وَقِهِمْعَذَابَالْجَحِيمِ/onları cehennem azabından koru). “قِ”, “vikaye” mastarından emir kipidir. Onun mazi fiili “veka”, şimdiki zaman kipi “yeki”dir.
1025Kamer/17 “وَلَقَدْيَسَّرْنَاالْقُرْآنَلِلذِّكْرِفَهَلْمِنْمُدَّكِرٍ/Kurân’ı öğüt alınsın diye kolaylaştırdık; öğüt alan yok mu?”ayetinde geçen “muddekir” kelimesi, “iddekere” fiilinden ism-i faildir. “İddekere” fiili ise aslında “iztekere” olup “zikr” maddesinden türetilmiştir. Sonra “ta” harfi “dal”harfine dönüşmüş ve “zal” harfi de “dal” harfine tebdil edildikten sonra bu iki harf idğam edilip, birleştirilmiştir. (Muhyiddin Derviş, İ’rab’ul-Kurân’ıl-Kerim, c.9, s.377).
1026Mesela “if’al babı”; seyruret, vaktin girmesi veya ulaşması, sahip olma ve muvafakat gibi manaları ihtiva etmektedir. “Tef’il babı”; teksir, nispet, tedric, selb ve … gibi manalar içerir. (Bkz. Muhammed Rıza Tabatabai, Sarf-i Sade, s.87-109).
