Государственный комитет связи, информатизации и телекоммуникационных технологий республики узбекистан

1.3. Umumiy emitterli sxemada yig‘ilgan tranzistorli generatorni hisoblash

Asosiy hisoblash munosabatlari

Umumiy emitterli sxema bo‘yicha ulangan tranzistordagi generatorni hisoblashda quyidagi dastlabki berilganlar bo‘lishi kerak:
1) R_1OK – chiqish quvvati;
2) f_ish – ishchi chastota;
3) E_K yoki U_K.rux – mos kollektor ta’minoti kuchlanishi va ruxsat etiladigan kollektor-emitter kuchlanishi (3-ilova);
4) Ө – kollektor tokining kesish burchagi;
5) α₁(Ө), α₀(Ө), γ₁(Ө), γ₀(Ө) – impulslar davriy ketma-ketligiga yoyish koeffitsientlari. Jadvallardan berilgan Ө bo‘yicha topiladi;
6) tranzistorning turi va uning parametrlari:
- f_T – chegaraviy chastota;
- β₀ – umumiy emitter ulanishli sxemadagi kuchaytirish koeffitsienti;
- E’ – bo‘sag‘aviy kuchlanish;
- r_to‘y – to‘yinish qarshiligi;
- S_KA – kollektorning aktiv sig‘imi;
- S_K – kollektor o‘tishning sig‘imi;
- S_E – emitter o‘tishning sig‘imi;
- r_b, r_k, r_e – mos ravishda baza, kollektor, emitter qarshiliklari;
- L_b, L_k, L_e – mos ravishda emitter, baza va kollektor chiqishlarning induktivliklari;
- I_Krux – maksimal ruxsat etiladigan kollektor toki.
Umumiy baza sxemasi bo‘yicha generatorni hisoblash uchun qo‘shimcha munosabatlar:
– umumiy baza sxemasida tok bo‘yicha statik kuchaytirish koeffitsienti;
– umumiy baza sxemasida tokni kuchaytirish chegaraviy chastotasi.
Kollektor tokining rejimini hisoblash quyidagi tartibda o‘tkaziladi.
Kritik rejimda kollektor kuchlanishidan foydalanish koeffitsienti:





Kollektor kuchlanishi birlamchi garmonikasining amlplitudasi quyidagicha aniqlanadi:


.


Kollektordagi maksimal kuchlanish quyidagicha aniqlanadi:


U_K.maks = E_K + U_K ≤ U_K.rux


Kollektor toki birinchi garmonikasining amplitudasi quyidagicha aniqlanadi:


.


Kollektor tokining o‘zgarmas tashkil etuvchisi quyidagicha aniqlanadi:





Baza va emitter toklarining o‘zgarmas tashkil etuvchilari quyidagicha aniqlanadi:


; .


Kallektor tokining maksimal qiymati quyidagicha aniqlanadi:





Kollektor kuchlanishi manbai ist’emol qilinadigan quvvat quyidagicha aniqlanadi:


.


Kollektor zanjirining foydali ish koeffitsienti quyidagicha aniqlanadi:



Tranzistor kollektoridagi tarqaladigan quvvat quyidagicha aniqlanadi:


.


Kollektor yuklamasining qarshiligi quyidagicha aniqlanadi:


.


Kirish zanjirining rejimini hisoblash quyidagi tartibda ishlaydi.
O‘lchamsiz parametr quyidagicha aniqlanadi:




Kirish toki amplitudasi quyidagicha aniqlanadi:







bu erda .


Emitter o‘tishdagi siljitish kuchlanishi quyidagicha aniqlanadi:




Tranzistornin kirish qarshiligi quyidagicha aniqlanadi:


Z_kir = R_kir +jX_kir








Qo‘zg‘atish quvvati quyidagicha aniqlanadi:


P_kir = 0,5I_kir² R_kir


Quvvat bo‘yicha kuchaytirish koeffitsienti quyidagicha aniqlanadi:


 .