Guliston davlat universiteti karshibayeva lolaxon klichevna, egamqulov husniddin erkaboyevich

2018 yilda Sirdaryo viloyatida jinoyat sodir etgan shaxslar sonining jinoyatlar turi bo‘yicha taqsimlanishi

	Soni kishi		Jamiga nisbatan foizda
	Ayollar	Erkaklar	Ayollar	Erkaklar
Jami	7075	44700	100.0	100.0
Qasddan odam o‘ldirishga suiqasd qilish	54	449	0.8	1.0
Badanga qasddan og‘ir jinoyat etkazish	101	1249	1.4	2.8
Tovlamachilik	51	188	0.7	0.4
Nomusga tegish va nomusga tegishga urinish	2	218	0.0	0.5
O‘g‘irlik	753	5909	10.6	13.2
Talonchilikvabosqinchilik	48	812	0.7	1.8
Firibgarlik	1145	5655	16.2	12.6
Bezorilik	105	1552	1.5	3.5
Giyohvandlik bilan bog‘liq jinoyatlar	113	2503	1.6	5.6
Iqtisodiyotasoslarigaqarshijinoyat	1156	7449	16.3	16.7
Boshqaturdagijinoyatlar	3547	18716	50.1	49.9

Manba: WWW.sirstat.uz

Jadvalni tahlili shuni ko‘rsatdiki jinoyatlar sodir etgan shaxslarning asosiy jins vakillari erkaklar tashkil etmoqda, Lekin jinoyatning firibgarlik turi bo‘yicha 16.2 foiz, iqtisodiyot asoslariga qarshi jinoyatlar 16.3 foiz, boshqa turdagi jinoyatlar 50.1 foizi ayollar tashkil etmoqda. Shu bilan birgalikda tovlamachilikda 0.7 foiz ko‘rsatkichlar ayollar bilan bevosita bog‘liq ortiqligini ko‘rsatmoqda.

Jinoyatchilikning holati uning miqyosi, dinamikasi va tarkibi bilan tavsiflanadi. Jinoyatchilikning miqyosi ro‘yxatga olingan jinoyatlar sonining 13 va undan katta yoshdagi aholi soniga (10 ming kishi boshiga) nisbati bilan aniqlanadi.
Sirdaryo viloyatida mehnatga yaroqli aholi soni 2013-yil malumotiga ko‘ra 448 ming kishini tashkil qilgan.
Bizni fikrimizcha 2018-yilgi Sirdaryo viloyatining statistik ma’lumotiga ko‘ra 51775 kishi turli jinoyatlar sodir etgan bo‘lib har 1000 kishiga 11,5 ta jinoyatchi to‘g‘ri kelmoqda.
Xulosa qilib aytganda Sirdaryo viloyatida ham jinoyatchilikning ma’lum turlari mavjudligi ular esa iqtisodiyotning rivojlanishida o‘zining oz bo‘lsada tasirini ko‘rsatib kelmoqda. Geokriminogen vaziyatni yaxshilashning ta’sirchan vositalaridan biri-fuqarolarning ijtimoiy va siyosiy faolligini oshirishdan iboratdir. Ijtimoiy-siyosiy faollik fuqarolarni davlat va jamiyat ishlariga keng jalb qilishdan boshlanishi kerak. Hududlarda aholini bandlik darajasini ko‘tarish asosida geokriminogen vaziyatni yaxshilashga erishish mumkin.