Engelli Çocuklara Yönelik Rehabilitasyon ve Özel Eğitim Hizmetleri Çalışması Raporu
Yüklə 416,3 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Özürlü Çocuklara Okul Öncesi Eğitim Sürecinde Sağlanan Hizmetler
- 3.1.2. İrlanda’da Erken Çocukluk Eğitimi ve Özürlü Çocukların Durumu
- Ruthland Street “ Projesi
- Ana okulları, kreşler ve oyun grupları
- Fırsat Eşitliği Çocuk Bakım Programı
- Risk Altındaki Çocuklar
- Erken Çocukluk Eğitiminin Geliştirilmesi İçin Hükümet Programı
- 3.1.3. Birleşik Krallık’ta (UK) Özürlü Çocuklar İçin Erken Çocukluk Dönemi Eğitimi
- Warnock Raporuu
Yeni Hizmet Paternleri Bu yaklaşımla, erken çocukluk dönemindeki kaynak hareketi bir kaynak sağlayıcıdan birden fazla hizmet sağlayıcıya kaydırılmış olmuştur. Bu hizmet sağlayıcılar arasında özel destek hizmetleri sağlama konusunda görev yapısına dahil olan hükümet dışı organizasyonlar da sayılabilmektedir. Erken çocukluk döneminde erken müdahale programları için kaynak sağlama iki kısma ayrılmaktadır. Birincisi, özel hizmet vericilerin finansını sağlamaktadır. Bunlar, erken müdahale öğretmenleri, konuşma terapistleri, psikologlar, işitme uzmanları olarak sayılabilir. Paraprofesyonel ya da direk destek ise bundan ayrı olarak mali destek alır. Kaynakların uygulanması yalnızca eğitim destek ihtiyaçları için yapılır. Diğer terapi hizmetleriyse sağlık fonlarıyla karşılanmaktadır. Erken müdahale programları çocuğun “Bireysel çalışma planı” (IDP) üzerine temel alır. Bu plan Carolina, AEPS, HELP gibi değerlendirme araçlarının uygulanması sonucu geliştirilmiştir. Bu değerlendirme aile bireyleri dahil olmak üzere çocukla ilişkili kişilere de uygulanmaktadır. Değerlendirme tamamlandıktan sonra, IDP toplantısı yapılır. Bu toplantıda aile de yer alır. Bu toplantı sonrası bir plan ortaya konur. Bu planın önemli bir amacı da çocukların erken çocukluk programının tüm alanlarında tam olarak yer almalarının sağlanmasıdır. Erken müdahale ve eğitimdeki gelişmelerle özürlü çocukların diğer çocuklar gibi ana eğitim programlarında izlenmesi amaçlanmaktadır. Burada öğretmenler, terapistler, bakıcılar aile ve paraprofesyonellerin yakın işbirliği çok önemlidir. Önemli sorunlardan biri kaliteli hizmeti kırsal kesime ulaştırma konusunda yaşanmaktadır. Bu bölgelerde yeterli eğitilmiş eleman bulabilmek hala önemli bir sorundur. Yeni Zelanda Eğitim Bakanlığı okul öncesi eğitim ekibi içinde erken kaynaştırma eğitimi uzmanları, özürlü çocuklarla çalışan destek personel bulunmaktadır. Özürlü çocuğun doğumundan okula başladığı yaşa kadar bu ekip çocuğa hizmet vermektedir. Bu ekip içinde;
Bu kişiler tüm süreç boyunca çocuğun öğrenme ve gelişimini derinlemesine inceler. Bu süreç içinde;
Özürlü Çocuklara Okul Öncesi Eğitim Sürecinde Sağlanan Hizmetler Genel bilgilendirme ve destekleme: Eğitimciler ve diğer profesyoneller çocuğa uygun ve onun yararlanabileceği hizmetleri (örneğin hangi pediatriste gitmesi gerektiğini vb.) koordine ederler. Yol gösterme ve bilgi paylaşımı: Özürlü çocuğun sosyal yeteneklerini, öğrenme ve iletişim becerilerini ve kişilik gelişimini oluşturacak stratejiler belirlenir. Danışmanlık: Okula geçiş, erken eğitime yerleştirilme ve erken çocukluk eğitimi eğiticileri bulma konularında danışmanlık verilir. Uzmanlık hizmetleri: Özürlü çocuğun dil-konuşma terapisi ya da özel eğitim alması vb. konularda uzmanlar tarafından bu hizmetler verilir. Değerlendirme: Özürlü çocuğun yetenekleri ve eğitsel ihtiyaçları değerlendirilir. Planlama: Özürlü çocuğa ilişkin bireysel planlar çıkarılır, gerekli öğretim pratikleri belirlenir, uygun özel donanım sağlanır, kısa ve uzun dönemli hedefler saptanır, zaman çizelgesi ve evde takip aktiviteleri planlanır. Kültürel destek: Ailelere, çocukların bakımıyla ilgili kişilere ve erken çocukluk eğitimi eğiticilerine kültürel destek sağlanır. Eğitim destek hizmetleri: Özürlü çalışan uzmanlar ve erken çocukluk eğitimi eğiticileri için destek hizmet sağlanır.
Erken çocukluk eğitimi genellikle formal okul eğitiminin başladığı dönemin öncesini ya da çocukların genellikle okula devam ettiği yaşın öncesini belirtmektedir. Okula devam yaşı yasal olarak 6 yaşından itibaren başlayan dönemi kapsamaktadır.Pratikte yaklaşık 5 ya da 4.5 yaşında olan çocuklar ilköğretim okullarına başlamaktadırlar. İrlanda ‘da erken çocukluk eğitimine yönelik kamusal olanaklar çok sınırlıdır. Eğitim ve Bilim departmanı erken çocukluk eğitimi çalışmaları kapsamında özellikle özürlü ve özel gereksinimli çocukların pilot kaynaştırma projelerini hedeflemektedir. Erken çocukluk eğitimi kapsamına ilköğretim okullarının anasınıfları da girmektedir. Bu konuda devlet okullarına özel bir fon tahsis edilmiştir. Bu fonun amacı okulların materyal ve donanımının satın alınmasına yardımcı olmaktır. Bağışın miktarı ihtiyaçlara bağlı olarak maksimum 2000 Euro’ya kadar ulaşabilmektedir. “Ruthland Street “ Projesi Bu proje1969 yılında oluşturulmuştur. Proje Dublin’deki ilköğretim okuluna okul-öncesi eğitimi eklemlemeyi kapsamaktadır. Bunun amacı küçük çocukların evden-ilköğretime geçişini kolaylaştırmaktadır.Bu amaç doğrultusunda düzenlenen müfredat yürürlüğe konmuş ve ebeveynler de okul öncesi eğitime katılım konusunda aktif şekilde cesaretlendirilmişlerdir. Ayrıca ailelere çocuklarına en iyi şekilde nasıl destek olabilecekleri konusunda kendi evlerinde danışmanlık hizmeti sağlanmıştır. “Erken başlangıç” pilot programı eğitim sistemi içinde kendi potansiyelini geliştirememe riski olan çocukları hedef alarak eğitimsel dezavantajı ortadan kaldırmayı hedeflemektedir. İrlanda ‘da 4 yaş altı özel gereksinimli çocuklar eğitim sistemi içinde önemli bir hedef gruptur. Eğitim ve bilim departmanı gezici öğretmen servisi görme ve işitme özürlü çocuklara 2 yaşından itibaren destek olmaya başlamaktadır. Sağlık çalışanları ve/veya gönüllü kişiler önemli derecede özürlü olan çocuklara hizmet vermektedirler. Bu hizmetler çocuk eğitim ve gelişim merkezlerinde verilmekte ve genellikle zihinsel özürlüler konusunda eğitimli öğretmen bakıcı ve klinik direktörler tarafından yürütülmektedir. Bu merkezlerde çoğu kez oyun terapistleri de çalışmaktadır. Ana okulları, kreşler ve oyun grupları Ana okulları, kreşler ve oyun gruplarından oluşan çocuk bakım/destek formları, Çocuk Bakım Yasasının gerekli kıldığı konular arasında yer almaktadırlar. Kamusal veya özel kurumlar olan bu merkezler aileler tarafından finanse edilmektedir. İrlanda’ da çocuk bakımı konusuyla ilişkili olarak eğitim veren kurslar bulunmaktadır. “The Education Act 2000” bu konuda gerekli donanımın içeriğini ve kriterlerini belirlemektedir. Konuya ilişkin olarak 2001 yılı Şubat ayında bu yasa altında “İrlanda Ulusal Donanım Kuruluşu” kurulmuştur. 1991 “Çocuk Bakım Yasası” uyarınca sağlık kurulları okul öncesi eğitimine devam eden çocukların gelişiminden sorumludur. Okul öncesi eğitimiyle kastedilen anaokulları, oyun grupları, gündüz bakımevleri, kreşler ya da benzeri okul öncesi çocuklara hizmet veren merkezlerdir. Çocuk Bakım Düzenlemeleri 1996 (Okul Öncesi Hizmetleri) 4 ya da daha fazla çocuğa okul öncesi hizmeti sağlayacak olan birey ya da organizasyonlara yerel sağlık kurullarına bu etkinliklerini bildirme zorunluluğu getirmektedir. Düzenlemeler, hizmet sağlayıcılar için yeterli alan, ve personel, kayıt tutma, ilkyardım ve güvenlik prosedürleri, materyal, donanım ve sigorta konularına ilişkin olarak minimum standartları koymaktadır. Sağlık kurullarından yetkililer bu standartlara uyulmasını sağlayıcı teftişler yapmaktadırlar. Şu anda, hizmetlerin eğitim boyutu, eğitim ve personelin nitelikleri konusuyla ilgili hiçbir asgari standart bulunmamaktadır. “Çocuk Bakım Uzmanları Çalışma Grubu 2000” diğer tüm faktörlerin yanı sıra “ Avrupa Çocuk Bakım Çalışma Grubu” hedefi olan minimum % 60 oranında personelin en az 3 yıl direkt olarak çocuklarla çalışmış olması hedefini gerçekleştirmeye çalışmasını tavsiye etmektedir. Fırsat Eşitliği Çocuk Bakım Programı “Adalet, eşitlik ve yasal reform departmanı” tarafından desteklenen ve “Bölgesel Gelişim Yönetimince” dağıtımı yapılan program sosyal dışlamaya uğrayan ebeveynlerin eğitim ve istihdamının, “Çocuk bakım etkinliklerinin” dezavantajlı alanlarda desteklenmesiyle geliştirilmesini amaçlamaktadır. Bu yardım merkezi ödeneklerden karşılanmaktadır. Bu departman ayrıca üyeler arasında eğitim ve standartları güçlendirmek ve çocuklarla ilgili kişileri daha iyi yapılandırılmış bir ağ içinde ilişkilendirmek amacıyla ulusal koruyucu teşkilatlara da yardım etmeyi amaçlamaktadır.
Sağlık kurulları bakım evleri ve günlük bakım hizmetleri (gönüllülerce çalıştırılan) için ek kaynak sağlarlar. Sosyal ve aile ilişkileri departmanı, kadın grupları, gönüllü organizasyonlar ve toplum için bazı projeler üzerinde çalışmaktadır. Ayrıca bu kuruluşlara finansal kaynak yaratma amacını da taşımaktadır. Bu kaynakların bir kısmı çocuk bakım ünitelerine verilmektedir. Departman ayrıca “Aile Kaynakları Merkezlerine” de fon sağlamaktadır. Bu merkezler çocuk bakım merkezlerinde ebeveynlerin yetişkin eğitimi destek programlarına kaynak sağlamayı amaçlamaktadır.
“ Erken Çocukluk Eğitimi Beyaz Kağıdı” çocuğun doğumundan 6 yaşına kadar olan dönemi kapsar. Bu belge erken çocukluk eğitiminin çocuğun gelişim ve eğitim hedeflerini yüksek kaliteli bir erken eğitime doğru desteklemek, bunu özellikle dezavantajlı ve özürlü kesim ile onların özel gereksinimleri hedefine odaklanarak gerçekleştirmek ana kriteri üzerinden kurmaktadır. Bu konudaki rehber ilkeler şunlardır;
3.1.3. Birleşik Krallık’ta (UK) Özürlü Çocuklar İçin Erken Çocukluk Dönemi Eğitimi 1944 Eğitim Yasası, Eğitim Bakanlığının oluşturulmasını sağlayarak, Yerel Eğitim Otoriteleri (YEO)nin, özel eğitim tedbirleriyle zihinsel veya fiziksel özürlü öğrenciler için tedbir alınmasını güvence altına almıştır. 1945 Özürlü Öğrenciler ve Okul Sağlık Yönetmeliği 11 özürlü kategorisi belirlemiştir; tamamen görmeyen (kör), kısmen görmeyen, tamamen duymayan (sağır), kısmen duymayan, hassas/tehlikelere açık, diabetik, eğitim açısından ikinci derecede normal, epileptik, uyumsuz, fiziksel engelli ve konuşma bozukluğu olanlar. Bu aşamada tıbbi uygulayıcılar tanılama görevini üslenmişler ve çocuklar evlerinden ayrı okullara, en uygun hizmeti sunan yere yerleştirilmiştir. 1960’lı yıllarda Oyun Grubu hareketi, yerel gereksinimlere ve devlet tedbirlerinin eksikliğine direkt yanıt vermek üzere, ulusal olarak yaygınlaştırılmıştır. Bu gruplar, beş yaş altı ile ilgili konulara yönelik teşvik sağlamayı amaçlamaktadır. 1970 Eğitim (Özürlü Çocuklar) Yasası, özel gereksinim tedbirleri sorumluluğunu YEO’ne vermiş ve özel okullar;
Erken çocukluk dönemlerinde özel gereksinimi gözeten ilk referanslardan biri, 1976 tarihli yargı raporudur. Bu rapor gelişimsel çerçeve içinde erken yıllarda sağlık ve gelişimin zorluklarını erken biçimde tespit etmek gerekliliğini ortaya koymuştur.
1978’de ise Warnock Raporu, tüm “özürlü çocuklar ve gençler” için zamanında tedbir almayı mümkün kılacak şekilde konuyu detaylı olarak ele almıştır. Bu rapor özel gereksinim tedbirleri konusunu önemli biçimde değiştirerek daha sonraki mevzuata ışık tutmuştur. Bu rapor ayrıca tüm çocukların eğitim alma hakkı olduğunu, bu çocukların bir ya da daha fazla kategoriye koyulmasına karşı çıkarak özel gereksinimlerin sürekliliğini vurgulamıştır. Raporda, çocukların kısa-ve/veya uzun dönemli gereksinimleri olabileceği ve alınacak tedbirlerin değişimlere yanıt verecek şekilde esnek olması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu raporda değerlendirme metotları sadece IQ testinin kullanımının ötesine geçilerek detaylandırılmıştır. Gereksinime uygun en etkin tedbirin sağlanması için çeşitli metotların kullanılması öngörülmüştür. Raporda ayrıca ebeveyn katılımının özel gereksinimi olan çocuklar için hayati önemi olduğu da vurgulanmıştır. Çocuk eğer uygunsa farklılaştırılmış ders programı ile değerlendirilmelidir denmektedir. Warnock raporu ayrıca özel okullardaki mevcut uygulamaların yansıması olarak entegrasyon nosyonunu da tartışmaktadır. Entegrasyonun üç biçimi bulunmaktadır;
1981 Eğitim Yasası Warnock Raporunun temel prensiplerini tekrarlamış ve özel eğitim gereksinimlerini yasal ajandaya tam olarak yerleştirmiştir. Yasadaki temel noktalar;
1989 tarihli Çocuk Yasası, çocuklarla ilgili eski kamu yasası ve özel yasayı bir araya getirerek çocukluk refahının önemini merkeze taşımıştır. Yasa ayrıca ailenin ve “ebeveyn sorumluluğunun” önemini güçlendirmektedir. Yasa “gereksinimi olan çocuk” tanımını yaparak yerel otoritelerin sağlaması gerekenleri belirleyerek gerekli olan her koşulda çocukların aileleri ile birlikte evde kalmalarının sağlanmasını gerektirmektedir.
1988 Eğitim Reformu Yasası, temel ve esas konuların çerçevesini oluşturarak, özel eğitim gereksinimi olan çocukların gereksinimlerinin karşılanması konusunda yapılacak küçük değişiklikler için esneklik içeren Ulusal Ders Programı’nı getirmiştir. Yasanın temel konusu tüm çocukların geniş çaplı ve eşit ders programlarına eşit biçimde ulaşmasını garanti etmektir. 1990 Özürlü Ayrımcılığı Yasası, tüm okulların özel eğitim gereksinimi olan çocuklar için özellikle de fiziksel özürlü olanlar için kabul koşullarını taşımasını gerekli kılmıştır. Eğitim almak isteyen özürlünün gereksiniminin tanınmasını ve ailelere, öğrencilere daha fazla bilgilendirme yapmayı zorunlu kılar. Ayrıca okullar, özürlü öğrenciler için yaptıkları düzenlemeleri onlara açıklamak zorundadır. Bu yasaya göre YEO, özürlülere yönelik ileri eğitim olanakları konusunda bilgi sağlamak zorundadır. 1993’te Eğitim Yasası’nın 3. Bölümü, 1981 Yasası’nın uygulanmasıyla ortaya çıkan problemler ve konulara dikkat çekmiştir. 1981 Yasasının değişmesi gereken iki alanı şöyle yorumlanmaktadır. “Yasa tutarsız, yetersiz ve özel eğitim gereksinimi olan her çocuğun kaliteli bir değerlendirme almasını güvenceye alan ve belirlenen gereksinimlerin giderilmesi tedbirlerini içeren amaca hizmet etmemektedir. 1993 Yasası saptama ve değerlendirme hakkında rehberlik önermekte ve YEO ile kararları tartışmak için ebeveynlere olanaklar sağlayarak eğitim gereksinimleri mahkemeleri oluşturmuştur. Yasa 1981 Yasasını revize ederek şu değişiklikleri/eklemeleri getirmiştir;
1994’te Uygulama Kod Rehber Dokümanı oluşturularak, 1993 Yasasıyla oluşturulan sorumluluklar ayrıntılandırılmıştır. YEO ve uygulayıcılarına özel eğitim gereksinimleri tedbirleri konusunda oldukça açık ve belirli rehberlikler sunulmaktadır. Bunlar;
Uygulama Kodu Dokümanında 5. Bölüm, beş yaşın altındaki çocuklarla ilgili tedbirleri belirterek, erken tanılama ve müdahalenin çok disiplinli bir çerçeve içinde olmasının felsefesini desteklemektedir. Tüm okulların ve kayıtlı erken çocukluk dönemi hizmet sağlayıcılarının Uygulama Kodu Dokümanında verilen rehbere bağlı kalması beklenmektedir. Çocuğun yapılan müdahaleye verdiği cevaba bağlı olarak değişikliklerin yapılması da bu kapsamdadır. Erken çocukluk dönemi hizmet sağlayıcıları, özel eğitim gereksinimleri için politika dokümanı hazırlayarak, şunları sağlaması beklenmektedir;
Okul öncesi eğitim hizmeti verenler bir Özel Eğitim Gereksinimleri Koordinatörü (ÖEGK) çalıştırmak zorundadır. ÖEGK aslında yasadan önce de okul öncesi eğitim veren kurumlarda çalışmaktaydılar ancak bunlara yeni ek sorumluluklar verilmiştir. Uygulama Koduyla detaylandırılan ve çocuğa doğumundan itibaren uygulanan değerlendirmenin, özel eğitim gereksinimi olan çocuğun 0-2 yaş aralığında belirlenmesi pek beklenen bir şey değildir. 5 aşamalı değerlendirme özetle şunları içermektedir; 1. Aşama: Sınıf ya da konu öğretmeni çocuğun özel eğitim gereksinimlerini belirler veya kaydeder ve okulun ÖEGK’ne bilgi verir. 2. Aşama: Okulun ÖEGK bilgi toplama sorumluluğunu yerine getirir ve çocuğun özel eğitim tedbiri için gerekli koordinasyonu yapmak için öğretmeniyle birlikte çalışır. 3. Aşama: Öğretmen ve ÖEGK, okul dışından bir uzman tarafından desteklenir. 4. Aşama: YEO, resmi bir değerlendirme ve eğer uygunsa çok disiplinli bir değerlendirme üzerinde çalışır. 5. Aşama: YEO, özel eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi konusunda çalışır ve eğer uygunsa bir düzenleme yapar, tedbirin izlenmesi ve takibini yerine getirir. Son karar ebeveyn de dahil edilerek ve çocukla ilgili tüm uygulayıcılardan bilgi toplanarak çok disiplinli bir değerlendirmenin sonucunda oluşturulur. Revize edilmiş Uygulama Kod’undaki önemli bir değişiklik, erken yıllarda tespit etme, değerlendirme ve tedbir alınmasıyla ilgili bölümdür. 2001 tarihli Özel Eğitim Gereksinimleri ve Özürlü Ayrımcılığı Yasası eğitim alanında daha fazla değişimi de içermektedir ve 2001 Özel Eğitim Gereksinimleri Uygulama Kodu da bu doğrultuda yenilenmektedir. Yeni Uygulama Kodu ise şu değişiklikleri kapsamaktadır;
2001 tarihli Özürlü Ayrımcılığı Yasası Uygulama Kodu Taslağı Özürlüleri eğitime ulaşmalarında ayrımcılığın engellenmesi hakkında eğitim kurumlarına rehberlik sunmaktadır. Kod, özürlü öğrencilere yönelik ayrımcılığın engellenmesi için iki temel görev ortaya koymaktadır;
UK’da kullanılan ve ebeveynlere yönelik çeşitli uygulamalı örneklerin anlatıldığı “Özel Eğitim Gereksinimleri Ebeveynler İçin Kılavuz” dokümanları hazırlanmıştır. Yüklə 416,3 Kb. Dostları ilə paylaş:
|