EtkiLİ ve güzel konuşma ders notlar

Doğallık Nedir?
Anlatımda yapaylığa düşmeden konuşmanın sürüklediği ses tonuyla konuşmaya doğallık adı verilir. Bu özellik, diksiyonunvazgeçilmez unsurlarından birisidir. Doğallığın önemi, kişinin kendine ait konuşmalarından çok, sesiyle canlandırdığı metinlerde ortaya çıkar. Doğallık diğer bir ifadeyle söz veya metnin içten; yapmacıksız bir anlatımla oluşturulma durumudur.
Örneğin “Bana çok değerli zamanınızın birkaç güzel saatini ayırarak çok yorulmuş bulunuyorsunuz. Bu sebeple size nasıl teşekkür edeceğimi bilemiyorum; sağ olun, var olun…” cümlesindeki yapmacıklık şu ifadeyle doğallığına kavuşturulabilir: “Hem zamanınızı aldım, hem sizi yordum; teşekkür ederim.”
İnsanlar günlük konuşmalarında en doğal anlatım biçimleriyle karşımıza çıkarlar. Konuşmanın ötesinde doğal iletişimin diğer parçalarını da şu şekilde sıralayabiliriz:
- Bağırma
Bağırma, insan sesinin en doğal hallerinden biridir. Bağırma sesi kullanılırken gereken hecede ünsüzün şiddetlendirilmesi ve buna aynı oranda şiddette süresi uzatılan ve yükseltilen ünlünün katılımı gerekir.
- Gülme
İnsana özgü doğal ses çıkarma şekillerinden birisi de gülmedir. Gülme doğal olmakla beraber doğal şekilde canlandırılması basit değildir.
- Hıçkırık (Ağlama)
K imi dramatik olay ve durumları aslına makul olarak seslendirme ve canlandırma şekline diksiyonda hıçkırık (ağlama) denir. Diksiyonda doğallık sağlayacak yeteneklerden biride hıçkırığı gerçeğine en yakın şekilde yapabilmektir.
- Anlatım Alıştırmaları
Doğallık, bağırma, gülme ve hıçkırık (ağlama) gibi diksiyonu tamamlayan özellikler yerli yerinde ve kıvamında kullanabilirse konuşmayı çekici duruma getirebilir. Bu bakımdan sınıf içinde sırayla bu dört eylem yeniden tekrarlanabilir.
Üslûp Nedir?
Konuşmacının duygu, fikir ve bilgilerini karşı tarafa transfer etmesine üslûp adını verdiğimiz farklı yollar kullanılmaktadır. Sözlük anlamı “anlatma, oluş, deyiş ve yapış şekli” olan üslup, insanları birbirinden ayıran en önemli özellikler arasında yer almaktadır.
Üslup, stil veya tarz insanların birbirlerine karşı davranışlarını etkileyen etkenlerin başında gelir. Tanıdığımız veya tanımadığımız fakat bir biçimde dolaylı yoldan veya direkt olarak ilişki içinde olduğumuz insanlara karşı üslubumuz, onların bize davranış biçimlerini ve bizim hakkımızdaki kanaatlerini büyük ölçüde etkilemektedir. İnsanlara karşı takındığımız tavırlar ne kadar olumlu olursa o kadar olumlu tavırlarla karşılanırız.
Bundan önceki derslerimizle ses tonumuzun, düzgün ve hoş konuşmamızın iletişim üzerinde yapacağı olumlu etkileri öğrendik. Anlatımımızın çarpıcı olması için anlatım öncesinde, esnasında ve sonrasında yapılması gerekli olanlar üzerinde de durduk. Birinci bölümde sözel iletişim yani sözcükleri kullanarak mesaj gönderme ve alma tekniğinin daha doğru olabilmesi için yapılması gerekli olanlar yer almıştı. Diksiyon 2 eğitiminde ise sözsüz iletişim yani sözcükleri kullanmadan mesaj alma ya da gönderme tekniği üzerinde duracağız. Sözsüz iletişimin kapsamı içerisinde beden dili, yüz ifadeleri, mimikler, hareketler, dokunma, göz teması vs. gösterilebilir. Şimdi bunları sırayla kısaca tanıyalım: