Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

RASİM PAŞA YALISI

Beykoz İlçesi'nde, Çubuklu'da bulunan yapının, bugün sadece zemin kat duvarlarının bir bölümü günümüze ulaşmıştır. 19- yy'ın sonlarına tarihlendirilen yapının, 1988'de başlayan restorasyonu henüz tamamlanmamıştır.

1897'de bir yangında tamamen yanan yalı, l yıl sonra yeniden inşa edilmiştir. Fakat yeni yalı öncekine göre daha küçüktür. Rasim Paşa, Trablusgarp valisi iken ölünce, yalı İstanbul Belediyesi'ne satılmıştır. Bir süre ilkokul olarak kullanılan yalı 1970'li yıllarda boşaltılmıştır. Yalıdan ayrı olarak inşa edilen hamam ve mutfak kısımları ise tamamen yıkılmıştır.

Yalının mimarının Balyan ailesi kalfa-

larından biri olabileceği düşünülmektedir. Yapı ampir üslubunun(->) bir uygulaması olarak değerlendirilir.

Rasim Paşa Yalısı'mn, zemin katı üzerinde iki katı daha vardır. Yalının planı simetrik değildir. Harem ve selamlık olmak üzere iki bölüme ayrılan yapıda, sofaların etrafında odalar yer alır. Tekli ve çiftli merdivenler, katlar arasındaki geçişi sağlar. Harem ve selamlık kısımlarına ayrı girişler bulunmaktadır.

Yalı denizden üç, karadan iki katlı olarak görülür. Kuzey ve deniz cephelerinde alınlıkla sonuçlanan çıkmalar vardır. Bu çıkmalar yapı boyunca yükselir. Kara cephesi diğer cephelere oranla daha sadedir. Bu cephede silmeli, dikdörtgen pencereler vardır. Diğer cephelerde ise dikdörtgen pencerelerin yanısıra yuvarlak kemerli pencereler de bulunur. Denize bakan cephede, iki uçta, birer tane ikili pencere yer alır ve üzerleri üçgen almlıklıdır. Kuzey cephesindeki alınlıklı çıkıntıda, merdivenlerle çıkılan dört sütunlu açıklıktan kapıya ulaşılır. Bu bölümün üzeri balkon olarak düzenlenmiştir. Aynı şekilde denize bakan cephedeki alınlıklı çıkmada da ikinci katta, işlemeli konsolların taşıdığı bir balkon vardır. Güneydeki yan cephede ise alınlıklı ve yuvarlak gül pencereli bir kapı yer alır. Yapıda katlar kornişlerle ayrılmıştır.

Yalının içinde, tavan dekorasyonunda yer yer boyama bezemeler ve resimler görülmektedir. Fakat ağırlıklı olarak çıtalarla yapılmış, geometrik bezeme öğeleri kullanılmıştır.

Bibi. Erdenen, Boğaziçi Sahilhaneleri, I, 71-75; A. C. Yada, Boğaziçi Konuşuyor. Kanlıca Tarihçesi, İst., 1945.

EMİNE ÖNEL