##Fakültə: Filologiya ##İxtisas: Azərbaycan dili və ədəbiyyatı ##Bölmə

##num= 5// level= 1// sumtest=10 // name= F. Köçərli M. F. Axundovun ədəbi tənqid məktəbinin davamçısı kimi xxx //

1. F. Köçərlinin əsərləri və tənqid janrları arasındakı düzgün uyğunluğu göstərən cavab hansıdır?

I – monoqrafiya

II - ədəbi icmal

III - ədəbi portret

IV – resenziya

1 - «Azərbaycan komediyaları»

2 - «Usta Zeynal»

3 - «Soltan Məcid Qənizadə»

4 - “M. F. Axundov”

5 - “Molla Nəsrəddin”

6 - “Abdulla Şaiq”

7 - «Ədəbiyyatımıza dair məktub»

8 - “Nikolay Vasilyeviç Qoqol”

A) I – 4; II – 1, 7; III – 3, 6, 8; IV – 2, 5;

B) I – 1, 3; II - 5; III – 4, 7; IV – 2, 6;

C) I – 2; II – 3, 4 III – 5, 6; IV – 1, 7, 8;

D) I – 5, 6; II – 2, 3; III – 4, 7; IV – 8;

E) I – 2, 5; II - 1, 4; III - 3, 6; III - 3, 6; IV – 7, 8;

2. «Azərbaycan komediyaları»nda ən çox tənqid olunan dramaturq hansıdır?

A) N. Nərimanov

B) N. Vəzirov

C) H. Vəzirov

D) V. Mədətov

E) Ə. Haqverdiyev

3. F. Köçərlinin rus dilində yazdığı, 1895 - ci ildə «Novoe obozrenye» qəzetində çap etdirdiyi tənqidi əsəri hansıdır?

A) «Ədəbiyyatımıza dair məktub»

B) «Azərbaycan komediyaları»

C) «Usta Zeynal»

D) «Soltan Məcid Qənizadə»

E) «Azərbaycan ədəbiyyatı»

4. F. Köçərlinin tənqidi fikirləri və onların şamil edildiyi sənətkarlar arasındakı düzgün uyğunluğu göstərən cavab hansıdır?

I N. Nərimanov

II – N. Vəzirov

III – M. F. Axundov

IV – M. Ə. Sabir

1 - “Qadın təbəqəsinin təsvirində böyük qabiliyyət göstərdiyini”, kişi tiplərin isə “solğun və inandırıcı çıxmadığını” göstərmişdir.

2 - əsərlərinin dili üzərində az işlədiyini göstərirdi.

3 - bədii dili “heç bir ehtiyac olmadan Bakı ləhcəsinə uyğunlaşdırmasını” tənqid edirdi.

4 - əsərlərinin başlanğıcının pis düşünüldüyünü yazırdı.

5 - pyesinin məzmununun kasıb olduğunu yazırdı.

6 - onu “Zaqafqaziya müsəlmanlarının 40 - 50 - ci illərdəki həyatını əks etdirən bir reflektora” bənzədirdi.

7 - onu “güldürə - güldürə ağladan və ağlada - ağlada güldürən” şair hesab edirdi.

8 - onu “yeni ədəbi cərəyana mənsub yazıçı hesab edirdi.

9 - onu “qara rənglərdən” çox istifadə etdiyi üçün tənqid edirdi.

10 - onu “xalqın həyatına yaxşı bələd olan nadir psixoloq və sənətkar” adlandırırdı.

A) I – 4, 5, 9; II – 1, 2, 3; III – 6, 8, 10; IV – 7;

B) I – 1, 2; II – 3, 4, 5; III – 6, 7, 9; IV – 8, 10;

C) I – 3, 6 ; II – 4, 7; III – 5, 8, 10; IV 1, 2, 5

D) I – 1, 3; II – 2, 4; III – 6, 7, , 9; IV – 8, 10;

E) I – 7; II – 5, 8; III – 1, 4, 10; IIV – 2, 3, 6, 9;

5. F. Köçərli “Öz komediyalarına nə isə cinləri və ölmüş adamların ruhlarını salması”nı hansı dramaturqun yaradıcılığının zəif cəhəti hesab edirdi?

A) Ə. Haqverdiyev

B) N. Nərimanov

C) H. Vəzirov

D) N. Vəzirov

E) S. M. Qənizadə

6. F. Köçərli yazırdı: “Elə bil ki, bu ana dilində yazılmış orijinal bir əsər deyil, rus dilindən edilmiş zəif bir tərcümədir”. Söhbət hansı əsərdən gedri?

A) “Nadanlıq”

B) “Dilin bəlası və ya Şamdan bəy”

C) “Evlənmək su içmək deyil”

D) “Daldan atılan daş topuğa dəyər”

E) “Bəxtsiz cavan”

7. “Mərhumdan bizim böyük təmənnalarımız var idi. Onun lisanından təzə sözlər, təzə fikirlər eşitmək istəyirdik”. Bu sözlər kimin haqqında və kim tərəfindən deyilib?

A) A. Səhhət Sabir haqqında

B) F. Köçərli. Sabir haqqında

C) C. Məmmədquluzadə Sabir haqqında

D) H. Cavid C. Məmmədquluzadə haqqında

E) A. Şaiq C. Məmmədquluzadə haqqında

8. F. Köçərli «Sultan Məcid Qənizadə» adlı məqaləsini hansı münasibətlə yazmışdı?

A) S. M. Qənizadənin ədəbi - pedaqoъi fəaliyyətinin 25 illiyi münasibətilə

B) S. M. Qənizadənin 70 illik yubileyi münasibətilə

C) S. M. Qənizadənin vəfatı münasibətilə

D) S. M. Qənizadəni epiqonçu şairlərə örnək эöstərmək üçün

E) «Məktubati Şeyda bəy Şirvani» əsərinin nəşri münasibətilə

9. F. Köçərli hansı ədib haqqında «Təzə yazıçılarımız kimi osmanlı ədiblərinə təqlid etməyib, Azərbaycan türklərinin dilinə məxsus olan şivədə yazmaqdadır» fikrini söyləyirdi?

A) S. M. Qənizadə

B) C. Məmmədquluzadə

C) N. Nərimanov

D) A. Şaiq

E) Y. V. Çəmənzəminli

10. F. Köçərlinin «Sabir haqqında» məqaləsi hansı məqsədlə yazılmışdır?

A) Xəstə şairə maddi kömək təmannası ilə

B) Şairin ölümü münasibəti ilə

C) Əsərlərinin təhlili verilir

D) «Hophopnamə»nin nəşri münasibəti ilə

E) Şairə edilən hücumlara cavab kimi

##num= 6// level= 1// sumtest=24 // name= XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan ədəbi tənqidində realist təmayül xxx //

1. «Köhnə şeir» tərəfdarlarına geniş meydan verən qəzet redaktoru hansıdır?

A) Cəlal Unsizadə

B) Səid Unsizadə

C) M. Şahtaxtlı

D) H. Zərdabi

E) Cəlil Məmmədquluzadə

2. «Köhnə şeir» tərəfdarlarına geniş meydan verən qəzet hansıdır?

A) «Ziya»

B) «Kəşkül»

C) «Əkinçi»

D) «Şərqi - rus»

E) «Tərcüman»

3. XX əsrin əvvəllərində tənqid terminini sinonimləri sırasında yanlış verilənləri seçin:

1 - Nəqd

2 - Arçıq

3 - Tənqidat

4 - Təqriz

5 - İntiqad

6 - Kritika

A) 2, 4

B) 1, 6

C) 3, 5

D) 1, 3

E) 2, 6

4. «Ölülər» adlı tənqidi məqalənin müəllifi kimdir?

A) N. Vəzirov

B) Seyid Hüseyn

C) Hüseyn Cavid

D) F. Köçərli

E) A. Sur

5. XX əsrin əvvəllərində realist tənqidin iki əsas qolunu seçib göstərin:

1 - maarifçi realizm

2 - 0 sosialist realizmi

1 - - ənqidi realizm

2 - - urrealism

3 - - rreal

4 - - plüralizm

A) 1, 3

B) 2, 5

C) 4, 6

D) 3, 4

E) 5, 6

6. XX əsrin əvvəllərində tənqidi realizm ədəbi məktəbinin yaranmasında mühüm rol oynamış mətbuat orqanı hansıdır?

A) «Molla Nəsrəddin»

B) «Şəlalə»

C) «Babayi - Əmir»

D) «Füyuzat»

E) «Dəbistan»

7. C. Məmmədquluzadənin fəaliyyət sahələri içərisində yanlış verilənləri seçin:

1 - Satirik jurnalistika

2 - tənqidi realist ədəbiyyat

3 - demokratik tənqid

4 - romantik ədəbiyyat

5 - maarifçi - realist tənqid

6 - felyeton yaradıcılığı

A) 3, 4

B) 4, 5

C) 1, 2

D) 3, 6

E) 5, 6

8. Tənqidçilər və onlar haqqındakı fikirlər arasındakı düzgün uyğunluğu göstərən cavab hansıdır?

I – S. Hüseyn

II – A. Sur

III – M. F. Axundov

IV – F. Köçərli

1 - Müasirləri onu “Qafqaz ədəbiyyatının anası” adlandırırdılar.

2 - T. Eristavini M. F. Axundovla müqayisə edib, hər iki sənətkarı gürcü və Azərbaycan d - amaturgiyasının banisi adlandırırdı.

3 - O, “Ölülər” haqqında təəssürat” məqaləsini yazmışdı.

4 - Mirzə Ağa Təbrizi onu öz müəllimi hesab edirdi.

5 - O, Füzuli, Nədim, Namiq Kamal - aradıcılıqlarını tənqid etmək zərurətini göstərirdi.

6 - Z. Marağayi, Mirzə Yusif, M. Tahir, M. Təbrizi onun “cənublu şagirdləri” idilər.

7 - XX əsrin əvvəllərində tənqidlə ən fəal məşğul olub, onun vəzifələrini, predmetini müəyyənləşdirirdi.

8 - “Füzuliyə bir nəzər” məqaləsini yazmışdır.

9 - Onu “Şərqdə ədəbiyyatın tamamilə yeni bir növü olan tənqidin pioneri” adlandırırdılar.

10 - O, 1903 - cü ildə Səhhət və Sabirlə məktublaşır, onları epiqonçu şeirdən uzaqlaşmağa çağırırdı.

A) I – 3, 5, 7; II – 1, 2, 8; III – 4, 6; IV – 9, 10;

B) I – 2, 4, 8; II – 3, 1, 7; III – 5, 6; IV – 9, 10;

C) I – 1, 2; II – 3, 4, 6; III – 5, 7, 9; IV – 8, 10 ;

D) I – 8, 10; II - 7, 9; III – 4, 5, 6; IV – 1, 2, 3;

E) I – 1, 7, 8; II – 6, 10; III – 4, 5, 9; IV – 2, 3;

9. «Ölülər» komediyasının səhnə təcəssümü ilə bağlı məqalənin müəllifləri hansı cərgədə düzgün verilmişdir?

A) N. Vəzirov; Seyid Hüseyn

B) N. Vəzirov; N. Nərimanov

C) S. Hüseyn, Ə. Hüseynzadə

D) N. Nərimanov; Ə. Hüseynzadə

E) S. Hüseyn, F. Köçərli

10. C. Məmmədquluzadə hansı mətbuat orqanlarının dil siyasətini kəskin tənqid edirdi?

A) «Füyuzat», «Şəlalə»

B) «Dəbistan», «Həyat»

C) «Zənbur», «Şəlalə»

D) «Füyuzat», «Babayi - Əmir»

E) «Həyat», «Iqbal»

11. «Teatr bir müalicəxanadır» fikri hansı ədib tərəfindən söylənmişdir?

A) M. T. Sidqi

B) S. M. Qənizadə

C) Z. Marağayi

D) N. Nərimanov

E) A. Səhhət

12. C Məmmədquluzadənin “Ölülər” əsəri haqqındakı fikirlər və onların müəllifləri arasındakı düzgün uyğunluğu göstərən cavab hansıdır?

I – Ü. Hacıbəyov

II – S. M. Qənizadə

III – H. Cavid

IV – S. Hüseyn

1 - “Şeyx Nəsrullahın ölüləri diriltməsi yalansa da, “Ölülər”in ölü fikirləri diriltməsinə şübhə edilə bilməz”

2 - “Ölülər” – “Molla Nəsrəddin” kimi baltanı dibindən vuran əsərdir. “

3 - O, “Ölülər” haqqında təəssürat” məqaləsinin müəllifidir.

4 - O, “Ölülər”I Qoqolun “Müfəttiş”I ilə müqayisə edirdi.

5 - “Ölülər”də sənətkaranə bir dirilik, mahiranə bir incəlik vardır. ”

6 - O, “Ölülər” haqqında məqaləsini 1916 - cı ildə yazmışdı.

A) I - 2; II - 1; III - 5; IV – 3, 4, 6;

B) I - 1; II – 3; III – 2, 4; IV – 5, 6;

C) I – 5; II – 2, 3; III – 1, 4; IV – 6;

D) I – 6; II – 4; III - 2, 5; IV – 6;

E) I – 4, 5; II – 2, 3; III – 6; IV – 1;

13. «F. Köçərli «Nadanlığ»ı rus dilində tənqid etdi, yaramaz bir şey hesab edib yazanını, …lazımınca çubuqladı… Fəqət onun çubuqlamağı «Nadir şah»ın meydana gəlməsinə səbəb oldu» fikri kimə məxsusdur?

A) S. Hüseyn

B) N. Nərimanov

C) M. Hüseyn

D) A. Şaiq

E) A. Sur

14. C. Məmmədquluzadənin Səhhətə həsr etdiyi məqalə hansı janrda yazılmışdır?

A) felyeton

B) resenziya

C) ədəbi icmal

D) oçerk

E) esse

15. «Molla Nəsrəddin» hansı mətbuat orqanlarını daim tənqid edirdi?

A) «Füyuzat», «Şəlalə»

B) «Irşad», «Həqiqət»

C) «Iqbal», «Şəlalə»

D) «Tuti», «Zənbur»

E) «Dəbistan» , «Övraqi - nəfisə

16. «Gülməli jurnal ibarətdir yalnız tənqiddən, hər nə xoşuna gəlməyir, borcudur irad eyləyib gülsün» fikri hansı mətbu orqanında dərc edilmişdi?

A) «Molla Nəsrəddin»

B) «Zənbur»

C) «Babayi - Əmir»

D) «Tüti»

E) «Bəhlul»

17. XX əsrin əvvəllərində ən geniş yayılmış tənqid janrlarını seçin:

1 - pamphlet

2 - felyeton

3 - esse

4 - ədəbi müsahibə

5 - resenziya

6 - ədəbi oçerk

7 - ədəbi icmal

8 - açıq məktub

A) 1, 3

B) 2, 5

C) 4, 8

D) 5, 7

E) 6, 8

18. “Resenziya” termininin sinonimlərini seçin:

1 - təqriz

2 - arçıq

3 - kitab tanıtımı

4 - tənqidat

5 - intiqad

6 - pamflet

A) 1, 3

B) 2, 4

C) 5, 6

D) 2, 5

E) 1, 6

19. «Babayi - Əmir» jurnalının ədəbi mövqeyinə qarşı mübarizə aparan mətbuat orqanını göstərin:

A) «Tuti»

B) «Zənbur»

C) «Kəlniyyət»

D) «Dirilik»

E) «Övraqi - nəfisə»

20. Demokratik tənqid «təzə şeir»in hansı nümayəndəsini dönə - dönə təqdir edirdi?

A) M. Ə. Sabir

B) S. Ə. Şirvani

C) Q. Zakir

D) M. P. Vaqif

E) Ə. Qəmküsar

21. Sovet ədəbiyyatşünaslığı Ə. Qəmküsar, Y. V. Çəmənzəminli və Ü. Hacıbəyovu ədəbi tənqidin hansı istiqamətinin nümayəndələri hesab edirdi?

A) realist tənqid

B) romantik tənqid

C) marksist tənqid

D) mühafizəkar - romantik tənqid

E) burjua tənqidi

22. N. Nərimanovun yaratdığı ədəbi dərnəkləri seçib göstərin:

1 - “Ədəb yurdu”

2 - «Ədəbiyyat və sənayeyi - nəfisə cəmiyyəti»

3 - “Tənqid gecələri”

4 - “Yaşıl qələmlər”

5 - “Gəng qələmlər”

6 - “Ədəbi gənclik”

A) 2, 6

B) 1, 3

C) 4, 5

D) 1, 6

E) 2, 4

23. Y. V. Çəmənzəminli kimi Axundov və Zakirlə başlanan «həqiqətnəvislik dövrünün son və ən böyük müməssili» hesab edirdi?

A) M. Ə. Sabiri

B) S. Ə. Şirvanini

C) B. Şakiri

D) M. B. Nadimi

E) A. Səhhəti

24. Y. V. Çəmənzəminlinin məqalələri sırasında yanlış göstərilənləri seçin:

1 - «Ədəbiyyata dair»

2 - “Ölülər haqqında təəssürat”

3 - «Mirzə Fətəli əcnəbi dillərdə»

4 - «Qərb və Mirzə Fətəli»

5 - «Zakir – zadəgan sinfinin nümayəndəsi»

6 - «Azərbaycan ədəbiyyatına bir nəzər»

A) 1, 2

B) 3, 4

C) 2, 6

D) 3, 5

E) 5, 6