GüÇLÜ meclis güÇLÜ HÜKÜmet güÇLÜ TÜRKİye yaparsa yine ak parti yapar

3. Refahın Bölgelere Dengeli Dağılımı

Ülkemizin bölgeleri arasındaki gelişmişlik farklılıklarını azaltmak, yaşam standartlarını birbirine yaklaştırarak topyekün kalkınmayı sağlamak temel amacımızdır.

Önümüzdeki dönemde Türkiye’yi bölgesel gelişmişlik farklarının azaldığı, refahın ülke sathına daha dengeli yayıldığı, ekonomik ve sosyal bütünleşmenin güçlendiği bir ülke haline getireceğiz.

1. Bölgesel Gelişme

Daha kapsayıcı, hakkaniyetli ve katılımcı kalkınma anlayışımızla, geri kalmış bölgelerimiz başta olmakla üzere, tüm bölgelerimizin rekabet gücünü nitelikli bir biçimde artırmayı ve yerel potansiyeli harekete geçirmeyi temel bir görev olarak görüyoruz. Bu çerçevede yeni bölgesel politikamızı, hakkaniyet ve rekabet ekseninde geliştiriyoruz.

a. Neler Yaptık

AK Parti iktidarlarımız süresince geliştirdiğimiz politika ve uygulamalarımız sonucunda bölgeler arasındaki gelir dengesizliğini azalttık. Kişi başına milli gelir açısından en yüksek ve en düşük olan düzey 2 bölgeleri arasındaki farkı 2004 yılında 4,7 kat iken, 2014 yılında bunu 4 kata düşürdük.

Bölgesel gelişme alanında ulusal düzeyde genel politikaları ve öncelikleri tayin etmek amacıyla ilk defa Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisini (2014-2023) hazırladık.

Bölgesel düzeyde sosyo-ekonomik gelişme eğilimleri ve potansiyelleri belirlemek üzere ülkemizdeki tüm bölgeleri kapsayacak nitelikte bölge planlarını ilk olarak 2010-2013, ardından 2014-2023 dönemi için hazırladık.

Bölgesel gelişme politikasının yönetişimini güçlendirdik. Bu amaçla, bölgesel gelişme politikalarının merkezi ve yerel düzeyde etkili bir şekilde hayata geçirilmesi için gerekli kurumsal yapılar oluşturduk.

Bölgesel gelişme alanında ulusal düzeyde genel politikaları ve öncelikleri tayin etmek üzere Bölgesel Gelişme Yüksek Kurulu (BGYK) ve kurumlar arasında bölgesel gelişmeye dair koordinasyonu ve işbirliğini sağlamak üzere Bölgesel Gelişme Komitesi (BGK) oluşturduk.

Bölgesel düzeyde, GAP Bölge Kalkınma İdaresine (GAP BKİ) ilave olarak 2011 yılında Konya Ovası Projesi (KOP) BKİ, Doğu Anadolu Projesi (DAP) BKİ, Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) BKİ’yi kurduk.

İlgili kurum ve kuruluşların proje ve faaliyetlerinin uyum, bütünlük ve koordinasyon içinde yürütülmesini sağlamak amacıyla 2014-2018 dönemini kapsayan GAP, KOP, DAP ve DOKAP Eylem Planlarını tamamladık.

Yeni bölgesel kalkınma platformu olarak 26 bölgede kalkınma ajanslarını kurduk.

Kalkınma Ajanslarımız;

• 
  bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak üzere planlama, araştırma ve analiz çalışmalarında bulunmakta,
  
• 
  bölgelerin potansiyellerinin ve yatırım imkânlarının tanıtımını yapmakta,
  
• 
  işbirlikleri ve ortaklıklar kurulmasına yardımcı olmakta,
  
• 
  bölge planlarında belirlenen öncelikler doğrultusunda Mali Destek Programlarını uygulamaktadır.
  

Mali Destek Programları kapsamında 2008 yılından başlayarak 2017 yılı sonuna kadar olan dönemde toplam 39.689 proje başvurusu içinden 8.922 projeye destek verdik. Bu projelere tahsis ettiğimiz tutar 2,6 milyar TL; eş finansman dâhil toplam bütçe tutarı ise 4,6 milyar TL’dir.

Ajansların bünyesinde 81 ilde Yatırım Destek Ofisleri (YDO) kurduk. Yatırım destek ofisleri; illerinin iş ve yatırım ortamını tanıtarak yatırımcı çekmek, girişimcileri yatırımın her aşamasında bilgilendirmek ve desteklemek üzere faaliyetlerini sürdürmektedir.

Yatırım Destek Ofislerimiz aracılığıyla, bu güne kadar yaklaşık 4.500 araştırma ve analiz, 48 bin bilgilendirme ve danışmanlık, 13 bin tanıtım, promosyon ve organizasyon faaliyeti gerçekleştirdik.

Teşvik sistemi ile bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması adına önemli düzenlemeler yaptık. Destek unsurları bağlamında en büyük payı 5. ve 6. Bölgelerdeki illerimize verdik. Bu Bölgelerde gerçekleştirilen yatırımlar için kurumlar vergisi oranlarını azalttık.

Yatırım Teşvik Sisteminin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 5. ve 6. Bölgelerimize yapılacak yatırımlar kapsamında öngördüğümüz sabit yatırım tutarı 31,7 milyar TL olmuş ve teşvikli yatırımlar kapsamında öngörülen istihdam ise yaklaşık 133,7 bine ulaşmıştır.

Yüksek büyüme potansiyeline sahip finansman ihtiyacı olan girişimcileri desteklemek için bölgesel girişim sermayesi modeli ve mevzuatının hazırlıklarını yürütüyoruz.

Bölgesel kalkınma politikalarımızın analizinde uluslararası kuruluşlarla işbirliği içinde çalıştık. Kümelenme politikalarının etkili bir şekilde uygulanması için Kümelenme Yönetişim Modeli çalışması yaptık. BM Kalkınma Programı ile işbirliği halinde hazırladığımız Küme Tanımlama Rehberi kullanılarak Ajanslar tarafından 81 adet kümenin analizinin yapılmasını sağladık.

Sektör stratejilerinde yer alan üretim, ihracat ve katma değer artışı hedeflerine ulaşabilmek için bölgesel rekabet edebilirlik analizleri yapmak ve bölgesel hedefler belirlemek için OECD ile birlikte Bölgesel Rekabet Edebilirliğin Geliştirilmesi Projesi’ni gerçekleştirdik.

Ulusal ve bölgesel düzeyde yatırım ortamının değerlendirilmesi ve kurumsal kapasitenin geliştirilmesi amacıyla Dünya Bankası ile birlikte Bölgesel Yatırım Ortamı Değerlendirmesi Projesini hayata geçirdik.

AB Bölgesel Gelişme ve Yapısal Araçların Koordinasyonu Faslı çerçevesinde katılım öncesi mali yardımların etkin kullanımına dönük çalışmalarımız devam etmektedir.

Adana, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Malatya, Mardin, Mersin, Şanlıurfa ve Van’da uyguladığımız Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında bugüne kadar çoğunluğu kültür turizmi altyapısının desteklenmesine dönük projelere yaklaşık 427 milyon TL kaynak aktardık. Komşu ülkeler için sınır ötesi işbirliği programları uyguladık.

b. Neler Yapacağız

AK Parti olarak önümüzdeki dönemde de daha dengeli ve topyekûn kalkınmış bir Türkiye hedefi çerçevesinde; bölgesel gelişmişlik farklarını azaltacak, refahın ülke sathına daha dengeli yayılması, ekonomik ve sosyal bütünleşmenin güçlendirilmesi, tüm bölgelerin rekabet güçlerinin artırılmasını sağlayacağız.

Daha kapsayıcı, daha hakkaniyetli ve daha katılımcı kalkınma için bölgesel kalkınma politikalarına özel önem vereceğiz. Kalkınma politikalarının, yerleşimlerin niteliklerine ve ihtiyaçlarına göre farklılaştırılması sağlayacak, ülke genelinde çok merkezli ve dengeli bir yerleşim sistemi oluşturacağız.

• 
  Düşük gelirli illerde; asgari yaşam standartlarının iyileştirilmesine, bunların ulusal ekonomik ve sosyal yapıya entegrasyonunun güçlendirilmesine, temel altyapı ve hizmet kalitesinin artırılmasına ve ekonomik kalkınmayı teşvik edecek sermaye birikiminin sağlanmasına yönelik politikalar uygulayacağız.
  
• 
  Nispeten düşük gelirli yörelerde; kalkınmada sürükleyici rol üstlenecek ve ülke genelinde daha dengeli kalkınmayı sağlayacak merkezleri destekleyecek, zamanla bu şehirlerin kaydettikleri gelişmenin çevre yörelere aktarılmasını sağlayacağız.
  
• 
  Orta gelişmişlik düzeyindeki illerde; girişimciliğin desteklenmesine, kentsel standartların geliştirilmesine, şehir imajının güçlendirilmesine, beşeri ve sosyal sermayenin geliştirilmesine ağırlık vereceğiz.
  

Anadolu’da büyüme odakları geliştireceğiz. Sanayinin ülke genelinde dengeli gelişimi ve mevcut iç potansiyellerden daha iyi yararlanmasını sağlayıp, Anadolu’da rekabetçi şehirler oluşturacağız. Bu şehirlerin; üretken yatırımlar ve nitelikli işgücünü kendine çeken bir ekosisteme sahip olmalarını sağlayacağız.

Metropollerin küresel ölçekte rekabet edebilirliğini artıracağız. Metropol ekonomilerinin ileri teknoloji, ihtisaslaşmış hizmetler ile kültürel sektörlere odaklanmasını sağlayacağız. Kentsel altyapı ve kentsel kültürün geliştirilerek sosyal uyumun güçlendirilmesini sağlayacağız.

Bölgelerimizde girişimcilik ruhunu destekleyecek politikalar izleyeceğiz. Her bölgenin yenilik kavramı ile harmanlanmış “etkin girişimcilik” yaklaşımının tespiti ile il düzeyinde “girişimcilik yol haritaları” hazırlayacağız.

İstanbul ve Ankara’da farklı modellerle uygulama denemeleri yapılan, bölgelere göre uyarlanmış genç girişimci merkezleri kuracağız.

Üniversitelerin bulundukları bölgelerle bağlantılarının güçlendirilmesi, öncelikle bölgelerindeki işletmeler ve kurumlara hizmet sunan bilgi, yenilik ve teknoloji aktarım merkezleri haline gelmesini sağlayacağız.

Nüfusun bölgelerde kalıcılığını sağlamaya destek olmak üzere bölgelere özel istihdam politikaları ve uygulamalarını geliştireceğiz.

Kalkınma Ajanslarımız; bölgelerinin kalkınması adına bir yol haritası ortaya koyan, kendi kararlarını veren, bölge ve il düzeyinde diğer kurumları daha aktif yönlendiren bir şemsiye kurum olarak faaliyet gösterecektir.

Kalkınma ajanslarının analiz ve araştırma çalışmalarına ağırlık vermelerini, bölgelerinin potansiyellerine odaklanarak farklılaşmalarını ve strateji geliştirmelerini destekleyeceğiz.

Ajansların, yerelde insan kaynaklarının geliştirilmesine yönelik çalışmalarına öncelik vereceğiz.

Ajans desteklerine ilişkin süreçlerde işlemleri azaltılacak ve destek mekanizmalarını yeni araçlarla çeşitlendirileceğiz.

Bölgelerindeki mevcut durum, ihtiyaç ve gereklilikler dikkate alınarak Yatırım Destek Ofisleri bünyesinde “tek durak ofis” uygulamaları hayata geçirilecektir.

Ajanslar aracılığıyla bölgelerde aile şirketlerinin kurumsallaşması için çalışmalar yapılmasını sağlayacağız.

Yatırım destek ve tanıtım uygulamalarının geliştirilmesi ve kalkınma ajanslarının bu alandaki faaliyetlerinin etkinleştirilmesine yönelik sistem tasarımı çalışmaları yapacağız.

Yatırım ortamının bölgesel ölçekte değerlendirilmesine ve takibine imkân verecek araştırma ve modelleme çalışmaları yapacağız. Bu kapsamda; 26 adet bölgesel yatırım ortamı değerlendirme raporu ile bir adet ulusal düzeyde yatırım ortamı değerlendirme raporu hazırlayacağız.

Ajansların Avrupa Birliği Yapısal Fonlarının yönetimi ve kullanılması ile sınır ötesi işbirliklerinin güçlendirilmesi konusunda daha etkili bir rol üstlenmesini sağlayacağız.

Bölgesel kalkınmada uluslararası işbirliklerini geliştireceğiz. Türkiye’nin sınır bölgeleri ile komşu ülkeler arasındaki bölgesel işbirliklerini güçlendirerek buralarda kalkınma için yeni bir açılım sağlayacağız.

Avrupa Birliği Uyum Fonu kapsamında ilgili paydaşların kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla strateji ve eylem planı hazırlayarak uygulayacağız.

Yapısal Fonların kullandırılması amacıyla gerekli planlama belgelerini hazırlayacak, bu kapsamda proje havuzu oluşturacağız.

Bölgesel desteklerde, Avrupa Birliği gereksinimlerini de karşılayacak kapsamlı bir İzleme Bilgi Sistemi kuracağız.

2.