ibni Əbil Hədid .c-2. səh-272

2 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.65

3 Müstədrəkül-Vəsail. C.2.səh.65

1 Kəşkül Təbəsi c.1.səh.167

2 Səfinətül-bihar. C.2.səh.27

3 İsna əşəriyyə. Səh.231

1 Kəşfül- Ğümmə. C.2.səh.293

2 Fərhəng bozorg camei novin.

3 Məhəmməd surəsi-22-23

1 Rə`d surəsi 25.

2 Bəqərə surəsi-27

3 Təfsir nümunə .c.1.səh.105

1 Şərh Risalətil- hüquq Qapançı. C.2.səh.210

2 Şərh Risalətil- hüquq Qapançı. C.2.səh.210

1 Taha surəsi -31-32

2 Furqan surəsi-2

3 Fatir surəsi-40

4 Qamus Qur`an .c.4.səh.20

5 Əl-Xilaf Şeyx Tusi. C.2.səh.138

1 Vəsail şiə .c.13.səh.178

2 Nəhcül-fəsahə .Kəlmə. 767

3 Vəsail Şiə .c.13.səh.178

1 Kəhf surəsi-46

2 Nisa surəsi-126

1 Bəqərə surəsi- 29

2 Loğman surəsi -20

3 Hud surəsi-61

4

1 Yunis surəsi -7-8

2 Nəhcül-bəlağə 131-ci hikmət

1 Vəsail-Şiə c.12. səh.17

2 Şura surəsi-27

3 İsra surəsi 83

4 Ələq surəsi-6-7

5 Biharul-ənvar. C.72.səh.59

6 Nəhcül-bəlağə.Xütbə-45

1 Bozorgsal və cavan. C. 1.səh. 272

2 Adiyat surəsi-7

1 Vəsail Şiə .c.12.səh.19

2 Mühəccətül-bəyza.c.3.səh.14

1 Vəsail Şiə .c.12.səh.9

2 Vəsail Şiə .c.12.səh.44

1 Vəsail Şiə .c.12.səh.27

2 Vəsail Şiə .c.12.səh.27

3 Vəsail Şiə .c.12.səh.29

1 Nəhcül-bəlağə 429-cu hikmət

1 Təğabun surəsi-17

2 Hədid surəsi-11

3 Hədid surəsi-18

1Təfsir nümunə .c.23.səh.344

2 Bəqərə surəsi-245

3 Bəqərə surəsi-278

1 Bəqərə surəsi -275-276

2 Təfsir Nümunə. c.2. səh.272

1 Bəqərə surəsi-280

1 Şafi .c.2.səh.110

1 Şafi .c.2.səh.110

2 Şafi .c.2.səh.110

3 Şafi .c.2.səh.110

1 Biharul-Ənvar. C.74. səh.185

2 Biharul-Ənvar. C.74. səh.188

1 Şərh Risalətil-hüquq Qapançı. C.2.səh.289

2 Üsul-Kafi .c.2.səh 336

3 Üsul-Kafi .c.2.səh 336

1 Həşr surəsi-10

1 Ə`raf surəsi-43

2 Üsul-Kafi. C.2.səh. 209

3 Üsul-Kafi. C.2.səh. 209

1 Nəhcül-bəlağə.53-cü məktub.

1 Nəhcül Bəlağə . 27-ci məktub

2 Nəhcül Bəlağə . 46-cı məktub

3 Əllümətüd-Demeşqiyyə . Kitabul-Qəza

1 Vəsail Şiə c.18.səh.170

2 Vəsail Şiə c.18.səh.170

1 Ali-İmran-159

2 Təfsir Nümunə .c.3. səh.141

1 Şura surəsi-37

2Təfsir Nümunə .c.3. səh. 145

1Təfsir Nümunə .c.20. səh. 461

2Təfsir Nümunə .c.3. səh. 145

3Töhəful-Uqul. Səh.293.

4 Vəsail Şiə.c.8. səh.427

1 Vəsail Şiə.c.8. səh.427

2 Vəsail Şiə.c.8. səh.427

3Vəsail Şiə.c.8. səh.427

4Vəsail Şiə.c.8. səh.427

5 Vəsail Şiə.c.8. səh.427

1 Nəhcül-bəlağə. 53-ci məktub

2 "