Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

NOMİDİS, İSAAK MİLTİADİS

(l 884, istanbul - 21 Eylül 1959, İstanbul) Rum asıllı araştırmacı.

"MlSN" kısaltmasıyla imza atan Nomi-dis, Fener'deki Megali Tu Yenus Soli Rum Lisesi ve Fransız St. Benoit Lisesi'nde eğitim gördü. Ailesi kereste ticareti ile uğraştığı için ilk işi kereste ticaretiydi. Aile şirketleri Galata'da Kalafat Yeri'nde bulunuyordu ve uluslararası çapta kereste ticareti yapıyorlardı. Keresteyi çoğunlukla Balkan ülkelerinden özellikle de Romanya' dan temin ettikleri için 19. yy'm sonlarından itibaren Rusya'nın Balkanlar'daki siyasi nüfuzundan yararlanabilmek amacıyla Nomidis ailesi imparatorluk döneminde Rus uyruğuna geçmişti. Ancak 1917'de Rusya'da Bolşeviklerin iktidara gelmesi, 1923'te de Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması Nomidis ailesini derinden etkiledi. Türkiye tarafından önce "Beyaz Rus" olarak tanındılar. Aile olarak gerek toplu gerek teker teker birçok kez müracaat etti-

lerse de, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olma istekleri reddedildi. Bir süre sonra Bolşevikler'in kurdukları sistem gereği kamulaştırma faaliyetleri dolayısıyla Rusya'da yaşayan Türklerin de mülklerinin devletleştirilmesi sonucunda Türkiye, siyasi misilleme olarak Türkiye'de yaşayan Rus uyrukluların mallarına el koyunca Nomidis ailesinin kereste ticareti de son bulmuş oldu. İ. M. Nomidis, bunun üzerine esas ilgilendiği alan olan İstanbul'un Bizans dönemi arkeolojisine ve tarihine yöneldi. 1940'ta Yüksekkaldırım'da Patriark-hias'ın kitapçı dükkânını devralarak bir yandan da kitapçılık yapmaya başladı. (Burası bugün de Librairie de Pera adıyla faaliyetine devam etmektedir.) Ancak uyrukluk meselesi gene çözülememişti. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olma isteklerinin sürekli reddedilmesi sonucunda vatansız kalmamak için zorunlu olarak Yunan uyruğuna geçtiler.

Nomidis, Bizans arkeolojisi ve tarihi alanında kendi kendim yetiştirmiştir. Türkçe ve Rumcadan başka ingilizce, Fransızca ve Almanca bilen Nomidis, Alman Arkeoloji Enstitüsü'nün(->) üyelerindendi. Skarlatos Bizantios'un(-0 ve Alexandros Paspatis'in(-») geleneğini sürdürerek İstanbul'un Bizans dönemi topografyası, tarihi ve anıtlarıyla ilgili çalışmalar yapmıştır. Sayısı 110'u bulan bu çalışmaların çoğu haritalar ve çizimlerdir. Ayrıca makaleleri ve kitapları da vardır. Bugüne dek bunlardan yalnızca 11'i yayımlanabilmiştir. No-midis'in Yunanca, Almanca ve Fransızca yazdığı ve yayımlanabilmiş olan yapıtları arasında en ilgi çekici olanları "Balıklı Manastın Üzerine Araştırma", "Ayasofya Mozaikleri", "Galata", (A. M. Schneider ile birlikte) "Vefa Kilise Camii ve Mozaikleri" adlı monografileri ve Bizanslıların kara surları üzerine yapmış olduğu haritalardır. No-