Finlandiya cumhuriyeti Ülke raporu iÇİndekiler
TABLO 6. Finlandiya’nın Dış Ticarette Başlıca Ortakları (2007)
Yüklə 385,69 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kaynak
- 2.3.3.1. İthalatta Alınan Vergiler
- Katma Değer Vergisi (VAT)
- 2.3.3.2. Tarife Dışı Engeller
- 2.3.3.3. Anti-Damping Uygulamaları
- TABLO 7. Ülkelere Göre Portföy Yatırımları (€, milyon)
- Fonlar Bono Para Piyasası Araçları
- Afrika 6 2
- Toplam 41 132 41 462 84 350 5 447
- TABLO 8. Ekonomik Aktivite Bazında Finlandiyaya Yabancı Net Sermaye Akışı
- Hizmetler 1824 2201 5119 2836
- Diğer Sektörler -78 -176 116
- Toplam 2941 2419 3624 2954
TABLO 6. Finlandiya’nın Dış Ticarette Başlıca Ortakları (2007)
Kaynak: National Board of Customs, Foreign Trade Statistics-www.tulli.fi 2.3.3. Dış Ticaret Mevzuatı Finlandiya ithalatının büyük kısmı miktar kısıtlamalarına tabi değildir. Ancak, AB Üyesi olmayan ülkelerden yapılacak balık ve su ürünleri ithalatında miktar kısıtlaması ve AB’nin ortak tarım politikası çerçevesinde, et, süt ve ürünleri ile sebze v.b. ürünlerin ithalatında lisans uygulaması bulunmaktadır. Diğer taraftan, bazı tarım ürünleri ithalatında tarife kotaları uygulanmaktadır. Finlandiya’nın ithalatında uyguladığı sağlık ve hijyenle ilgili düzenlemeleri AB’nin Teknik Düzenlemelerine ve Kuzey Avrupa Ülkeleri mevzuatına paralellik göstermektedir. Gıda ile temas eden ambalaj materyalleri, gıdalarla aynı mevzuat ve kriterlere tabi bulunmaktadır. İthalat işlemleri sırasında,”Gıda ile Temas Eden Paketleme Materyalinin Uygunluğu” formunun doldurulması gerekmektedir. Şüphe edilecek bir durum olmadığı sürece, AB üyesi bir ülkede serbestçe pazarlanan bir ambalaj malzemesi, Finlandiya’da da serbest dolaşım hakkına sahip bulunmaktadır. AB dışından gelen gıda ürünleri veya gıda ile temas edecek ambalaj materyalleri her durumda kontrole tabi bulunmaktadır. İthalatta, gıdanın ve ambalaj malzemesinin türüne göre laboratuar testleri, serbest dolaşıma giriş öncesinde, Ulusal Gümrük Kurulu laboratuarları tarafından yapılmaktadır. İthalat işlemleri sırasında, sürdürülen kontrollerin yanı sıra, Ulusal Gıda Dairesi tarafından iç piyasada üretilmiş olsun veya olmasın tüm gıda ürünlerine yönelik spot kontroller sürdürülmekte ve analizler yapılmaktadır. Hayvansal ürünler dışındaki gıda ürünleri ile ilgili sağlık kontrolleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bağlı Gümrük Laboratuarları tarafından tüketicinin korunması amacıyla gerçekleştirilmektedir. Türkiye “Ürün Güvenliği ve Gıda Kontrol Sistemleri” itibariyle üçüncü ülkeler grubunda yer almaktadır. Türkiye’den ithal edilecek ürünler, bu sistem çerçevesinde “örnekleme esasına” göre kontrole tabi tutulmaktadır. Canlı hayvan ve hayvansal gıda ürünlerinin kontrolü ise, Finlandiya’nın AB Üyeliği tarihi 1.1.1995 tarihinden beri Sağlık Kontrol İstasyonları tarafından gerçekleştirilmektedir. İthalata konu olan ürün AB Teknik Mevzuatına göre “uyumlaştırılmış” ürün ise, üye ülkelerden birinde yapılan kontrol Topluluk içinde serbest dolaşımla girmesi için yeterli olmaktadır. AB’ye üye olmayan ülkelerden gerçekleştirilecek tekstil ve konfeksiyon ürünleri ithalatı ise, Çok Elyaflı Anlaşmalar çerçevesinde akdedilen anlaşmalara göre miktar kısıtlamalarına tabi olmaktadır. Finlandiya’ya narkotik maddelerin ithalatı tıbbi veya bilimsel amaçlı olabilmekte ve Milli İlaç Ajansının vereceği izinle gerçekleştirilebilmektedir. İlaç, egzotik bitki ve hayvanların ithalatına ise belli şartlarla izin verilmektedir. Üçüncü ülkelerden ithal edilen ürünler gümrük vergileri ve Katma Değer Vergisi’ne tabidir ve gümrüğe beyan edilmeleri gerekmektedir. Sözkonusu ürünlerin herhangi bir yasaklama, kısıtlamaya tabi olup olmadığı ve hangi vergilere tabi olduğu gümrük idarelerince denetlenmektedir. İthalatçı veya temsilcisi tarafından Tek İdari Belge (SAD) düzenlenmekte ve ekine satış faturası, gümrük değerine ilişkin beyan, menşe belgesi, yükleme belgesi ve ürün listesi iliştirilmektedir. 10000 Euro’dan daha düşük değerli mallar için gümrük değerinin beyan edilmesine gerek yoktur. Sözkonusu ürünler gümrük değeri esas alınarak vergiye tabi tutulmaktadır. Sözkonusu değer; satın alma fiyatı, taşıma maliyeti toplamına tekabül eden malın CIF değeridir. İthal ürünler AB ile Serbest Ticaret Anlaşması yapılan bir ülkeden geliyor ise bazı ürünlerde gümrük vergisi indirimi bulunmaktadır. Örneğin; T-shirtler için gümrük vergisi oranı normal olarak %12 iken, Hindistan’dan gelmesi halinde %96,6 oranında indirilmiş vergi oranı uygulanmakta veya G. Afrika’dan gelmesi halinde vergi alınmamaktadır. Diğer taraftan, Genelleştirilmiş Preferanslar Sistemi’ne göre; gelişmekte olan ülkelerden gelen ve Form A menşe belgesine sahip olan ürünler ya indirilmiş vergi oranına tabi tutulmakta veya ürününe göre vergi uygulanmamaktadır. Diğer taraftan, AB dışından ithal edilen ürünlerden ayrıca KDV vergisi alınmaktadır. Ürün değeri satın alma fiyatı, taşıma maliyeti ve zorunlu vergilerin toplamıdır. Avrupa Birliği’ne üye ülkelerle yapılan ticarette ürünler serbest dolaşıma girmiş kabul edilmektedir. 2.3.3.1. İthalatta Alınan Vergiler Finlandiya’nın gümrük işlemleri ile ilgili hukuki düzenlemeleri, AB’nin Gümrük Mevzuatı ile uyumlaştırılmıştır. Bu çerçevede, Finlandiya’ya ithal edilen malların gümrük değeri (CIF) esasına göre, malın maliyeti, taşıma ve sigorta masraflarını içerecek şekilde hesaplanmaktadır. İthalat vergileri en çok kayrılan ülke ve genel olmak üzere ad valorem (ürün değerinin yüzdesine göre) esasa göre hesaplanmaktadır. Ürünler üç şekilde beyan edilebilmektedir. -Standard gümrük muayene işlemleri için, -Basitleştirilmiş gümrük muayene işlemleri için, -Basitleştirilmiş beyan prosedürleri için.
Çoğu ithalat en çok kayrılan ülke oranlarına göre yapılmaktadır. Tekstil, otomobil, elektronik ürünler, tahıl, et, süt ürünleri, şeker, alkol, ayakkabı, kauçuk, plastik, ham post ve deriler ve metal ürünlerde daha yüksek vergi oranları uygulanmaktadır. Ortak Tarım Politikası çerçevesinde ithal edilecek gıda ürünleri ithalatında yerli üreticiyi korumak amacıyla spesifik, mevsimlere göre değişen gümrük vergisi tahsil edilmektedir.
Diğer vergilerin yanı sıra Finlandiya’ya ithal edilen ürünlerden KDV vergisi tahsil edilmektedir. Standard olarak uygulanan KDV oranı %22’dir. Ürünlerin toplam değeri, sigortası, taşıma bedeli ve ürünün tabi olduğu diğer vergi miktarlarının toplamı üzerinden alınmaktadır. Gıda ürünlerinde uygulanan KDV %17’dir. 2.3.3.2. Tarife Dışı Engeller Teknik engeller ve tarife dışı engeller; regülasyonlar, standartlar, test ve belgelendirme prosedürleri şeklinde Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına uygun olarak ticareti engellemeyecek şekilde uygulanmaktadır. (Bu konu 1.4 ve 1.4.1. başlıklı bölümlerde ayrıntılı açıklanmıştır.) 2.3.3.3. Anti-Damping Uygulamaları İhracatçının kendi ülkesinde uygulanan normal fiyatından daha düşük olarak Finlandiya pazarına ithal edilmesi halinde gümrük idarelerince anti-damping değerlendirmesi yapılmakta ve vergi uygulanmaktadır. 2.3.3.4. Çok Taraflı Ticaret Anlaşmaları ve Preferanslar Finlandiya’nın Dünya Ticaret Örgütü nezdinde yürütülmekte olan müzakerelerdeki pozisyonu ana hatları itibariyle şöyledir; - Anlaşmazlıkların halli mekanizmaları da dahil olmak üzere DTÖ bazlı çok taraflı ticaret sisteminin geliştirilmesinin ve güçlendirilmesinin desteklenmesi, - Gerekli olması durumunda, özellikle önemli ticari ortaklar arasındaki çok taraflı sistemin tamamlanması için Avrupa Birliği’nin bölgesel ve ikili ticari anlaşmalarının genişletilmesi, - Dünya ekonomisi ve ticaretindeki değişikliklere, uluslararası ticaret politikaları gündeminin düzenli olarak güncellenmesi suretiyle hemen karşılık verilmesi, - Ülkelerin iç düzenlemelerinin şeffaflığının arttıracak ve yabancı girişimciler açısından dezavantajlarını minimize edecek bağlayıcı kural ve düzenlemelerin geliştirilmesidir. - Ayrıca, DTÖ’nün daha evrensel bir organizasyon olma yolunda genişlemesi ve özellikle henüz üye olmayan en önemli ülke olan Rusya Federasyonunun DTÖ üyeliği, bu ülke mevzuatı ile idari ve adalet sisteminin şeffaflığını arttıracağı ve ortak ticaret kurallarının her bir girişimciye eşit uygulanmasını sağlayacağından ayrıca, bu ülke uygulamalarının DTÖ’ye üyelik yükümlülüklerine uygunluğunun yakından ve sürekli izlenmesini sağlayacağından Finlandiya açısından önemli bulunmaktadır. - Gelişmekte olan ülkelere özel ve farklı muamelenin ayrımının önemli olduğu ve pratik sebeplerle, anlaşmanın durum bazında farklı ve çoklu modellerin kullanımını göz önüne almasının zorunlu olduğu ve böylece DTÖ sisteminin, iç esnekliğinin iyileştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Finlandiya, Avrupa Birliği üyesi bir ülke olarak Türkiye ile aynı Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Rejimini (http://www.dtm.gov.tr/ab/GTS.htm) uygulamaktadır. Bununla beraber, halihazırda 1995 yılında ülkemiz ile Avrupa Birliği arasında tesis edilen Gümrük Birliği kapsamında, iki ülke arasındaki sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretinde gümrük vergisi uygulaması http://www.dtm.gov.tr/ab/Ab.htm bulunmamaktadır. 2.4. YATIRIM ORTAMI 2007 yılında toplam yatırımlar %20.3, özel yatırımlar %8.1, kamu yatırımları %3,4 oranında artış kaydetmiştir. Söz konusu yatırımlar içinde makina ve ekipman yatırımları %6.2, konut yatırımları %0.5 oranında artmıştır. 2007 yılında finans dışı sektörlere 4,3 milyar €, finans sektörlerine 1,9 milyar € yatırım yapılmıştır. Finans dışı sektörlerin 2007 yılında doğrudan yurtdışı yatırımları 6,9 milyar €, diğer sektörlerin yurtdışı yatırımları 0,6 milyar € olmuştur. 2007 yılında dahili stok değeri 57,6 milyar € ve doğrudan yabancı yatırımlar 76,8 milyar € olmuştur. Yurtdışı portföy yatırımları 172,4 milyar €, yabancıların Finlandiya’daki portföy yatırımları 257,4 milyar €’ya ulaşmıştır. TABLO 7. Ülkelere Göre Portföy Yatırımları (€, milyon)
Kaynak: Bank of Finland Diğer taraftan, Finlandiya’da araştırma-geliştirme yatırımlarının oranı oldukça yüksek olup, bu alanda yapılan harcamalarda AB ülkeleri içinde İsveç’ten sonra ikinci sırada yer almaktadır. Pek çok OECD ülkesine göre, kamu sektöründe Ar-Ge’ye ayrılan miktarlar Finlandiya’da daha yüksektir. 2007 yılında Finlandiya’ya yapılan doğrudan yabancı yatırımların değeri 6,2 milyar €'dur. Finlandiya’nın yurtdışına doğrudan yatırımları ise 6,3 milyar €’dur. Bir önceki yıla göre Finlandiya’ya yabancı sermaye akışı 1,8 milyar €, sermaye çıkışı 3,8 milyar € artmıştır. TABLO 8. Ekonomik Aktivite Bazında Finlandiya'ya Yabancı Net Sermaye Akışı
Kaynak: Bank of Finland ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRKİYE İLE SİYASİ, EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ 3.1. SİYASİ İLİŞKİLER Osmanlı İmparatorluğu, Finlandiya’nın 1917 yılında bağımsızlığının ardından bu ülkeyi resmi olarak tanıyan ilk devletler arasında yer almıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanından sonra, 9 Aralık 1924 tarihinde imzalanan "Dostluk Antlaşması" ile kurulan Türk-Fin ilişkileri, Soğuk Savaş döneminde canlı olmamakla beraber pürüzsüz biçimde sürdürülmüştür. Soğuk Savaş sonrasında Türkiye ve Finlandiya’nın ikili ilişkilerinde bir canlanma gözlenmiş, uluslararası kuruluş ve platformlarda iki ülke arasındaki temaslar artmıştır. 1999 yılında zamanın Fin Cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari’nin ülkemizi ziyareti ve Finlandiya’nın AB Dönem Başkanlığı sırasında Helsinki Zirvesi’nde ülkemizin adaylığının kabulü için gösterdiği çaba, ikili ilişkilere yeni bir ivme kazandırmıştır. İlişkilerde sağlanan bu ivmede, ülkemizde demokratikleşme alanında kaydedilen gelişmelerin yanı sıra, Finlandiya’nın güçlenen ekonomisi ile uluslararası ilişkilere daha küresel bakış açısıyla yaklaşmaya başlamasının ciddi etkisi bulunmaktadır. Finlandiya, Türkiye’nin demokratikleşme ve insan hakları alanında attığı adımları memnuniyet ve takdirle karşılayan, ayrıca Türkiye’nin Avrupa’ya aidiyetini tartışma konusu yapmayan, Avrupa’nın Türkiye perspektifinin önemini inkar etmeyen bir tutum izlemektedir. Yüklə 385,69 Kb. Dostları ilə paylaş:
|