FiZİko-kimyasal özelliklerin belirlenmesinde kullanilan yöntemler



Yüklə 5,29 Mb.
səhifə9/81
tarix26.08.2018
ölçüsü5,29 Mb.
#74879
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   81

VERİLER VE RAPORLAMA



    1. Veriler

DIN Standardına (1) verilerin toplanması ve işleme tabi tutulması için gerekenlerin yanında, değerlendirme kriterleri için de atıfta bulunulmalıdır.

Her bir numune için, iki bağımsız deney gerçekleştirilmelidir. Bunların ayrı ayrı analiz edilmeleri gerekir. Mn, Mw, Mw/Mn ve Mp her ölçüm için bulunmalıdır. Ölçülen değerlerin kullanılan standardların molekül ağırlıklarına eşit bağıl değerler olduğunun açıkça belirtilmesi gereklidir.
Alıkonma hacimleri veya alıkonma zamanları belirlendikten sonra (muhtemelen iç standard kullanılarak düzeltilir), log Mp değerleri (Mp kalibrasyon standardının pik maksimumu) bu değerlerden birine karşılık çizilir. Onluk molekül ağırlığı başına en az iki kalibrasyon noktası ve eğrinin tamamı için numunenin tahmini molekül ağırlığını da içine alan en az beş ölçüm noktası gerekir. Kalibrasyon eğrisinin düşük molekül ağırlıklı son noktası n-hekzil benzen veya polar olmayan başka bir uygun çözünen maddeyle tanımlanır. Sayıca ortalama ve ağırlıkca ortalama molekül ağırlıkları kısım 1.2’deki formüllere dayanarak genellikle elektronik veri işlemeyle belirlenir. Verilerin elle sayısal hale getirilmesi halinde ASTM D 3536-91’e başvurulabilir (3).
Dağılım eğrisi tablo veya şekil olarak elde edilmelidir (türevsel frekans veya toplam yüzdelere karşı log M). Grafik sunumunda, bir onluk molekül ağırlığı 4 cm genişliğinde ve en fazla 8 cm pik yüksekliğinde olmalıdır. İntegral dağılım eğrisi söz konusu olduğunda y ekseninde, %0 ve %100 arasındaki fark 10 cm olmalıdır.


    1. Test raporu

Test raporu aşağıdaki bilgileri içermelidir:




      1. Test maddesi:




  • test maddesiyle ilgili mevcut bilgi (kimliği, katkı maddeleri, safsızlıklar),

  • numunenin nasıl muamele edildiğinin tanımlanması, gözlemler, problemler.




      1. Analiz sistemi:




  • eluent haznesi, inert gaz, eluentin gazının alınması,eluent bileşimi, safsızlıklar,

  • pompa, sinyal sönümleyici, enjeksiyon sistemi,

  • ayırma kolonları (üretici, kolonların özellikleriyle ilgili gözenek büyüklüğü, ayırma maddesinin türü vs., kullanılan kolonun uzunluğu, kullanılan kolonların sırası),

  • kolonun (veya ard arda bağlanan kolon sisteminin) teorik plaka sayısı, ayırma verimliliği (sistemin ayırıcılığı),

  • piklerin simetrileri hakkında bilgi,

  • kolon sıcaklığı, sıcaklık kontrolünün türü,

  • alıcı (ölçüm ilkesi, tür, küvet hacmi),

  • eğer kullanılmışsa akışmetre (üretici, ölçüm ilkesi),

  • veri kaydetme ve işleme sistemi (donanım ve yazılım).




      1. Sistemin kalibrasyonu:




  • kalibrasyon eğrisi oluşturmak için kullanılan yöntemin detaylı tanımı,

  • bu yöntemin kalite kriterleri hakkında bilgi (korelasyon katsayısı, karesel hata toplamı, vs.),

  • deney işlemi boyunca yapılan tüm ekstrapolasyonlar, tahminler ve yaklaşımlarla değerlendirme ve verilerin işlenmesi hakkında bilgi,

  • kalibrasyon eğrisi oluşturmak için kullanılan tüm ölçümler tablo haline getirilmeli ve bu tablo her bir kalibrasyon noktası için aşağıdaki bilgileri içermelidir:

  • numunenin adı,

  • numunenin üreticisi,

  • belirme yöntemiyle birlikte standardların üretici tarafından sağlanan veya takip eden ölçümlerle türetilen karakeristik değerleri Mp, Mn, Mw, Mw/Mn,

  • enjeksiyon hacmi ve enjeksiyon derişimi,

  • kalibrasyon için kullanılan Mp değeri,

  • elüsyon hacmi veya pik maksimumunda ölçülen düzeltilmiş alıkonma zamanı,

  • pik maksimumunda hesaplanan Mp,

  • hesaplanan Mp ve kalibrasyon eğrisinin yüzde hatası.




      1. Yorumlama:




  • zamana bağlı değerlendirme: gerekli olan tekrarlanabilirliği sağlamak için kullanılan yöntemler (düzeltme yöntemi, iç standard vs.),

  • değerlendirmenin elüsyon hacmine mi yoksa alıkonma zamanına göre mi gerçekleştirildiği bilgisi,

  • eğer bir pik tamamen analiz edilememişse, değerlendirme sınırları hakkında bilgi,

  • eğer kullanılmışsa, düzgünleştirme yönteminun tanımı,

  • numunenin hazırlanması ve ön-muamele işlemleri,

  • eğer varsa, çözünmemiş partiküllerin varlığı,

  • enjeksiyon hacmi (µl) ve enjeksiyon derişimi (mg/ml),

  • ideal GPC şartlarından sapmalara neden olabilecek etkilere işaret eden gözlemlerin,

  • test uygulama işleminden tüm iyileştirici düzenlemelerin detaylı tanımları,

  • hata aralıklarının detayları,

  • sonuçların yorumlanmasına ilişkin diğer bilgi ve gözlemler.


  1. KAYNAKLAR



  1. DIN 55672 (1995) Gelpermeationschromatographie (GPC) mit Tetrahydrofuran (THF) als

  2. Elutionsmittel, Teil 1.

  3. Yau, W.W., Kirkland, J.J., and Bly, D.D. eds, (1979). Modern Size Exclusion Liquid Chromatography, J. Wiley and Sons.

  4. ASTM D 3536-91, (1991). Standard Test Method for Molecular Weight Averages and Molecular Weight Distribution by Liquid Exclusion Chromatography (Gel Permeation Chromatography-GPC). American Society for Testing and Materials, Philadelphia, Pennsylvania.

  5. ASTM D 5296-92, (1992). Standard Test Method for Molecular Weight Averages and Molecular Weight Distribution of Polistiren by High Performance Size-Exclusion Chromatography. American Society for Testing and Materials, Philadelphia, Pennsylvania.



Ek-I
Polimerler için sayıca ortalama molekül ağırlığının (mn) diğer yöntemlerle belirlenmesine ilişkin örnekler
Jel Geçirgenlik Kromatografisi (GPC) Mn tayininde, özellikle de polimer yapısıyla karşılaştırılabilir yapıya sahip bir dizi standard mevcutsa, tercih edilen yöntemdir. Ancak, GPC kullanımının pratikte getirdiği zorluklar varsa ve maddenin düzenleyici Mn kıstasları (doğrulanması gerekir) oluşturamayacağı beklentisi söz konusuysa, aşağıdaki gibi alternatif yöntemler kullanılabilir:
1. Koligatif (maddenin türüne değil tanecik sayısına bağlı) özelliklerin kullanımı
1.1 Ebüliyoskopi (Kaynama noktası ölçümü) / Kriyoskopi (Donma noktası ölçümü): Polimer eklendiğinde, çözünün kaynama noktası ve donma noktasının ölçülmesidir. Bu yöntem, çözünen polimerin, sıvının kaynama/donma noktası üzerindeki etkisinin polimerin moleküler ağırlığına bağlı olması etkisine dayanır (1) (2).
Uygulanabilirlik, Mn < 20,000.
1.2 Buhar basıncının alçalması: Seçilen bir referans sıvının bilinen miktardaki polimerin ilave edilmesinden önceki ve sonraki buhar basıncının ölçülmesidir (1) (2).
Uygulanabilirlik, Mn < 20,000 (teorik olarak; pratikte hangi sınırlayıcı değer olursa olsun).
1.3 Membran ozmometresi: Çözücü moleküllerinin yarı-geçirgen bir membran boyunca geçerken dengeye ulaşmak için doğal eğilimi seyreltikten derişik çözeltiye doğru olan, osmoz ilkesine dayanır. Testte seyreltik çözelti sıfır derişimdedir, bununla birlikte polimer, derişik olan çözeltidedir. Çözeltinin membran boyunca sürüklenmesi derişime ve polimerin molekül ağırlığına bağlı basınç farkına neden olur (1) (3) (4).
Uygulanabilirlik, Mn 20,000 - 200,000 arasında.
1.4 Buhar fazı ozmometresi: Havada asılı bulunan saf çözücü damlacıklarının buharlaştırılarak uzaklaştırılma hızının farklı en az üç derişimde havada asılı bulunan damlacıkları içeren polimer derişimlerinde karşılaştırılmasını kapsar (1) (2) (4).
Uygulanabilirlik, Mn < 20,000.
2. Uç-grup analizi

Bu yöntemi kullanmak için hem polimerin tüm yapısıyla ilgili hem de zincir sonlandırıcı uç grupların (asıl yapıdan numunenin NMR veya titrasyon/türevlendirme ile ayırt edilebilir olmalıdır) özellikleriyle ilgili bilgiye ihtiyaç vardır. Polimerde bulunan uç grupların moleküler derişimin belirlenmesi molekül ağırlığı için bir değer elde edilmesine öncülük edebilir (7) (8) (9).


Uygulanabilirlik, Mn 50,000 ‘e kadar (azalan güvenilirlikle).

KAYNAKLAR


(1) Billmeyer, F.W. Jr., (1984). Textbook of Polymer Science, 3rd Edn., John Wiley, New York.

(2) Glover, C.A., (1975). Absolute Colligative Property Methods. Chapter 4. In: Polymer Molecular Weights, Part I P.E. Slade, Jr. ed., Marcel Dekker, New York.

(3) ASTM D 3750-79, (1979). Standard Practice for Determination of Number-Average Molecular Weight of Polymers by Membrane Osmometry. American Society for Testing and Materials, Philadelphia, Pennsylvania.

(4) Coll, H. (1989). membrane Osmometry. In: Determination of Molecular Weight, A.R. Cooper ed., J. Wiley and Sons, pp. 25-52.

(5) ASTM 3592-77, (1977). Standard Recommended Practice for Determination of Molecular Weight by Vapour Pressure, American Society for Testing and Materials, Philadelphia, Pennsylvania.

(6) Morris, C.E.M., (1989). Vapour Pressure osmometry. In: Determinationn of Molecular Weight, A.R. Cooper ed., John Wiley and Sons.

(7) Schröder, E., Müller, G., and Arndt, K-F., (1989). Polymer Characterisation, Carl Hanser Verlag, Munich.

(8) Garmon, R.G., (1975). End-Group Determinations, Chapter 3 In: Polymer Molecular Weights, Part I, P.E. Slade, Jr. ed. Marcel Dekker, New York.

(9) Amiya, S., et al. (1990). Pure and Applied Chemistry, 62, 2139-2146.

A.19 POLİMERLERİN DÜŞÜK MOLEKÜL AĞIRLIK İÇERİKLERİ


  1. YÖNTEM

Bu Jel Geçirgenlik Kromatografisi yöntemi, OECD TG 119 (1996)’nın bir benzeridir. Temel ilkeler ve ilave teknik bilgiler kaynaklar kısmında verilmiştir (1).




    1. Giriş

Polimerlerin çok çeşitli özellikleri olduğundan, ayırma koşullarını ve polimerlerin ayrılması sırasında meydana gelen tüm özellikleri ve sonuçları içine alan değerlendirmeyi çok hassas bir şekilde ortaya koyan tek bir yöntem tanımlamak imkansızdır. Özellikle de karmaşık polimer sistemleri Jel Geçirgenlik Kromatografisi’ne (GPC) uygun değildir. GPC’nin uygulanabilir olmadığı durumlarda molekül ağırlığı diğer yöntemlerle belirlenebilir (bakınız Ek). Bu gibi durumlarda kullanılan yöntemle ilgili tüm detaylar ve gerekçeler verilmelidir.


Yöntem,DIN Standardı, 55672’ye dayanılarak tanımlanmıştır (1). Deneylerin nasıl yapılacağı ve verilerin nasıl değerlendirileceğiyle ilgili detaylar bu DIN Standardında bulunabilir. Deney koşullarının iyileştirilerek düzeltilmelerinin gerekli olduğu durumlarda bu değişiklikler gerekçelendirilmelidir.
Eğer tam olarak kaynak gösterilirse, diğer standardlar da kullanılabilir. Tanımlanan yöntemde kalibrasyon için bilinen çoklu dağılımlı polistiren numuneleri kullanılır ve yöntemin suda çözünen ve uzun zincirli dallanmış polimerler gibi belli polimerlere de uygun olabilmesi için düzeltilmesi gerekebilir


    1. Tanımlar ve birimler

Düşük molekül ağırlığı, keyfi olarak 1000 daltonun altındaki molekül ağırlığı tanımlanır. Sayıca-ortalama molekül ağırlığı Mn ve ağırlıkca ortalama molekül ağırlığı Mw aşağıdaki denklemler kullanılarak belirlenir:



Burada,
Hi: alıkonma hacmi, Vi, için taban çizgisinden gelen alıcı sinyal seviyesi,

Mi: polimerin alıkonma hacmindeki, Vi, molekül ağırlığı

n: veri sayısıdır.
Sistemin dağılımının bir ölçüsü olan molekül ağırlığı dağılımının genişliği, Mw/Mn oranı ile verilir.


    1. Referans maddeler

GPC bağıl bir yöntem olduğundan, kalibrasyon yapılmalıdır. Bunun için, dar molekül ağırlığı dağılımına sahip, düz yapılı, bilinen ortalama molekül ağırlıklı, Mn ve Mw, ve bilinen molekül ağırlığı dağılımına sahip polistiren standardlar kullanılır. Numunenin ve standardların ayrılması için seçilen koşullar aynıysa, kalibrasyon eğrisi sadece bilinmeyen numunenin molekül ağırlığının belirlenmesinde kullanılabilir.


Molekül ağırlığı ve elüsyon zamanı arasında belirlenen ilişki sadece söz konusu deneyin özel koşulları altında geçerlidir. Bu koşullar, yukarıdakilerin tümünü, sıcaklığı, çözücüyü (veya çözücü karışımını), kromatografi koşullarını ve ayırma kolonunu veya kolonların sistemini içerir.
Numunenin bu şekilde belirlenen molekül ağırlıkları, bağıl değerlerdir ve ‘polistiren eşdeğeri molekül ağırlıkları’olarak tanımlanır. Bu da, numune ve standardlar arasındaki yapısal ve kimyasal farklılıklara bağlı olarak, molekül ağırlıklarının mutlak değerden daha büyük veya daha küçük değerlere sapabileceği anlamına gelir. Polietilen glikol, polietilen oksit, polimetil metakrilat, poliakrilik asit gibi diğer standardlar kullanılırsa, gerekçe belirtilmelidir.


    1. Test yönteminin ilkesi

Hem numunenin molekül ağırlığı dağılımı hem de ortalama molekül ağırlıkları (Mn, Mw), GPC kullanılarak belirlenebilir. GPC, sıvı kromatografisinin özel bir türüdür, numune her bir bileşenin hidrodinamik hacimlerine göre ayrılır (2).


Ayrılma, numunenin tipik olarak organik jel gibi gözenekli bir malzemeyle, doldurulmuş olan kolondan geçişinden etkilenir. Küçük moleküller gözeneklere nüfuz ederken, büyük moleküller gözeneklerin dışında kalırlar. Bu yüzden büyük moleküllerin yolu daha kısadır ve ilk önce büyük moleküller kolondan çıkar. Orta büyüklükteki moleküller bazı gözeneklere nüfuz ederler ve daha sonra kolondan ayrılırlar. Jelin gözeneklerinden daha küçük bir ortalama hidrodinamik çapa sahip olan en küçük moleküller, tüm gözeneklere nüfuz edebilirler. En küçük moleküller en son kolondan alınırlar.
İdeal bir çözeltide ayrılma tamamen moleküllerin büyüklüğüne göre gerçekleşir fakat pratikte en azından bazı absorpsiyon etkilerinden kaçınmak mümkün değildir. Kolonun düzensiz olarak sıkıştırılması ve ölü hacimlerin varlığı durumu daha da zorlaştırabilir (2).
Tayin, numunenin refraktif indeksinden veya UV absorpsiyonundan etkilenir ve basit bir dağılma eğrisi elde edilir. Bununla birlikte, mevcut molekülerin ağırlık değerlerini eğrilere geçirmek için bilinen molekül ağırlığında ve ideal olarak yapıca çeşitli polistiren standardlara kabaca benzeyen polimerler geçirilerek kolon kalibre edilmelidir. Tipik olarak Gauss eğrisinin sonuçları, bazen küçük bir bağ ile küçük molekül ağırlığı tarafına, elenerek uzaklaşan çeşitli molekül ağırlık türlerinin ağırlığı olarak miktarını gösteren dikey eksene ve log moleküler ağırlığı gösteren yatay eksene doğru eğrilir.
Düşük molekül ağırlık içeriği bu eğriden elde edilir. Hesaplama sadece düşük molekül ağırlıklı türler, bir bütün olarak kütle bazında, polimere eşit olarak yanıt verirlerse, doğru olabilir.



    1. Kalite kriterleri

Elusyon hacminin tekrarlanabilirliği (Bağıl Standard Sapma: RSD) % 0.3’ten daha iyi olmalıdır. Eğer bir kromatogram zamandan bağımsız olarak değerlendirilmişse ve yukarıda belirtilen ölçütlere uymuyorsa, analiz için gerekli olan tekrarlanabilirliğin iç standartdla düzeltme yapılarak sağlanması gerekir (1). Çoklu dağılım, standardların molekül ağırlıklarına bağlıdır. Polistiren standartlarının söz konusu olduğu durumlarda tipik değerler aşağıdaki gibidir:


Mp< 2000 Mw/Mn< 1.20

2000 ≤ Mp≤ 106 Mw/Mn< 1.05

Mp> 106 Mw/Mn< 1.20
(Mp, en yüksek tepe noktası molekül ağırlığı)


    1. Test yönteminin tanımlanması




      1. Standart polistiren çözeltilerinin hazırlanması

Polistiren standardları seçilen eleme çözeltisinin içinde dikkatlice karıştırılarak çözünürler. Çözeltiler hazırlanırken üreticinin tavsiyeleri dikkate alınmalıdır.


Seçilen standard derişimleri enjeksiyon hacmi, çözeltinin viskositesi ve analitik dalıcının duyarlılığı gibi çok çeşitli faktörlere bağlıdır. En fazla enjeksiyon hacmi, aşırı yüklemeden kaçınmak için, kolonun uzunluğuna göre ayarlanmalıdır. 30 cm x 7.8 mm’lik kolon kullanılan GPC gibi analitik ayrılmalarda tipik enjeksiyon hacmi 40 ve 100 µl arasındadır. Daha yüksek hacimler de söz konusudur ancak 250 µl’yi geçmemelidir. Enjeksiyon hacmi ve konsantrasyon arasındaki en uygun oran kolonun kalibrasyonundan önce belirlenmelidir.


      1. Numune çözeltisinin hazırlanması

Temelde, numune çözelti uygulanırken de aynı gereklilikler uygulanır. Numune tetrahidrofuran (THF) gibi uygun bir çözeltide dikkatlice çalkalanarak çözünür. Hiçbir koşulda ultrasonik banyo kullanılarak çözülmemelidir. Gerekli olduğunda numune çözelti gözeneklerinin büyüklüğü 0.2 ve 2 µm olan membran bir süzgeçle saflaştırılır.


Çözünmeyen partiküllerin varlığının yüksek molekül ağırlıklı türlere bağlı olabileceği sonuç raporlarında belirtilmelidir. Çözünmeyen partiküllerin ağırlık yüzdesini belirlemek için uygun bir yöntem kullanılmalıdır. Çözeltiler 24 saat içinde kullanılmalıdır.


      1. Safsızlık ve katkı madde içerikleri için düzeltme

Ölçülen içerik < %1 olmadıkça polimer olmayan bileşenlerin (ör., safsızlıklar ve/veya katı maddeleri) katkıları söz konusu olduğunda, M < 1000 olan türlerin içeriklerinin düzeltilmesi genellikle gereklidir. Bu da polimer çözeltisinin veya GPC elute kısmın doğrudan analiziyle sağlanır.


Elute kısım, kolondan geçtikten sonra çok seyreltik olduğu durumlarda derişik hale getirilmelidir. Bu durum elute kısmı kuru hale getirmek için uçurma ve sonra tekrar çözme için gerekli olabilir. Elute kısımın derişik hale getirilmesi, elenen kısımda herhangi bir değişikliğin meydana gelmemesinin sağlandığı koşullarda gerçekleştirilmelidir. Elute kısmın GPC basamağından sonra muamele edilmesi nicel belirleme için kullanılan analitik yönteme bağlıdır.


      1. Düzenek

GPC düzeneği aşağıdaki bileşenlerden meydana gelir:

- çözücü haznesi

- çözücüde çözünmüş gazı uzaklaştırıcı (uygunsa)

- pompa

- sinyal sönümleyici (uygunsa)



- enjeksiyon sistemi

- kromatografi kolonları

- dedektör (alıcı)

- akışmetre (uygunsa)

- veri kaydedici-işlemci

- atık kabı


GPC sisteminin, numunenin THF çözücüsü için çelik ince borular kullanılarak, kullanılan çözeltilere karşı inert olması sağlanmalıdır.


      1. Enjeksiyon ve çözücü dağıtım sistemi

Belirlenen miktardaki numune çözelti ya otomatik numuneleyici kullanılarak ya da elle kesin olarak belirlenmiş bölgeden kolona yüklenir. Eğer elle yapılıyorsa, enjektörün pistonunu çok hızlı olarak bastırmak veya geri çekmek, gözlenen molekül ağırlığı dağılımında değişikliklere neden olabilir. Çözücü dağıtım sisteminin, olabildiğince, sinyalden bağımsız olması, ideal olarak bir sinyal sönümleyiciyle bir arada olması gerekir. Akış hızı 1 ml/min olmalıdır.




      1. Kolon

Numuneye bağlı olarak, polimer basit bir kolon ya da arka arkaya bağlanmış birkaç kolon kullanılarak belirlenir. Çok sayıda gözenekli kolon maddesi, gözenek büyüklüğü, eleme sınırları gibi özellikleri belirtilmiş şekilde ticari olarak mevcuttur. Ayırma jelinin veya kolon uzunluğunun seçimi hem numunenin özelliklerine (hidrodinamik hacimler, molekül ağırlığı dağılımı) hem de çözücü, sıcaklık ve akış hızı gibi özel ayırma koşullarına bağlıdır (1)(2)(3).




      1. Teorik plakalar

Ayırma için kullanılan kolon veya arka arkaya bağlanmış kolonların teorik tabaka sayılarıyla tanımlanır. Bu, elüsyon çözücüsü olarak THF kullanıldığında, bilinen uzunluktaki kolona etil benzen çözeltisinin veya diğer polar olmayan çözünen maddelerin yüklenmesini kapsar. Teorik plaka sayısı aşağıdaki denklemle ifade edilir:




veya

Burada,


N teorik plaka sayısı,

Ve pik maksimumundaki elüsyon (eleme) hacmi,

W pikin taban genişliği,

W1/2yarı yükseklikteki pik genişliğidir.




      1. Ayırma verimi

Bant genişliğini belirleyen nicelik olan teorik plaka sayısına ilaveten, ayrılma verimliliğinde rol oynayan bir kısım daha vardır, kalibrasyon eğrisinin dikliğiyle belirlenir. Kolonun ayrılma verimliliği aşağıdaki eşitlikten elde edilir:



Burada,

Ve,Mx Mx: molekül ağırlıklı polistiren için elüsyon (eleme) hacmi

Ve,(10.Mx): on kat fazla molekül ağırlıklı polistiren için elüsyon (eleme) hacmi’dir.
Sistemin ayırıcılığı yaygın olarak aşağıdaki gibi tanımlanır:

Burada,

Ve1, Ve2: pik maksimumundaki polistiren standardının elüsyon hacimleri

W1, W2 : pikin taban genişliği

M1, M2 : pik maksimumundaki molekül ağırlıkları’dır. (10 faktörle birbirlerinden farklılık gösterirler)


Kolon sistemi R- değeri 1.7’den büyük olmalıdır (4).


      1. Çözücüler

Tüm çözücüler çok yüksek saflıkta olmalıdır. (THF için %99.5 saflık kullanılır). Çözücü haznesi (eğer gerekliyse inert bir gaz atmosferinde) kolonun kalibrasyonu ve farklı numune analizleri için yeterince geniş olmalıdır. Çözünün gazı pompa aracılığı ile kolona taşınmadan önce alınmalıdır.




      1. Sıcaklık kontrolü

İçte yer alan kritik bileşenlerin (injeksiyon bölümü, kolonlar ve bağlantılar) sıcaklığı sabit olmalı ve çözücü seçimi ile uygunluk göstermelidir.




      1. Alıcı

Alıcının amacı elenerek kolondan uzaklaşan numunenin konsantrasyonunu kaydetmektir. Piklerin istenmeyen şekilde genişlemesinden kaçınmak için alıcı hücresinin küvet hacmi olabildiğince küçük tutulmadır. Bu hacim, ışık saçılması ve viskosite alıcıları haricinde 10 µl’den fazla olmamalıdır. Belirleme için genellikle türevsel refraktometre kullanılır. Ancak, eğer numunenin veya elüsyon (eleme) çözücüsünün özel özelliklerinin gerektirdiği durumlarda UV/VIS, IR, viskosite alıcıları gibi diğer alıcı tipleri de kullanılabilir.





  1. VERİLER VE RAPORLAMA



    1. Veriler

DIN Standardına (1) verilerin toplanması ve işleme tabi tutulması için gerekenlerin yanında, değerlendirme kriterleri için de atıfta bulunulmalıdır.


Her bir numune için, iki bağımsız deney gerçekleştirilmelidir. Bunların ayrı ayrı analiz edilmeleri gerekir. Mn, Mw, Mw/Mn ve Mp her ölçüm için bulunmalıdır. Ölçülen değerlerin kullanılan standardların molekül ağırlıklarına eşit bağıl değerler olduğunun açıkça belirtilmesi gereklidir.
Alıkonma hacimleri veya alıkonma zamanları belirlendikten sonra (muhtemelen iç standard kullanılarak düzeltilir), log Mp değerleri (Mp kalibrasyon standardının pik maksimumu) bu değerlerden birine karşılık çizilir. Onluk molekül ağırlık başına en az iki kalibrasyon noktası ve eğrinin tamamı için numunenin tahmini molekül ağırlığını da içine alan en az beş ölçüm noktası gerekir. Kalibrasyon eğrisinin düşük molekül ağırlık son noktası n-hekzil benzen veya polar olmayan başka bir uygun çözünen maddeyle tanımlanır. Sayıca ortalama ve ağırlıkca ortalama molekül ağırlıkları kısım 1.2’deki formüllere dayanarak genellikle elektronik veri işlemeyle belirlenir. Verilerin elle sayısal hale getirilmesi halinde ASTM D 3536-91’e başvurulur (3).
Dağılım eğrisi tablo veya şekil olarak elde edilmelidir. (türevsel frekans veya toplam yüzdelere karşı log M). Grafik sunumunda, bir onluk molekül ağırlığı 4 cm genişliğinde ve en fazla 8 cm pik yüksekliğinde olmalıdır. İntegral dağılım eğrisi söz konusu olduğunda y eksenine, %0 ve % 100 arasındaki fark 10 cm olmalıdır.


    1. Test raporu

Test raporu aşağıdaki bilgileri içermelidir:




      1. Test maddesi:




  • test maddesiyle ilgili mevcut bilgi (kimliği, katkı, safsızlık),

  • numunenin nasıl muamele edildiğinin tanımlanması, gözlemler, problemler.



      1. Analiz sistemi:




  • eluent çözücüsü haznesi, inert gaz, eluent çözücüsünün gazının alınması, eluent çözücüsünün bileşimi, safsızlıklar,

  • pompa, sinyal sönümleyici, enjeksiyon sistemi,

  • ayırma kolonları (üretici, kolonların özellikleriyle ilgili gözenek büyüklüğü, ayırma maddesinin türü vs., kullanılan kolonun uzunluğu, çalışma durumu),

  • kolonun (veya ard arda takılan kolonların) teorik plaka sayısı, ayırma verimi (sistemin ayırıcılığı),

  • piklerin simetrileri hakkında bilgi,

  • kolon sıcaklığı, sıcaklık kontrolünün türü,

  • alıcı (ölçüm ilkesi, tür, küvet hacmi),

  • eğer kullanılmışsa akışmetre (üretici, ölçüm ilkesi),

  • veri işleme ve kaydetme sistemi (donanım ve yazılım).




      1. Sistemin kalibrasyonu:




  • kalibrasyon eğrisi oluşturmak için kullanılan yöntemin detaylı tanımı,

  • bu yöntemin kalite kriterleri hakkında bilgi (korelasyon katsayısı, karesel hataların toplamı, vs.),

  • deney işlemi boyunca yapılan tüm ekstrapolasyonlar, tahminler ve yaklaşımlarla değerlendirme ve verilerin işlenmesi hakkında bilgi,

  • kalibrasyon eğrisi oluşturmak için kullanılan tüm ölçümler tablo haline getirilmeli ve bu tablo her bir kalibrasyon noktası için aşağıdaki bilgileri içermelidir:

    • numunenin adı

    • numunenin üreticisi

    • tespit yöntemiyle birlikte standardların üretici tarafından sağlanan veya takip eden ölçümlerle türetilen karakeristik değerleri Mp, Mn, Mw, Mw/Mn,

    • enjeksiyon hacmi ve enjeksiyon derişimi

    • kalibrasyon için kullanılan Mp değeri

    • elüsyon (eleme) hacmi veya pik maksimumunda ölçülen düzeltilmiş alıkonma zamanı

    • pik maksimumunda hesaplanan Mp

    • hesaplanan Mp nin yüzde hatası ve kalibrasyon eğrisi




      1. Düşük molekül ağırlıklı polimer içeriği hakkında bilgi:




  • analiz için kullanılan yöntemlerin tanımı ve deneylerin uygulama şekli;

  • düşük molekül ağırlık türlerinin içeriklerinin tüm örneğe bağlı olarak yüzdeleri (w/w) hakkında bilgi;

  • safsızlıklar, katkı maddeleri ve polimer olmayan türlerin tüm örneğe göre ağırlıkça yüzdeleri hakkında bilgi;




      1. Değerlendirme




  • zamana bağlı değerlendirme: gerekli olan tekrarlanabilirliği sağlamak için kullanılan yöntemler (düzeltme yöntemi, iç standart vs.),

  • değerlendirmenin elüsyon (eleme) hacmine mi yoksa alıkonma zamanına göre mi gerçekleştirildiği bilgisi,

  • eğer bir pik tamamen analiz edilememişse, değerlendirme sınırları hakkında bilgi,

  • eğer kullanılmışsa, düzgünleştirme yönteminun tanımı,

  • numunenin hazırlanması ve ön-muamele işlemleri,

  • eğer varsa, çözünmemiş partiküllerin varlığı,

  • enjeksiyon hacmi (µl) ve enjeksiyon derişimi (mg/ml),

  • ideal GPC profilinden sapmalara neden olabilecek etkilere işaret eden gözlemlerin,

  • test uygulama işlemlerindeki tüm iyileştirme için yapılanların detaylı tanımları,

  • hata aralıklarının detayları,

  • sonuçların yorumlanmasına ilişkin diğer bilgi ve gözlemler.



  1. Yüklə 5,29 Mb.

    Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   81




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin